Jednym z podstawowych założeń nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 4.07.2019 r. jest przeciwdziałanie nadużywaniu przez strony prawa procesowego, a więc czynieniu z uprawnień przewidzianych w przepisach użytku niezgodnego z celem, dla którego je ustanowiono (art. 41 k.p.c.). Ustawodawca znacznie rozszerzył zakres przedmiotowy sankcji, które mogą być stosowane przez sąd w przypadku nadużycia przez stronę prawa procesowego. Ustawodawca słusznie uznał, że nielojalne i niesumienne zachowanie strony, szczególnie mające wpływ na niezasadne przedłużenie postępowania, powinno zostać inkryminowane w znacznie szerszym zakresie niż dotychczas. Chociaż wprowadzenie nowych środków procesowych zmierzających do realizacji zasad lojalności w postępowaniu cywilnym należy ocenić pozytywnie, to ich konstrukcja budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia teoretycznego i praktycznego. Celem artykułu jest przedstawienie praktycznych aspektów zastosowania środków przewidzianych w art. 226² § 2 k.p.c.

Odsetki od kosztów procesu stanowią nową regulację w polskiej procedurze cywilnej. Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązanie, chociaż zmierzające w dobrym kierunku, budzi wątpliwości zarówno natury teoretycznej, jak i praktycznej. Podstawowym problemem jest ustalenie, czy omawiane odsetki należy umieszczać w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie, jako część kosztów procesu, czy też są przyznawane w jakiejś inne formie. Odpowiedź na to pytanie implikuje kolejne problemy, szczególnie związane z zaskarżalnością takiego rozstrzygnięcia. Analiza przepisów pozwala na wyciągnięcie wniosku, że odsetki stanowią część kosztów procesu, ze wszelkimi tego konsekwencjami.