Ustalenie zakresu przedmiotowego wyznaczenia do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w świetle art. 31 § 1 Kodeksu pracy

Norma wywiedziona z art. 31 § 1 k.p. daje pracodawcy legitymację do wyznaczenia wybranej osoby do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Przepis prima facie wydaje się oczywisty i nie wymagający szczególnych zabiegów interpretacyjnych. Jednak po jego głębszej analizie nasuwają się wątpliwości dotyczące zakresu czynności, do których wyznaczana jest osoba oraz samego sposobu dokonania tego wyznaczenia. Wprawdzie w uzasadnieniu do projektu ustawy, wprowadzającej przepis projektodawca wskazał cel nowelizacji, niemniej jednak już sam sposób sformułowania przepisu nie pozwala uznać, by wyrażony cel ustawy w tym zakresie został zrealizowany. Według projektodawcy (a także części doktryny i judykatury) wyznaczenie w rozumieniu art. 31 § 1 k.p. obejmuje swoim zakresem wszelkie czynności tak z zakresu indywidualnych stosunków pracy, jak też z zakresu zbiorowego prawa pracy, zarówno czynności materialnoprawne, jak tez procesowe. Przytoczone powyżej stwierdzenie o szerokim zakresie wyznaczenia wydaje się jednak zbyt daleko idące, rodząc możliwe ryzyko dla pracodawcy, w postaci potencjalnych konsekwencji (także ekonomicznych) działań podjętych przez wyznaczoną osobę. Trudno także przyjąć by prezes zarządu, umocowując pracownika kadr do dokonywania czynności w zakresie art. 31 § 1 k.p. miał świadomość, że ten pracownik może prowadzić spór zbiorowy, zawrzeć zakładowy układ zbiorowy, czy prowadzić dialog społeczny ze związkami zawodowymi. Nieodzowne wydaje się w takiej sytuacji sięgnięcie do przepisów Kodeksu cywilnego, regulujących instytucję pełnomocnictwa. Takie działanie będzie możliwe poprzez art. 300 k.p., albowiem są spełnione przesłanki zastosowania Kodeksu cywilnego w sprawie nieuregulowane przepisami prawa pracy. Zastosowanie przepisów o pełnomocnictwie pozwala zarówno precyzyjnie określić zarówno sam sposób wyznaczenia, jak też jego zakres. Przeprowadzona w tekście analiza prowadzi do wniosku, że prawidłowe wyznaczenie zostaje zrealizowane poprzez komplementarne zastosowanie art. 31 § 1 k.p. oraz przepisów k.c. Autor wyróżnia przy tym dwa etapy wyznaczenia, w postaci „etapu abstrakcyjnego wyznaczenia”, oraz „etapu konkretnego umocowania”. W konsekwencji należy stwierdzić, że art. 31 § 1 k.p. statuuje generalną kompetencję pracodawcy do wyznaczenia osoby, natomiast sam sposób jej realizacji będzie mógł zostać zrealizowany dopiero poprzez odpowiednie zastosowanie przepisów Kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie.

Bibliografia/References

Balwicka-Szczyrba, M., Sylwestrzak, A. (2022). (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/ 587886249/683689.

Baran, K.W. (2022). (Red.), M. Barański, B. M. Ćwiertniak, A. Kosut, D. Książek, M. Kuba, D. E. Lach, M. Lekston, W. Perdeus, J. Piątkowski, P. Prusinowski, I. Sierocka, K. Stefański, M. Tomaszewska, M. Włodarczyk, T. Wyka, K. W. Baran, Kodeks pracy. Komentarz. Tom I, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/587329009/697628

Bieluk, J., Pawlak, K. (2001). Zasady wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy w spółkach kapitałowych, Prawo Spółek (2).

Florek, L. (2017). (Red.), Kodeks pracy. Komentarz, wyd. VII, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/587762284/542941.

Gersdorf, M., Raczkowski, M., Rączka, K. (2014). Kodeks pracy. Komentarz, wyd. III, Woltes Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/ 587661964/459841.

Florek, L. (Red.). D., Dzienisiuk, Gonera, K., Latos – Miłkowska, M., Pisarczyk, Ł., Skoczyński, J., Unterschütz, J., Wagner, B., Wojciechowski P., (2017). Kodeks pracy. Komentarz, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/587761873/542491

Iwulski, J., Sanetra, W. (2013). Kodeks pracy. Komentarz, wyd. III, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/587582255/429496.

Kaczyński, M., Muliński, M. (2022). Postępowanie odrębne w sprawach z zakresu prawa pracy. W: A. Machnikowska (Red.), Postępowania odrębne, System Postępowania Cywilnego (6). C.H.Beck.

Kubot, Z. (2006). Status kierownika działu personalnego, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (7).

Latos-Miłkowska, M. (2013). Ochrona interesu pracodawcy, Wolters Kluwer. Maniewska, E., Jaśkowski, K. (2022).

Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. https://sip.lex.pl/#/commentary/587260336/704530 (dostęp: 2023–02-25 15:25).

Piankowski, M., Stelina, J., Uziak, W., Wypych-Żywick, A., Zieleniecki, M., Jackowiak, U. (2004). Kodeks pracy. Komentarz, wyd. IV, art. 3(1). https://sip.lex.pl/#/commentary/587268583/66023.

Pilich, M., Gudowski, J. (2021). (Red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/commentary/ 587851921/649361.

Piszczek, A. (2014). Podmiot realizujący uprawnienia kierownicze w stosunku pracy, Monitor Prawa Pracy (9).

Prusinowski, P. (2018). Reprezentacja pracodawcy w ujęciu podmiotowym, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji, nr CXIII. DOI: 10.19195/0137-1134.113.7

Rączka, K. (2020). Reprezentacja pracodawcy w sferze dokonywania czynności z zakresu prawa pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (12). DOI: 10.33226/0032-6186.2020.12.5

Romer, M. T. (2012). Prawo pracy. Komentarz, wyd. V, https://sip.lex.pl/#/commentary/587574527/421235.

Dmowski, S., Rudnicki, S. (2011). Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Lexis Nexis, https://sip.lex.pl/#/commentary/ 587559240/361740.

Słownik języka polskiego PWN (2022). https://sjp.pwn.pl

Sobczyk, A. (2017). Państwo zakładów pracy, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/monograph/369415290/332521

Tomanek, A. (2015a). Reprezentacja pracodawcy w postępowaniu sądowym z zakresu prawa pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (4).

Tomanek, A. (2015b). Uwagi o kodeksowej regulacji dokonywania za pracodawcę czynności z zakresu prawa pracy, Studia Iuridica Lublinensia (3).

Unterschütz, J. (2010), Karnoprawna ochrona praw osób wykonujących pracę zarobkową, Wolters Kluwer, https://sip.lex.pl/#/monograph/ 369209444/184249.

Dr Sebastian Koczur

Doktor nauk prawnych, adiunkt/p. o. Kierownika Katedry Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Adwokat specjalizujący się w sprawach z zakresu pracy, właściciel kancelarii. Autor licznych publikacji z zakresu prawa pracy, w tym m.in. monografii: Prawnopracowniczy status członka zarządu spółki kapitałowej w kontekście dwoistości norm prawa pracy i prawa handlowego oraz Aksjologia odpowiedzialności materialnej pracownika.

Doctor of law, assistant professor/acting Head of the Department of Labour Law and Social Security at the Faculty of Law, Administration and International Relations of the Krakow Academy Andrzej Frycz Modrzewski. Lawyer specializing in labour matters, owner of the law firm. Author of numerous publications in the field of labour law, including monographs: Legal and employment status of a member of the management board of a capital company in the context of the duality of labour law and commercial law and Axiology of employee material liability.