Środki z art. 226(2) § 2 k.p.c. związane z nadużyciem przez stronę prawa procesowego

Jednym z podstawowych założeń nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego z 4.07.2019 r. jest przeciwdziałanie nadużywaniu przez strony prawa procesowego, a więc czynieniu z uprawnień przewidzianych w przepisach użytku niezgodnego z celem, dla którego je ustanowiono (art. 41 k.p.c.). Ustawodawca znacznie rozszerzył zakres przedmiotowy sankcji, które mogą być stosowane przez sąd w przypadku nadużycia przez stronę prawa procesowego. Ustawodawca słusznie uznał, że nielojalne i niesumienne zachowanie strony, szczególnie mające wpływ na niezasadne przedłużenie postępowania, powinno zostać inkryminowane w znacznie szerszym zakresie niż dotychczas. Chociaż wprowadzenie nowych środków procesowych zmierzających do realizacji zasad lojalności w postępowaniu cywilnym należy ocenić pozytywnie, to ich konstrukcja budzi poważne wątpliwości z punktu widzenia teoretycznego i praktycznego. Celem artykułu jest przedstawienie praktycznych aspektów zastosowania środków przewidzianych w art. 226² § 2 k.p.c.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Błaszczak, Ł. (2018), Nadużycie prawa procesowego w postępowaniu arbitrażowym. Warszawa: C.H.Beck.

Błaszczak, Ł. (2020). W: T. Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. T. I. Warszawa, Wolters Kluwer Polska.

Błaszczak, Ł., Dziurda, M. (2020). W: T. Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian. T. I. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Cytowski, T. (2005). Procesowe nadużycie prawa. Przegląd Sądowy, (5).

Feliga, P. (2019). W: T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. I. Art. 1–50539. Warszawa: C.H.Beck.

Flaga-Gieruszyńska K. (2019). W: A. Zieliński (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.

Gapska, E. (2019). Przeciwdziałanie nadużyciom prawa procesowego w znowelizowanym Kodeksie postępowania cywilnego. Cz. I — Klauzula generalna. Monitor Prawniczy, (15).

Gołaczyński, J. (2019). W: J. Gołaczyński, D. Szostek (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.

Górowski, J. (2019). W: A. Marciniak (red.), Kodeks postępowania cywilnego. T. I. Komentarz do art. 1–205. Warszawa: C.H.Beck.

Gudowski, J. (2019). Nadużycie prawa procesowego cywilnego w postępowaniu rozpoznawczym (in ampliore contextu). W: P. Grzegorczyk, M. Walasik, F. Zedler (red.), Nadużycie prawa procesowego cywilnego. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Jakubecki, A. (2019). Sankcje za nadużycie uprawnień procesowych w Kodeksie postępowania cywilnego. Palestra, (11–12).

Markiewicz, D. (2019). W: T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. I. Art. 1–50539. Warszawa: C.H.Beck.

Paszkowski, J. (2019). W: T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. I. Art. 1–50539. Warszawa: C.H.Beck.

Plebanek, M. G. (2012), Nadużycie praw procesowych w postępowaniu cywilnym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Rodziewicz, P. (2019). W: E. Marszałkowska-Krześ (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.

Rystał, D. (2019). W: T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. T. I. Art. 1–50539. Warszawa: C.H.Beck.

Scheffler, T. (2018). Ustawa o radcach prawnych. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.

Sorysz, M., Kaczyński, M. J. (2019). W: A. Góra-Błaszczykowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom IA. Art. 1–42412, Warszawa, C.H.Beck

Weitz, K. (2020). Nadużycie „prawa” procesowego cywilnego. Polski Proces Cywilny, (1).

 

Akty prawne/Legal acts

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 265 ze zm.).

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 29.07.2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia egzekucji grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu cywilnym, a także kosztów sądowych w sprawach cywilnych, przysługujących Skarbowi Państwa (Dz.U. z 2016 r., poz. 1227).

Ustawa z 6.07.1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 75 ze zm.).

Ustawa z 27.07.2001 r. — Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 365 ze zm.).

Ustawa z 13.12.2018 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 118 ze zm.).

Ustawa z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1469).

 

Orzecznictwo/Judgments

Postanowienie SN z 27.07.1971 r., II PZ 29/71, niepubl.

Postanowienie SN z 7.03.2014 r., IV CZ 134/13, niepubl.

Postanowienie WSD z 26.04.2014 r., WSD 17/14, niepubl.

Postanowienie WSD z 16.12.2017 r., WSD 38/17, niepubl.

Uchwała SN z 17.12.1996 r., III CZP 121/96, OSNC 1997, nr 3, poz. 27.

Uchwała SN z 17.11.2009 r., III CZP 86/09, OSNC 2010, nr 5, poz. 70.

Uchwała SN z 30.11.2011 r., III CZP 69/11, OSNC 2012, nr 4, poz. 48.

Wyrok SN z 25.08.1967 r., II PR 53/67, OSPiKA 1968, nr 6, poz. 120.

Wyrok SN z 1.06.2000 r., I CKN 64/00, OSNC 2000, nr 12, poz. 227.

Wyrok SN z 16.07.2009 r., I CSK 30/09, niepubl.

Wyrok SN z 25.03.2015 r., II CSK 443/14, niepubl.

Wyrok SN z 8.06.2017 r., SDI 18/17, niepubl.