Praca i Zabezpieczenie Społeczne nr 5/2013
Rok wydania: 2013
Miejsce wydania: Warszawa
Oprawa: miękka
Praca i Zabezpieczenie Społeczne 5/2013
Numer 5/2013 do pobrania w wersji PDF
Spis treści
Andrzej Świątkowski
Zbieg pracowniczych roszczeń majątkowych
Według autora polskie prawo pracy nie stosuje się do zasad zbiegu roszczeń regulowanych przepisami prawa cywilnego. Kodeks cywilny nie ma zatem zastosowania w razie zbiegu roszczeń majątkowych przysługujących pracownikom, z którymi pracodawca rozwiązał stosunek pracy (za wypowiedzeniem lub ze skutkiem natychmiastowym) z naruszeniem przepisów prawa pracy. Z tego względu zasadą prawa pracy – wypracowaną przez judykaturę - jest kumulatywny zbieg roszczeń. Powyższa reguła nie ma zastosowania do świadczeń majątkowych przysługujących z tytułu wypadków przy pracy, kiedy pracownikowi przysługuje jedno, korzystniejsze, świadczenie majątkowe (częściowa kumulacja).
Coincidence of an Employees’ Compensatory Claims
In the Authors opinion, the Polish labour does not follow the civil law principles related to the collision of legal norms. Therefore the Polish Civil Code cannot be applied in case of accumulation of legal claims in case of various compensatory awards for losses sustained by employee in cases of illegal termination of employment contract, or summary discharge. The judiciary presented in article serves an evidence that those cases the Labour Code enables full accumulation of compensatory awards. With exception of industrial accidents in which the Polish regulation in favour of higher, favoured to an injured employee, legal compensation.
Studia i opracowania
Edyta Bielak-Jomaa, Magdalena Paluszkiewicz
O wątpliwościach wokół szkoleń w projekcie nowej „ustawy antykryzysowej”
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przygotowało projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach na rzecz ochrony miejsc pracy związanych z łagodzeniem skutków spowolnienia gospodarczego lub kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, zwanej powszechnie nową „ustawą antykryzysową”. Zdaniem autorek należy zgodzić się z projektodawcą, że istnieje zapotrzebowanie na stworzenie regulacji prawnej i wprowadzenie instrumentów, które wspierałyby rozwój przedsiębiorczości nawet w okresie spowolnienia gospodarczego. Do tego celu można dążyć na różne sposoby. Jednym z nich jest proponowane przez ustawodawcę wspieranie przedsiębiorców poprzez dofinansowywanie kosztów zatrudniania pracowników oraz kosztów ich przekwalifikowania zawodowego. Według autorek należy jednak wyrazić istotne wątpliwości, czy proponowane przez ustawodawcę rozwiązania w zakresie dofinansowania szkoleń mogą spełnić swoje cele w praktyce. Mając świadomość stopnia zaawansowania prac nad projektem ustawy, autorki traktują niniejszy artykuł jako głos w dyskusji nad propozycjami niwelowania negatywnych zjawisk ekonomicznych na rynku pracy.
The Doubts Around Vocational Retraining in the Bill of ‘Anti-Crisis Law’
The Ministry of Labour and Social Politics has prepared a bill on The Act on Specific Arrangements for the Protection of Workplaces Related to the Mitigation of the Effects of the Economic Slowdown and Economic Crisis for Employees and Employers. The aforementioned bill has had been discussed three times in the Tripartite Commission for Social and Economic Affairs. However, the resolution recommending the adoption of the Act has not been made. On the 4th of March the bill had been directed to the consultations by the social partners. There is a strong need for creation of the legal regulation, and for the introduction of the instruments to support the development of entrepreneurship, even in the situation of economic slowdown. There are many ways to reach that purpose. One of those is proposed by the legislator to support the entrepreneurs by subsidizing the cost of employment, and the cost of vocational retraining. However, serious doubts should be expressed whether the solution proposed by the legislator for funding retraining can achieve their goals in practice. Being aware of the advances on the bill, we take this article as a voice in the debate over proposals to decrease the negative economic effects on the labour market.
Łukasz Kasprowicz
Sens i znaczenie wynagrodzenia minimalnego
Autor przedstawia różne poglądy na temat minimalnego wynagrodzenia oraz omawia jego znaczenie dla pracowników, pracodawców i rynku pracy w kontekście regulacji międzynarodowych, Konstytucji RP i obowiązujących ustaw. Prezentuje propozycje dotyczące sposobu kształtowania wynagrodzenia minimalnego i roli państwa w tym zakresie, a także partycypacji uczestników rynku pracy w procesie kształtowania regulacji prawnych.
Sense and Purpose of Minimum Wage
Article emphasizes the importance of the minimum wage for workers, employers and the labour market in the context of international regulations, as well as the Constitution and laws. It presents different views on this subject and a comparison of the minimum wage in other countries, and presents the author's proposals concerning the method of minimum wage and the state's role in this respect and participation in the labour market in shaping legislation.
Wykładnia i praktyka
Zdzisław Kubot
Wzory protokołów z negocjacji komisji konkursowej NFZ z oferentami
Wzory protokołów z negocjacji komisji konkursowej NFZ z oferentami mają znaczenie nie tylko dla dokumentowania przebiegu i wyniku negocjacji, ale także dla faktycznego przebiegu negocjacji, a przez to dla wyników konkursu ofert. Obecnie w negocjacjach komisji konkursowej NFZ z oferentami stosowane są dwa wzory określone przez Prezesa NFZ: „Protokół z negocjacji” oraz „Protokół końcowy z negocjacji”. Wskazane wzory nie zawierają formuły oraz przypisanego do niej pola przeznaczonych na dokumentowanie przebiegu negocjacji. Niedokumentowanie przebiegu negocjacji stwarza władzę komisji konkursowej polegającą na faktycznej zdolności do działania na korzyść jednych oferentów, a także do działania na niekorzyść innych oferentów. Zdaniem autora, taka pozycja komisji konkursowej, zagrażająca równemu traktowaniu oferentów oraz uczciwości negocjacji, powinna zostać wyeliminowana przez zmianę stosowanych wzorów z negocjacji, tak aby zapewnić dokumentowanie przebiegu negocjacji.
Templates of Minutes Drawn up in the Course of Negotiations of the Competition Committee Conducted Between the National Health Fund and Tenderers
Templates of minutes drawn up in the course of negotiations of the competition committee conducted between the National Health Fund and tenderers are of a great significance not only in respect of documentation of the course and result of negotiations, but also in respect of actual course of negotiations and at the same time in respect of results of the competition of offers. Currently, two templates of minutes, specified by the President of the National Health Fund, are applied in negotiations of the competition committee conducted between the National Health Fund and tenderers: ‘Minutes of negotiations’ and ‘Final minutes of negotiations’. Indicated templates do not include any formula nor a field assigned to it, designated for the documentation of the course of negotiations. Lack of documentation of the course of negotiations creates an authority of the competition committee consisting in an actual ability to act for the benefit of one tenderer and also to the detriment of the other. The said position of the competition committee threatening the equal treatment of tenderers as well as the integrity of negotiations, shall be eliminated from negotiations by means of a change of the applied templates in order to provide the documentation of the course of negotiations.
Michał Kijonka
Przesłanki exemplar initiations i modus operandi pracowniczych akcji strajkowych – ujęcie generalne
Autor omawia przesłanki warunkujące wszczęcie sporu zbiorowego, jakim jest strajk, oraz zasady jego prowadzenia. Opisuje warunki, które definiują i określają akcję strajkową – wyodrębniając przesłanki exemplar initiations strajku, a ponadto przybliża naturę postanowień regulujących prowadzenie już wszczętego strajku, rozumianego jako wystąpienie zgodne z literą prawa, gdyż koherentnego z pewnym modus procedendi prowadzenia tego typu wystąpienia zbiorowego, zdefiniowanym w ustawie z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych.
Premises of exemplar initiations and modus operandi of Strike – General Depiction
The aim of author of the article is to describe the circumstances, which determines the issue of initiation of a collective labour dispute which a strike’s, moreover the object is to characterize the rules governing of strike’s conduct. The author describes the conditions that defines and determines the strike - reasons of exemplar initiations of strike and also outlines the nature of the rules governing conduction of strike - premises of modus operandi.
Piotr Prusinowski
Normalne wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
W art. 1511 § 1 k.p. wskazano, że pracownikowi za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz dodatku, przysługuje normalne wynagrodzenie. Interpretacja terminu „normalne wynagrodzenie” jest trudna, jeżeli uwzględni się brak legalnej definicji wynagrodzenia za pracę oraz wieloznaczność słowa „normalne”. Sprawia to, że wykładnia przepisu art. 1511 § 1 k.p. nie jest jednolita. Przedstawiciele doktryny koncentrują uwagę na właściwościach wynagrodzenia za pracę. Akcentują brak zależności niektórych składników wynagrodzenia z ilością doraźnie wykonywanej pracy. Orzecznictwo podkreśla, że świadczenie ma cechę „normalności”, gdy wypłacane jest stale i systematycznie. Spór ten wpisuje się w złożone relacje występujące między czasem a wynagrodzeniem i między odpłatnością a świadczoną pracą.
The Regular Remuneration for Overtime Work
The provision of article 1511§ 1 of the Labour Code indicates that the employee for overtime work in addition to bonus has the right to the regular remuneration. The interpretation of the term ‘regular remuneration’ is difficult, given the lack of a legal definition for remuneration and the ambiguity of the word ‘regular’. This makes the interpretation of article 1511 § 1 Labour Code is not uniform. Representatives of the doctrine focuses attention on the attributes of remuneration. Emphasize the lack of dependence of some elements of remuneration with the amount of performed extemporaneous work. The case law underlines that the benefit has the attribute of ‘regularity’ when it is paid constantly and systematically. The dispute is part of the complex relationships existing between the time and the remuneration and between the payment and performed work.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Swoboda przepływu pracowników
Freedom of Movement for Workers
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Skutki nieprzedstawienia przez zakładową organizację związkową informacji, o której mowa w art. 251 ustawy o związkach zawodowych
The Consequences of Breach by the Trade Union Organization Art. 251 of the Law on Trade Unions
Beata Rutkowska
Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 26 kwietnia 2011 r. (II PK 271/10) w sprawie przyznawania w porozumieniach zbiorowych pracownikom należącym do kadry zarządzającej świadczeń o nadzwyczaj korzystnym charakterze
Gloss to the Supreme Court Judgment of 26 April 2011 (II PK 271/10) Concerning Rights and Possible Claims of Employer's Representatives (Managerial Staff) Based on the Collective Agreement Concluded by Them
Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem
Konsultacje i wyjaśnienia
Praca tymczasowa – umowa prawa cywilnego
Nowe przepisy
Przegląd Dzienników Ustaw za 2013 rok od poz. 404 do poz. 522
Wskaźniki i składki ZUS – według stanu na dzień 1 maja 2013 r.
Urlopy macierzyńskie na politycznej arenie
Prawo pracy jest jedną z gałęzi prawa, która jest bardzo silnie powiązana z układem stosunków ekonomicznych, społecznych i politycznych. Jest to oczywiste, jeżeli się zważy, że prawo pracy reguluje w pierwszej kolejności stosunki pracy, czyli stosunki angażowania pracowników w procesach wytwarzania, świadczenia usług, funkcjonowania państwa i jego społeczności lokalnych. W procesie tworzenia i stosowania prawa pracy czynniki ekonomiczne, społeczne i polityczne muszą więc odgrywać doniosłą rolę. Jednak musi być między nimi zachowana odpowiednia proporcja. Tymczasem od wielu lat w niektórych inicjatywach legislacyjnych zaczynają dominować względy polityczne, i to doraźne względy polityczne. Wypada stwierdzić, że w zasadzie konstatacja ta jest aktualna dla całego okresu transformacji ustrojowej po 1989 r. W najmniejszym stopniu dotyczyło to pierwszego okresu transformacji lat 1989–1991.
Takim „wdzięcznym” polem oddziaływania politycznego są urlopy macierzyńskie. Od wielu lat toczy się batalia polityczna i legislacyjna o ich długość. Istnieje generalna tendencja do wydłużania wymiaru urlopu rodzicielskiego. Przypomnieć należy, że ustawą z 19 listopada 1999 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy wydłużono wymiar omawianego urlopu do 26 tygodni przy pierwszym oraz każdym następnym porodzie oraz do 39 tygodni przy porodzie wielodzietnym. Następnie ustawą z 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy przywrócono wymiar urlopu macierzyńskiego sprzed nowelizacji z 1999 r., a więc 16 tygodni przy pierwszym porodzie, 18 tygodni przy każdym następnym porodzie i 26 tygodni przy porodzie wielodzietnym. Ten wymiar urlopu wydłużono ustawą z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa do 18 tygodni przy pierwszym porodzie, 20 tygodni przy każdym następnym porodzie i 28 tygodni przy porodzie wielodzietnym.
Ostatnio rząd zaproponował wydłużenie urlopu na opiekę nad nowo narodzonym dzieckiem (podstawowy urlop macierzyński, dodatkowy urlop macierzyński, urlop rodzicielski) do co najmniej 52 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie. Urlop ten ma być jeszcze dłuższy w przypadku porodów wielodzietnych. Idea może i słuszna, lecz wydaje się, że podyktowana także kalkulacją polityczną - chęcią pozyskania przychylności młodych ludzi pod hasłem „młoda matka dłużej opiekuje się noworodkiem”. Jest to bez wątpienia słuszny postulat, na co wskazuje społeczna aprobata dla ruchu „matek pierwszego kwartału”. Czy jednak w pełni przemyślano konsekwencje proponowanych rozwiązań prawnych, przede wszystkim finansowe. Przyjęcie proponowanych rozwiązań prawnych musi doprowadzić do pogorszenia i tak już złej sytuacji finansowej ZUS-u. Wydłużenie urlopu to wydłużenie okresu wypłaty zasiłku z ubezpieczenia społecznego, a to z kolei konieczność zwiększenia dofinansowania ZUS-u z budżetu państwa. Czy w okresie co najmniej stagnacji gospodarczej jako państwo możemy sobie na to pozwolić? Przecież dotychczasowy wymiar urlopu macierzyńskiego spełnia standardy europejskie. Inną konsekwencją wydłużania okresu urlopu na opiekę nad nowo narodzonym dzieckiem będzie niechęć pracodawców do zatrudniania pracownic w wieku prokreacyjnym. Wprawdzie z części urlopu macierzyńskiego oraz z urlopu rodzicielskiego będzie mógł korzystać pracownik–ojciec dziecka, jednak, jak wskazuje doświadczenie, korzystają z nich głównie kobiety. Tak więc unormowania, które z założenia mają być prorodzinne, mogą w skutkach być antyrodzinne.
Nie przemyślano do końca kręgu adresatów nowych rozwiązań prawnych, co było powodem powstania spontanicznego ruchu „matek pierwszego kwartału”. Ruch ten przybrał tak duże rozmiary i uzyskał tak ogromne wsparcie społeczne, że premier osobiście, publicznie ogłaszał rozszerzenie zakresu podmiotowego nowych rozwiązań prawnych. Odnosiło się nieodparte wrażenie, że ugiął się przed naciskiem społecznym, co koniunkturalnie wykorzystała oczywiście cała opozycja, czemu trudno się ostatecznie dziwić. Powstaje jednak pytanie, czy u nas polem walki politycznej musi być nawet urlop macierzyński?
Krzysztof Rączka
| Inpost Paczkomaty | 14 zł |
| Kurier Inpost | 14 zł |
| Kurier FedEX | 14 zł |
| Odbiór osobisty | 0 zł |
| Darmowa dostawa | od 250 zł |
| Darmowa dostawa w Klubie Książki | od 200 zł |