Znaczenie międzyplanetarnych łańcuchów dostaw w zrównoważonej eksploracji kosmosu

Intensyfikacja eksploracji kosmosu wiąże się z wykorzystaniem ziemskich zasobów naturalnych, co w kontekście wyczerpywania się ich złóż oraz kryzysu klimatycznego może spotkać się ze sprzeciwem społecznym. Rozwiązaniem gwarantującym zrównoważenie celów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych misji kosmicznych jest konfigurowanie międzyplanetarnych łańcuchów dostaw, które pozwalają m.in. na wykorzystanie zasobów naturalnych z obiektów kosmicznych (Księżyc, Mars, planetoidy). Celem niniejszego artykułu jest prezentacja dotychczasowego dorobku teoretycznego w zakresie konfigurowania międzyplanetarnych łańcuchów dostaw oraz wskazanie znaczenia rozwoju tych łańcuchów dla osiągnięcia zrównoważonej eksploracji kosmosu. Autorka stawia tezę, że rozwój międzyplanetarnych łańcuchów dostaw może przyczynić się do zrównoważonej eksploracji kosmosu, a tym samym zwiększyć poziom społecznej akceptacji projektów kosmicznych.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Baraniecka, A. (2019). Space logistics — current status and perspectives. Research Journal of the University of Gdańsk. Transport Economics and Logistics, 82, 67–78. https://doi.org/10.26881/etil.2019.82.06

Cowley, A., Imhof, B., Teeney, L., Waclawicek, R., Spina, F., Canals, A., Schleppi, J., Soriano, P. L. (2016). An ISRU-Based Architecture for Human Habitats on Mars: the „Lava Hive” Concept. Acta Futura, 10, 109–119.

Duke, M. B. (b.r.). Space Resources. Colorado School of Mines, https://history.nasa.gov/DPT/Technology%20Priorities%20Recommendations/Space%20Resources%20DPT%20Boulder%2000.pdf (30.11.2021).

Evans W. A. (2006). Logistics and Supply Chain Management — A Space Operations Enabler. SpaceOps 2006, Conference AIAA 2006-5852.

Evans, W. A., de Weck, O., Laufer, D., Shull, S. (2006). Logistics Lessons Learned in NASA Space Flight, NASA/TP-2006-214203, http://strategic.mit.edu/docs/4_17_NASA-TP-2006-214203.pdf (30.11.2021).

Gralla, E., Shull, S., Lee, G., Shishko, R., de Weck, O. L. (2006). A Modeling Framework for Interplanetary Supply Chains. AIAA SPACE 2006 Conference & Exposition, AIAA-2006-7229, San Jose, California, 19–21 Sep. 2006.

Grogan, P. T. (2010). A Flexible, Modular Approach To Integrated Space Exploration Campaign Logistics Modeling, Simulation, And Analysis. Massachusetts Institute Of Technology, September 2010, thesis for S. M. Aeronautics and Astronautics, advisor: Olivier L. de Weck, http://strategic.mit.edu/docs/SM-41-Grogan-PT-2010.pdf (30.11.2021).

Ho, K. (2015). Dynamic Network Modeling for Space? ight Logistics with Time-Expanded Networks. Massachusetts Institute Of Technology, June 2015, https://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/98557/920684579-MIT.pdf?sequence=1 (30.11.2021).

Ho, K., de Weck, O. L., Hoffman, J. A., Shishko R. (2014). Dynamic Modeling and Optimization for Space Logistics Using Time-Expanded Networks. Acta Astronautica, 105(2), 428–443. https://doi.org/10.1016/j.actaastro.2014.10.026

Ho, K., de Weck, O. L., Hoffman, J. A., Shishko R. (2016). Campaign-Level Dynamic Network Modelling for Spaceflight Logistics for the Flexible Path Concept. Acta Astronautica, 123, 51–61. https://doi.org/10.1016/j.actaastro.2016.03.006

Ishimatsu, T., de Weck, O. L., Hoffman, J. A., Ohkami, Y. (2016). Generalized Multi-Commodity Network Flow Model for the Earth–Moon–Mars Logistics System. Journal of Spacecraft and Rockets, 53(1), 25–38. https://doi.org/10.2514/1.A33235

Lee, G., Jordan E., Shishko, R., de Weck, O., Armar, N., Siddiqi, A. (b.r.). SpaceNet: Modeling and Simulating Space Logistics. American Institute of Aeronautics and Astronautics, 092407, https://trs.jpl.nasa.gov/bitstream/handle/2014/45444/08-2526_A1b.pdf?sequence=1 (30.11.2021).

Lo, M. W. (2002). The Interplanetary Superhighway and the Origins Program, Physics. Proceedings, IEEE Aerospace Conference, 7, https://doi.org/10.1109/AERO.2002.1035332

Łuszczek, K. (2011). Poszukiwania nowych zasobów surowców w układzie słonecznym. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały, 133(40), 85–94.

Mazarico, E., Rowlands, D. D., Neumann, G. A., Smith, D. E., Torrence, M. H., Lemoine, F. G., Zuber, M. T. (2011). Orbit determination of the Lunar Reconnaissance Orbiter. Springer-Verlag, http://www-geodyn.mit.edu/mazarico_LROPOD_jgeod11.pdf (30.11.2021).

NASA (2012). NASA Life Cycle Logistics Support Guidebook. https://ld.hq.nasa.gov/docs/NASA_LCLS_Guidebook.pdf (30.11.2021).

Saydam, S., Tapia-Cortez, C., Dempster, A. G., Coulton, J., Fradet, R. Shishko, R., (b.r.). An Integrated Economics Model for ISRU in Support of a Mars Colony — Initial Results Report Jet Propulsion Laboratory. California Institute of Technology, Pasadena, CA 91109.

Shull, S. A., Gralla, E. L., Armar, N., de Weck, O. (2012). An Integrated Modeling Tool For Sustainable Space Exploration. 57th International Astronautical Congress, 2–6 October 2006 IAC-06-D3.3.1. https://doi.org/10.2514/6 IAC-06-D3.3.01

Shull, S. A., Gralla, E. L., Silver, M., de Weck, O. (2006). Logistics Information Systems for Human Space Exploration: State of the Art and Emerging Technologies. SpaceOps 2006 Conference, American Institute of Aeronautics and Astronautics, 2006–5733.

Sindiy, O., DeLaurentis, D. (2007). Exploration of a Solar System Mobility Network via a System-of-Systems Engineering Framework. AIAA Space 2007 Conference & Exposition, AIAA-2007-6257, Long Beach, California, 18–20 September 2007.

Snead, J. M. (2004). Architecting Rapid Growth in Space Logistics Capabilities. 40th AIAA/ASME/SAE/ASEE Joint Propulsion Conference and Exhibit AIAA 2004-4068, 11–14 July 2004, Fort Lauderdale, Florida, American Institute of Aeronautics and Astronautics, Space Logistic Technical Committee. https://doi.org/10.2514/6.2004-4068

Snead, J. M., Hellman, B. H. (2007). Near-Future Reusable Space Logistics Vehicles. 43rd AIAA/ASME/SAE/ASEE Joint Propulsion Conference & Exhibit, 8–11 July 2007, Cincinnati, OH. https://doi.org/10.2514/6.2007-5847

de Weck, O. (2021). Space Logistics: enabler of the final frontier (1960–2060), 1-st Sustainable Space Logistics, digital symposium, February 16–18th 2021, the EPFL Space Center (e-Space) in Lausanne, Switzerland.

de Weck, O., Simchi-Levi, D., Shishko, R., Ahn, J., Gralla, E., Klabjan, D., Mellein, J., Shull, A., Siddiqi, A., Bairstow, B, Lee, G. (2007). SpaceNet v1.3 User's Guide, NASA/TP-2007-214725, January 2007.

de Weck, O., Simchi-Levi, D., Shishko, R., Parrish J., Steele M. (2006). Interplanetary Supply Chain Management and Logistics Architectures.Overview. October 2006, s. 38, http://strategic.mit.edu/docs/spacelogistics.pdf (30.11.2021).

Witkowski, J. (2003). Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje, procedury, doświadczenia. Warszawa: PWE.

 

Źródła internetowe/Internet sources

https://www.nasa.gov/isru

https://www.nasaspaceflight.com/2018/03/ula-laying-foundations-econosphere-cislunar-space/