Przedmiotem artykułu jest zagadnienie weryfikacji przez ZUS prowadzenia działalności gospodarczej jako tytułu ubezpieczeń społecznych oraz zadeklarowanej przez ubezpieczonego (przedsiębiorcę) podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne. W tym obszarze nie występują kontrowersje co do zasadności kwestionowania przez organy rentowe działalności gospodarczej jako tytułu ubezpieczeń społecznych. Autor wyraża jednak dalej idący pogląd i, aprobując stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w wyrokach w sprawach I UK 208/17, II UK 301/17 i II UK 302/17, uważa, że ZUS posiada również kompetencje do weryfikowania zadeklarowanej podstawy wymiaru składki z tego tytułu. Głównym celem artykułu jest zatem przedstawienie szerokiej argumentacji na rzecz obrony powyżej sformułowanej tezy w konfrontacji ze starszym orzecznictwem SN i najnowszym piśmiennictwem w tej dziedzinie, w których uznaje się takie działania ZUS za niedopuszczalne.