W niniejszym artykule poddano analizie relacje między zasadami odpowiedzialności majątkiem wspólnym małżonków z art. 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.) a regulacjami prawa upadłościowego (art. 124 pr.up.), koncentrując się na konflikcie między ochroną majątku rodzinnego a efektywnym zaspokojeniem wierzycieli jednego z małżonków. Wykorzystując metodę formalno-dogmatyczną, historyczną oraz analizę orzecznictwa, wykazano, że obowiązujące przepisy nie zapewniają spójności między aksjologicznym postulatem ochrony wspólnoty małżeńskiej a priorytetem zaspokojenia roszczeń wierzycieli. Badania skupiły się na instytucjach takich jak zarząd majątkiem wspólnym i odpowiedzialność za zobowiązania jednego z małżonków oraz na mechanizmach zabezpieczających interesy wierzycieli (m.in. art. 52 k.r.o.). Wskazano, że ogłoszenie upadłości dłużnika prowadzi do nadmiernej ingerencji w majątkowy interes rodziny, naruszając równowagę między ochroną wspólnoty małżeńskiej a słusznymi roszczeniami wierzyciela. Artykuł dowodzi konieczności rewizji uregulowań prawa upadłościowego w celu lepszej harmonizacji z zasadami k. r. o. Sformułowane wnioski podkreślają potrzebę modelu łączącego ochronę rodziny z efektywnością postępowania upadłościowego.

Przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest zagadnienie  mieszanej zdolności upadłościowej, którego istota,  w ogólności rzecz ujmując, sprowadza się do możliwości  wszczęcia (w okolicznościach wskazanych w art. 8  i 9 pr.up.), na wniosek wierzyciela, postępowania upadłościowego  względem osoby fizycznej nieprowadzącej  działalności gospodarczej, gdy zasadą jest wszczynanie  takiego postępowania wyłącznie na wniosek dłużnika.  Ta konstrukcja prawa na gruncie stanu prawnego  sprzed 24.03.2020 r. budziła uzasadnione kontrowersje  zwłaszcza co do tego, czy w tym samym czasie legitymacja  do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości przysługiwała  zarówno wierzycielowi, jak też dłużnikowi. Kolejną  dyskusyjną kwestią była ewentualna kolizja wniosków  składanych jednocześnie przez wierzyciela i dłużnika.  Czy zatem któryś z tych wniosków korzystał  z pierwszeństwa, czy też oba stanowiły wspólną podstawę  wszczęcia postępowania upadłościowego? Celem artykułu  będzie próba odpowiedzi na pytanie, czy problemy,  jakie w przedmiotowym zakresie stwarzał dotychczasowy  stan prawny, są aktualne na gruncie zmienionego  24.03.2020 r. prawa upadłościowego. W artykule zostanie  wykorzystana metoda formalno-dogmatyczna i historyczna.

W obowiązującym stanie prawnym upadłościowa procedura oddłużeniowa jest dostępna dla osób fizycznych bez względu na to, czy są przedsiębiorcami, czy też działalności gospodarczej nie prowadzą. Dokonana 24.03.2020 r. nowelizacja przepisów prawa upadłościowego ujednoliciła cel upadłości przedsiębiorczej i konsumenckiej. Można zatem postawić pytanie, czy jest to zabieg o wyłącznie redakcyjnym charakterze, czy zawiera w sobie również zmianę merytoryczną. Próba udzielenia odpowiedzi na to pytanie będzie zatem przedmiotem rozważań niniejszego artykułu Metodą badawczą wykorzystaną w analizie wskazanego zagadnienia będzie metoda formalno-dogmatyczna i historyczna.