Gaslighting jako forma przemocy psychicznej w zatrudnieniu

Praca pełni istotne miejsce w życiu każdego człowieka – pozwala nam rozwijać swoje umiejętności, czuć się potrzebnym i przydatnym, a zakład pracy jest miejscem, w którym zawiązujemy nowe przyjaźnie, nie czujemy się osamotnieni (nawet jeżeli w naszym życiu doskwiera nam samotność) i w którym często spędzamy po kilkadziesiąt godzin w każdym tygodniu. Praca musi być zatem miejscem bezpiecznym, w którym pracownik nie będzie doświadczał przemocy, manipulacji i dyskryminacji. Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie zjawiska gaslightingu w stosunkach zatrudnienia (ze szczególnym uwzględnieniem stosunku pracy) jako wciąż aktualnego wyzwania współczesnego przeciwdziałania przemocy psychicznej w pracy. Zjawisko to powoduje liczne trudności z wczesnym wykryciem przemocy w zatrudnieniu, bowiem ofiara, wskutek doznawanej manipulacji, przestaje wierzyć we własne osądy oraz kwestionuje własny stan zdrowia psychicznego.

Bibliografia/References

Ahern, K. (2011). Instutional Betrayal and Gaslighting. Why whistle-blowers are so traumatized. Whistleblowing and Democratic Values. DOI: 10.1097/JPN.0000000000000306

Barling, J., Dupré, K. E., & Kelloway, E. K. (2009). Predicting Workplace Aggression and Violence. Annual Review of Psychology, 60(1), 671–692. DOI: 10.1146/annurev.psych.60.110707.163629

Branch, S., Ramsay, S., & Barker, M. (2012). Workplace Bullying, Mobbing and General Harassment: A Review. International Journal of Management Reviews, 15(3), 280–299. DOI: 10.1111/j.1468-2370.2012.00339.x

Carby-Hall, J.R., Góral, Z., Tyc, A. (Red.). (2021). Różne oblicza dyskryminacji w zatrudnieniu. Wolters Kluwer.

Crawshaw, L. (2009). Workplace bullying? Mobbing? Harassment? Distraction by a thousand definitions. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, 61(3), 263–267. DOI:10.1037/a0016590

Czerniak-Swędzioł, J. (2020). Dyskryminacja pracowników wypełniających obowiązki rodzicielskie. Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej, 1(18), 35–60. DOI: 10.31261/zpppips.2020.18.03

Davis, A. M., & Ernst, R. (2017). Racial gaslighting. Politics, Groups, and Identities, 7(4), 761–774. DOI:10.1080/21565503.2017.1403934

Gajda, M. (2022). Przemoc w pracy. Środki ochrony prawnej i metody przeciwdziałania. Wolters Kluwer

Godlewska-Bujok B. (2017a). Konflikt jako immanentna cecha stosunku pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne,(9)

Godlewska-Bujok B. (2017b). Przemoc w świecie pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne,(2).

Jedlecka W. (2017). Formy i rodzaje przemocy. Przemoc w Prawie i Polityce. Wrocławskie Studia Erazmiańskie, 2017.

Kędzia B., Kowalewski S. (2002). Przemoc – nowy „czynnik ryzyka zawodowego” w środowisku pracy. Bezpieczeństwo Pracy(1).

Kociatkiewicz, J., & Kostera, M. (2013). Humanistic management: Agenda outline. Problemy Zarzadzania, 11(44), 9–19. DOI:10.7172/1644-9584.44.1

Kowal J. & Pilarek G. (2011). Mobbing jako problem etyki w zarządzaniu. Annales: Etyka w Życiu Gospodarczym (110).

Leymann, H. (1990). Mobbing and Psychological Terror at Workplaces. Violence and Victims, 5(2), 119–126.

Matuszak M. (2022). Zarządcze i organizacyjne możliwości pracodawcy w zakresie przeciwdziałania mobbingowi w zakładzie pracy. Palestra, 2022(5).

Milkowski K. (2016). Ochrona kobiet przed przemocą w praktyce orzeczniczej sądownictwa w Polsce. Kortowski Przegląd Prawniczy.

Romańczuk-Grącka, M. (2021). Gaslighting jako forma przemocy psychicznej w ujęciu kryminologicznym. Studia Prawnoustrojowe, (52). DOI:10.31648/sp.6614

Rudawska E. (2015). Koncepcja wartości w relacjach pracownik-organizacja, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 2015(39).

Stark, C. A. (2019). Gaslighting, Misogyny, and Psychological Oppression. The Monist, 102(2), 221–235. DOI:10.1093/monist/onz007

Sweet, P. L. (2019). The Sociology of Gaslighting. American Sociological Review, 84(5), 851–875. DOI:10.1177/0003122419874843

Szewczyk, H. (2007). Ochrona dóbr osobistych w zatrudnieniu, Wydawnictwo Oficyna.

Szewczyk, H. (2017). Równość płci w zatrudnieniu. Wolters Kluwer.

Warszewska-Makuch M. (2012). Przemoc w miejscu pracy – na przykładzie doświadczeń kobiet zatrudnionych w przetwórstwie przemysłowym. Bezpieczeństwo Pracy, (10).

Widera-Wysoczańska A. (2021). Przemoc rozmyta czyli śladów brak. Polish journal of applied psychology. Nowe problemy psychologii, J. Kowal & K. Chatzipentidis (Red.)

Wróbel K. (2020). Język jako narzędzia przemocy psychicznej. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 2020(2).