Ślad węglowy instytutu naukowego – studium przypadku Głównego Instytutu Górnictwa

Rośnie znaczenie śladu węglowego w zarządzaniu środowiskowym (Kulczycka & Wernicka, 2014) w przedsiębiorstwach, strategiach marketingowych oraz raportach społecznej odpowiedzialności biznesu. W niniejszym artykule przybliżono tę tematykę poprzez studium przypadku. W opracowaniu dokonano oceny śladu węglowego instytutu naukowego na przykładzie Głównego Instytutu Górnictwa (GIG). Celem opracowania była analiza możliwości wykorzystania danych gromadzonych w wyniku procedur obecnie stosowanych w Instytucie w ramach systemu zarządzania jakością środowiska do wyznaczenia śladu węglowego, a także identyfikacja kluczowych przyczyn wpływu na klimat oraz możliwości redukcji tego wpływu. W artykule przedstawiono praktyczne zastosowanie metodyki GHG Protocol, a także omówiono kluczowe zagadnienia teoretyczne i wymagania. Wyznaczono ślad węglowy GIG w zakresie 1+2+3 w roku 2020. Stwierdzono, że GIG przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych głównie poprzez zakup energii elektrycznej oraz ciepła, wytwarzanie ciepła w kotłach gazowych, dojazdy pracownicze oraz wytwarzanie odpadów komunalnych. Zaproponowano potencjalne działania obniżające wpływ Instytutu na klimat. Dzięki dokładnemu omówieniu studium przypadku przedsiębiorcy mogą ocenić możliwość stosowania narzędzia oceny śladu węglowego w ich organizacji oraz częściowo wdrożyć tę metodykę w swoich przedsiębiorstw.

Baraniecka, A. (2019). Ekologistyka jako odpowiedź przedsiębiorstw na kryzys środowiskowy. Marketing i Rynek, (11), 3–14. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2019.11.1

Bek-Gaik, B., & Krasodomska, J. (2018). Informacje niefinansowe jako obszar współczesnej sprawozdawczości przedsiębiorstw – definicja, źródła i proponowane kierunki badań. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, (2/974), 25–40. https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2018.0974.0202

Borkowski, P., Burnewicz, J., Koźlak, A., Pawłowska, B., & Ważna, A. (2018). Transport a organizacja przestrzeni w życiu społeczno-gospodarczym. Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 182(2), 81–113.

Czaja-Cieszyńska, H. (2018). Standardy GRI – kierunek dla raportowania na rzecz zrównoważonego rozwoju w organizacjach pozarządowych w Polsce. Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów (164), 49–61.

Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju. (2015). Metodyka oceny poziomu emisji gazów cieplarnianych w wybranych powiatach dla lat 2005, 2010 i 2013 z podziałem na sektory.

GRI & GSSB. (2016). GRI Standards. GRI 305: Emissions 2016. https://www.globalreporting.org/standards/media/1012/gri-305-emissions-2016.pdf

IOŚ-PIB KOBIZE. (2020, grudzień). Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO2 (WE) w roku 2018 do raportowania w ramach Systemu Handlu Uprawnieniami do Emisji za rok 2021.

IOŚ-PIB KOBIZE. (2021, grudzień). Wskaźniki emisyjności CO2, SO2, NOx, CO i pyłu całkowitego dla energii elektrycznej za 2020 r.

IPCC. (2021). Climate Change 2021: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/

ISO 14 040:2006 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Zasady i struktura.

ISO 14 044:2006 Zarządzanie środowiskowe – Ocena cyklu życia – Wymagania i wytyczne.

ISO 14 064-1 Gazy cieplarniane. Część1. Specyfikacja i wytyczne kwantyfikowania oraz raportowania emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych na poziomie organizacji.

ISO/TS 14 067:2013(E) Greenhouse gases. Carbon footprint of products. Requirements and guidelines for quantification and communication.

Jamróz, A. (2012). Tendencje zmian nagromadzenia odpadów komunalnych na przykładzie małego miasta. Czasopismo Techniczne. Środowisko, 109(1–Ś), 101–112.

Janczewski, J. (2020). Mikromobilność w systemie transportowym miasta. Przedsiębiorczość – Edukacja, (16), 257–274. https://doi.org/10.24917/20833296.161.21

Konarzewska, U. (2020). Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu na polskim rynku kapitałowym. Marketing i Rynek, (9). https://doi.org/10.33226/1231-7853.2020.9.3

Kowalska, A. (2016). Etykiety i deklaracje środowiskowe – zarys problemu. Marketing i Rynek, (4), 21–29.

Kulczycka, J., & Wernicka, M. (2014). Zarządzanie śladem węglowym w przedsiębiorstwach w Polsce – bariery i korzyści. XVI międzynarodowa konferencja naukowa. Zarządzanie przedsiębiorstwem: teoria i praktyka, 27–28 listopada 2014, Kraków, AGH.

Obwieszczenie Ministra Klimatu z dnia 9 września 2020 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2021 (M.P. z 2020 r., poz. 961 z późn. zm.).

Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz.U. z 2019 r., poz. 2443).

Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2020 r., poz. 10).

Śliwińska, A. (2022). Ślad węglowy organizacji – praktyczny przewodnik dla przedsiębiorcy. Marketing i Rynek, (11), s. 13–22. https://doi.org/10.33226/1231-7853.2022.11.2

URE. (2022, luty). Energetyka cieplna w liczbach – 2020, Urząd Regulacji Energetyki.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 1973).

Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r., poz. 1077).

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 r., poz. 779 z późn. zm.).

Ustawa z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowych gazach cieplarnianych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 r., poz. 2065).

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2016 r.; poz. 831).

WRI & WBCSD. (2013). Greenhouse Gas Protocol. Technical Guidance for Calculating Scope 3 Emissions. Supplement to the Corporate Value Chain (Scope 3) Accounting & Reporting Standard.

Zarczuk, J., & Klepacki, B. (2021). Pojęcie, znaczenie i pomiar śladu węglowego (carbon footprint). Economics and Organization of Logistics, 6(1), 85–95. https://doi.org/10.22630/EIOL.2021.6.1.8