Prawne aspekty równości wynagrodzeń za pracę w świetle dyrektywy nr 970/2023/UE

Autorka omawia problematykę równości i przejrzystości wynagrodzeń za pracę przez pryzmat nowej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady nr 970/2023/UE w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla kobiet i mężczyzn za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania. Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie m.in. obowiązek opracowania i przyjęcia ujednoliconych regulacji dotyczących praw pracowników do zwrócenia się do pracodawcy o informacje dotyczące indywidualnego poziomu wynagrodzenia oraz średniego poziomu wynagrodzenia, w podziale na płeć, w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości oraz nakłada na pracodawców szczególne obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa w sprawie przejrzystości wynagrodzeń ma ułatwić stosowanie i egzekwowanie zasady równej płacy dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o tej samej wartości. Należy tego dokonać przede wszystkim poprzez poprawę przejrzystości wynagrodzeń i usunięcie przeszkód proceduralnych.

Bibliografia/References

Benny, R., Sargeant, M., Jefferson, M. (2008). Employment Law. Oxford. Boruta, I. (1991). Prawo pracownic do jednakowego wynagrodzenia, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 11–12.

Boruta, I. (1995). Zakaz dyskryminacji płacowej ze względu na płeć w prawie Wspólnot Europejskich, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 11.

Ellis, E., Watson, P. (2012). EU Anti-discrimination Law. Oxford.

Franzen, M. (2022). Die Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofs im Arbeitsrecht im Jahr 2021, Europäische Zeitschrift für Arbeitsrecht, 2.

Gersdorf-Giaro, M. (1985). Zawarcie umowy o pracę. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Głogowska, M. (2012). Zakres przedmiotowy zakazu dyskryminacji w wynagradzaniu ze względu na płeć w orzecznictwie ETS. W: A.M. Świątkowski (Red.), Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, UJ.

Greiner, C. (2024). Die EU-Entgelttransparenzrichtlinie: Europäische Vorgaben und österreichischer Umsetzungsbedarf. Zeitschrift für Arbeitsrecht und Sozialrecht, 2.

Gruszczyńska-Malec, G. (2008). Wartościowanie pracy. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Hartmann, F. (2024). Entgeltdiskriminierung und Vertragsfreiheit, Zeitschrift fur Arbeitsrecht, 1.

Hartmann, F. (2022). Kopftuchverbote zwischen Antidiskriminierungs- und Arbeitsvertragsrecht. Europäische Zeitschrift für Arbeitsrecht, 4.

Husemann, T. (2022). Der Richtlinienvorschlag der Kommission zur Stärkung des Grundsatzes der Entgeltgleichheit. Europäische Zeitschrift für Arbeitsrecht, 2.

Kubiak-Cyrul, A. (2020). Rekomendacje OECD jako ramy etyczne i prawne. Studia Prawnicze, 1.

Latos-Miłkowska, M. (2013). Ochrona interesu pracodawcy. Lexis Nexis.

Mitrus, L. (2021). Koncepcja zakazu dyskryminacji w prawie pracy Unii Europejskiej. W: J.R. Carby-Hall, Z. Góral, A. Tyc (Red.), Różne oblicza dyskryminacji w zatrudnieniu. Wolters Kluwer.

Mitrus, L. (2022). Projekt unijnej dyrektywy w sprawie równości oraz przejrzystości wynagrodzeń kobiet i mężczyzn. W: P. Nowik, I. Sierocka, W. Witoszko, K. Żywolewska (Red.), Dorobek i rozwój myśli polskiej nauki prawa pracy w świetle wyzwań XXI wieku. Księga dedykowana pamięci Profesora Bogusława Cudowskiego. Temida 2.

Mitrus, L. (2021). Specyfika zakazu dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność w prawie pracy Unii Europejskiej (uwagi dotyczące skutków wyroku TSUE w sprawie C-16/19 VL przeciwko Szpitalowi Klinicznemu im. dra J. Babińskiego w Krakowie). Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 9. DOI: 10.33226/0032-6186.2021.9.1

Mitrus, L. (2023). Zakaz dyskryminacji w prawie pracy Unii Europejskiej – uwagi na tle aktualnych zmian legislacyjnych i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Europejski Przegląd Sądowy, 6.

Nowak, M. (2007). Prawo do godziwego wynagrodzenia za pracę. Regulacja prawna i treść. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Nowak, M. (2014). Wynagrodzenie za pracę (redakcja naukowa Z. Góral). Wolters Kluwer.

Nowik, P. (2020). Specyfika pracy na globalnych platformach internetowych w świetle zarządzania algorytmicznego. Studia Prawnicze KUL, 1. DOI: 10.31743/sp.10637

Pallwein-Prettner, A., Rathmayr, E. (2023). Was bringt die neue EU-Entgelttransparenzrichtlinie und welche Auswirkung hat sie auf österreichische Arbeitgeber? Aktuelles Recht zum Dienstverhaltnis, 5.

Paluszkiewicz, M. (2021). Odmienne traktowanie w ramach grupy pracowników niepełnosprawnych na podstawie daty przedłożenia pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności jako przejaw dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność, Monitor Prawa Pracy, 3.

Pisarczyk, Ł. (2021). Równe traktowanie i ochrona przed dyskryminacją. W: System prawa pracy. K.W. Baran, M. Gersdorf, K. Rączka (Red.), T. III. Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa. Wolters Kluwer.

Pisarczyk, Ł. (2022). Autonomiczne źródła prawa pracy. Wolters Kluwer.

Pisarczyk, Ł. (2019). Reforma zbiorowego prawa pracy. Próba kodyfikacji a nowelizacja przepisów zbiorowego prawa pracy. Wolters Kluwer.

Schuster, D. M., Mayr, D., Jacobsohn, H. (2024). Entgeltgleichheit zwischen Primärrecht, Richtlinie und deutschem Recht, Europarechtlichen Symposion-Festakt 70 Jahre Bundesarbeitsgericht, Erfurt 6–7 Juni 2024, https://www.bundesarbeitsgericht.de/wp-content/ uploads/2024/06/referat-schuster.pdf

Sobczyk, A. (2006). Z problematyki równego traktowania w sferze wynagrodzeń. Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, 1. UJ.

Szewczyk, H. (2023). Źródła finansowania działalności związków zawodowych. Z problematyki prawa pracy i polityki socjalnej, DOI: 10.31261/ zpppips.2024.22.01

Szewczyk, H. (2021). Jawność wynagrodzeń za pracę a unijna zasada przejrzystości wynagrodzeń (uwagi de lege lata i de lege ferenda). Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 11. DOI: 10.33226/0032-6186.2021.11.1

Szewczyk, H. (2017). Równość płci w zatrudnieniu. Wolters Kluwer.

Szewczyk, H. (2024). Wynagrodzenie za pracę w świetle zasad sprawiedliwości i równości. Wydawnictwo Scholar.

Świątkowski, A.M. (2021). Dyskryminacja w zatrudnieniu i pracy ze względu na niepełnosprawność. Monitor Prawa Pracy, 2.

Thüsing, G. (2006). Das künftige Anti-Diskriminierungsrecht als Herausforderung für Wissenschaft und Praxis. Zeitschrift für Arbeitsrecht, 2.

Tlatlik, J. (2021). Ochrona danych osobowych i dóbr osobistych pracowników a dochodzenie roszczeń z tytułu dyskryminacji i nierównego traktowania w wynagradzaniu. W: B. Godlewska-Bujok, K. Walczak (Red.), Zatrudnienie w epoce postindustrialnej. C.H.Beck.

Walczak, K. (2017). Informacja dotycząca wysokości wynagrodzenia pracownika. Tajemnica pracodawcy czy tajemnica pracownika. W: M. Szablowska-Juckiewicz, B. Rutkowska, A. Napiórkowska (Red.), Tendencje rozwojowe indywidualnego i zbiorowego prawa pracy. Księga jubileuszowa Profesora Grzegorza Goździewicza. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Dom Organizatora.

Walczak, K. (2004). Wartościowanie stanowisk pracy prawnym obowiązkiem pracodawcy? Monitor Prawniczy, 9.

Walczak, K. (2005). Zakaz dyskryminacji w wynagrodzeniu w świetle przepisów prawa i praktyka jego wdrażania. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, 1.

Walczak, K. (2018). Zasady wynagradzania za pracę u pracodawców – przedsiębiorców w świetle autonomicznych źródeł prawa pracy. C.H.Beck.

Walczak, K. (2011). Zasady wynagradzania za pracę w regulacjach międzynarodowych i ich wpływ na ustawodawstwo polskie. W: Z. Kubot, T. Kuczyński (Red.), Z zagadnień prawa pracy i prawa socjalnego. Księga jubileuszowa Profesora Herberta Szurgacza. Difin.

Wandzel, M. (2006). Równe wynagradzanie pracowników niezależnie od miejsca świadczenia pracy, Monitor Prawa Pracy, 11.

Wandzel, M., Wybrane zagadnienia jednakowego wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. W: A. Świątkowski (Red.), Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej, Kraków 1997–1998.

Wratny, J. (2015). Prawo do wynagrodzenia za pracę w świetle zasad sprawiedliwości i równości. Annales UMCS, 2.