Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Dr hab. Monika Tomaszewska
ORCID: 0000-0001-5271-9998

Profesor uczelni, Kierownik Katedry Prawa Pracy na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. Autorka kilkudziesięciu publikacji z zakresu morskiego prawa pracy oraz prawa europejskiego a także opracowań ogólnosystemowych. Współautorka licznych komentarzy do Kodeksu pracy a także prawa urzędniczego oraz zbiorowego prawa pracy, które są adresowane przede wszystkim do praktyków i specjalistów z zakresu spraw pracowniczych. Ekspert w licznych programach europejskich związanych z migracją osób, swobodą świadczenia usług, delegowaniem pracowników oraz podwykonawstwem. Kierownik naukowy projektu naukowo-badawczego Erasmus Plus Innowacje, który był poświęcony sytuacji pracowników delegowanych w sektorach wysokiej mobilności. Kierownik naukowy kolejnego prestiżowego programu realizowanego w ramach Horyzont H2020-SC6-GOVERNANCE-2019 Enhancing social rights and EU citizenship – Working Yet Poor – koncentrującego się na przyczynach ubóstwa i wykluczenia społecznego, którego przyczyny nie leżą w bezrobociu.

 
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.4.2
JEL: K31

Celem artykułu jest omówienie podstaw przyjęcia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 190 oraz zaprezentowanie całkiem nowego podejścia do definicji przemocy i molestowania w środowisku pracy. Z uwagi na przedmiot artykułu wszystkie materiały źródłowe, w oparciu o które są formułowane określone tezy i wnioski, mają za podstawę raporty oraz analizy przeprowadzane w ramach Międzynarodowej Organizacji Pracy, choć – oczywiście – nie są to jedyne badania tego zagadnienia. Chodzi przede wszystkim o przybliżenie czynników, które wpłynęły na konkretne rozwiązania przyjęte w opisywanej Konwencji, gdyż materiały źródłowe kształtują później sposób interpretacji i stosowania przepisów konwencyjnych. Przemoc i molestowanie w dotychczas przyjętych konwencjach Międzynarodowej Organizacji Pracy stanowiły przedmiot regulacji dwóch kategorii praw, tj. prawa do godnych warunków pracy, prawa do równego i niedyskryminującego traktowania, a także prawa do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Powyższa dychotomia kwalifikacji prawnej nękania i molestowania powodowała uruchomienie zespołu różnych praw i środków ochrony w oparciu o różne podstawy prawne. W artykule jest przedstawiony całkowicie inny sposób podejścia do tych groźnych dla godnych warunków pracy zjawisk, jakimi są przemoc i molestowanie. Zaprezentowane są argumenty na rzecz tezy przyjęcia w Konwencji MOP nr 190 autonomicznej i jednolitej definicji, co pozwala obu kategorii naruszeń, tj. przemocy i molestowania, nie traktować jako elementu innych praw, jak chociażby zakazu dyskryminacji czy kategorii ryzyka zawodowego.

We wnioskach pojawiają się również korzyści, jakie mogą wyniknąć z przyjęcia definicji zaproponowanej w Konwencji MOP nr 190, chociażby dla stosowania instytucji mobbingu uregulowanej w Kodeksie Pracy. Obowiązujące przepisy zakładają konieczność rozróżniania między molestowaniem, uznawanym za kategorię dyskryminacji, a mobbingiem, uznawanym za formę przemocy psychicznej i fizycznej, który różni się pod względem kryteriów właściwie tylko czasem trwania.

Słowa kluczowe: przemoc; molestowanie; Międzynarodowe Organizacja Pracy; Konwencja 190