Kompetencje ZUS w zakresie weryfikacji prowadzenia działalności gospodarczej oraz deklarowanej podstawy wymiaru składek z tego tytułu

Przedmiotem artykułu jest zagadnienie weryfikacji przez ZUS prowadzenia działalności gospodarczej jako tytułu ubezpieczeń społecznych oraz zadeklarowanej przez ubezpieczonego (przedsiębiorcę) podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne. W tym obszarze nie występują kontrowersje co do zasadności kwestionowania przez organy rentowe działalności gospodarczej jako tytułu ubezpieczeń społecznych. Autor wyraża jednak dalej idący pogląd i, aprobując stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w wyrokach w sprawach I UK 208/17, II UK 301/17 i II UK 302/17, uważa, że ZUS posiada również kompetencje do weryfikowania zadeklarowanej podstawy wymiaru składki z tego tytułu. Głównym celem artykułu jest zatem przedstawienie szerokiej argumentacji na rzecz obrony powyżej sformułowanej tezy w konfrontacji ze starszym orzecznictwem SN i najnowszym piśmiennictwem w tej dziedzinie, w których uznaje się takie działania ZUS za niedopuszczalne.

Bibliografia/References

Antonów, K. (2018). Solidarność w prawie zabezpieczenia społecznego (ubezpieczeniach społecznych i zdrowotnym). W: A. Łabno (red.), Państwo solidarne. W poszukiwaniu nowych form solidaryzmu społecznego, t. III. Warszawa.

Antonów, K. (2019a), The scope of risk community solidarity, Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka, (2).

Antonów, K. (2019b). W: K. W. Baran (red.), Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych. Warszawa.

Antonów, K. (2020). Koncepcja ryzyka socjalnego w polskim prawie ubezpieczeń społecznych. Przegląd Prawa i Administracji, (CXXIII).

Cicherska, A. (2018). Związek prawa ubezpieczeń społecznych z prawem cywilnym w świetle orzecznictwa sądowego — wybrane zagadnienia. Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, (XVI/3). https://doi.org/10.25167/osap.1199

Gudowska, B. (2014). W: B. Gudowska i J. Strusińska-Żukowska (red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. Warszawa.

Jabłoński, A. (2015). Kontrola sądowa podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne (chorobowe). Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, (XIII/2).

Jończyk, J. (2006). Prawo zabezpieczenia społecznego. Kraków.

Kasprowski, Sz. (2019). The problem of solidarity between persons insured in sickness insurance, and the reasons for ZUS verification of the amount of remuneration for work as the basis for contribution and benefit calculation. Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka, (2).

Komierzyńska-Orlińska, E. (2019). W: M. Wierzbowski (red.), Konstytucja biznesu. Komentarz. Komentarz do ustawy — Prawo przedsiębiorców. WKP.

Kozieł, G. (2019). W: G. Kozieł (red.), Prawo przedsiębiorców. Komentarz. Legalis.

Kruszewski, A. K. (2019). W: A. Pietrzak (red.), Prawo przedsiębiorców. Komentarz. WKP.

Lach, D. E. (2006). Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2005 r., II UZP 2/05. Gdańskie Studia Prawnicze — Przegląd Orzecznictwa, (2/16).

Lubeńczuk, G., Wołoszyn-Cichocka, A. i Zdyb, M. (2019). Prawo przedsiębiorców. Komentarz. Legalis.

Łazowski, J. (1934). Wstęp do nauki o ubezpieczeniach. Warszawa.

Pacud, R. (2011). Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego — Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 21 kwietnia 2010 r., II UZP 1/10. Orzecznictwo Sądów Polskich, (11/118).

Powałowski, A. (2019). W: R. Blicharz i A. Powałowski (red.), Prawo przedsiębiorcy. Legalis.

Ślebzak, K. (2017). Kontrola przez ZUS ważności umów o pracę stanowiących tytuł do ubezpieczenia społecznego — wybrane zagadnienia. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (2).

Ślebzak, K. (2020). W: A. Wypych-Żywicka (red.), System prawa ubezpieczeń społecznych. Część ogólna, t. I. Warszawa.

Ślebzak, K. i Zieliński, M. J. (2020). Kontrola przez ZUS prowadzonej działalności gospodarczej w kontekście weryfikacji podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wysokości świadczeń z tego tytułu (w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego). Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (11). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.11.5

Zieliński, T. (1994). Ubezpieczenia społeczne pracowników. Zarys systemu prawnego — część ogólna. Warszawa–Kraków.