Bezskuteczność czynności w stosunku do masy upadłości a jej zaskarżenie przez wierzyciela

Celem artykułu jest przedstawienie relacji między ochroną pauliańską dochodzoną przez wierzyciela a bezskutecznością czynności prawnej przewidzianą w prawie upadłościowym. Z przeprowadzonej analizy wynika, że bezskuteczność czynności w stosunku do masy upadłości ma inną treść niż bezskuteczność w stosunku do wierzyciela, przede wszystkim dlatego, że w drugim przypadku celem bezskuteczności jest ochrona konkretnej wierzytelności. Wniosek ten, jak również konkluzja, że przedmiot czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli nie wchodzi do masy upadłości, pozwalają na stwierdzenie, że wierzyciel jest uprawniony do wytoczenia i popierania powództwa pauliańskiego także po ogłoszeniu upadłości dłużnika. Mimo istnienia takiej możliwości obowiązujące przepisy dają pierwszeństwo ochronie ogółu wierzycieli przed ochroną jednego z nich. Uznanie czynności upadłego za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości (z mocy ustawy lub w wyniku orzeczenia) powoduje, że przedmiot zaskarżonej czynności jest traktowany tak, jakby wchodził do masy upadłości. Wierzyciel traci wówczas możliwość wystąpienia ze skargą pauliańską, a jeżeli dysponuje uprzednio uzyskanym wskutek takiej skargi prawomocnym wyrokiem, nie może go wykorzystać w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na jego rzecz.

Bibliografia/References

Adamus, R. (2020). Skutki podstawienia procesowego syndyka w procesie pauliańskim po upływie terminu zawitego. Przegląd Prawa Handlowego, (2).

Adamus, R. (2021). Prawo upadłościowe. Komentarz. C.H.Beck.

Adamus, R. (2022). Wyłączna legitymacja syndyka do wniesienia skargi pauliańskiej – Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2021 r. V CSK 276/21. Opolskie Studia Administracyjno-Prawne, (1).

Allerhand, M. (1998). Prawo upadłościowe. Prawo układowe. Komentarz. Orzecznictwo sądów polskich z lat 1936–1998. Wzory pism w postępowaniu upadłościowym. Przepisy wykonawcze i związkowe. PPU „Park”.

Altman, D. (1936). Prawo upadłościowe. Komentarz. Księgarnia Powszechna Warszawa.

Chrapoński, D. (2021). W: A. J. Witosz (red.). Prawo upadłościowe. Komentarz. Wolters Kluwer Polska.

Gniewek, E. (2005). Sprzedaż nieruchomości przez syndyka masy upadłości w toku postępowania upadłościowego w razie bezskuteczności względnej wcześniejszego rozporządzenia przez upadłego. W: L. Ogiegło, W. Popiołek, & M. Szpunar (red.), Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana. Zakamycze.

Gurgul, S. (2020). Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz. C.H.Beck.

Gurgul, S. (2023). Funkcjonowanie skargi pauliańskiej w obrocie powszechnym i w szczególnej sytuacji upadłości dłużnika. Rejent, (6).

Gutowski, M. (2022). W: M. Gutowski (red.) Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626. C.H.Beck.

Jakubecki, A. (2010). W: A. Jakubecki, & F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz. Wolters Kluwer Polska.

Lauter, G. (1935). Prawo upadłościowe i Prawo o postępowaniu układowem. Komentarz. Wydawnictwo Naukowe „Wiedza”. https://polona.pl/item/prawo-upadlosciowe-i-prawo-o-postepowaniu-ukladowem-komentarz,OTY0NzI3OTY/4/#info:metadata

Machnikowski, P. (2023). W: E. Gniewek, & P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. C.H.Beck

Sierakowski, B., & Bobik, W. (2018). O kameleonie – jurysdykcja krajowa w sprawach ze skargi pauliańskiej w świetle orzecznictwa TSUE. Doradca Restrukturyzacyjny, (4)

Świeboda, Z. (2006). Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz. LexisNexis.

Zienkiewicz, D. (2006). W: D. Zienkiewicz (red). Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz. C.H.Beck