Konsekwencje prawne wymuszonej sprzedaży przedsiębiorstwa byłego franczyzobiorcy na rzecz organizatora sieci franczyzowej

W opracowaniu analizowany jest problem powstający w praktyce obrotu gospodarczego w związku z umową franczyzy. Niekiedy dochodzi do sytuacji, w której franczyzobiorca nie ma możliwości kontynuowania działalności franczyzowej, zwłaszcza po wypowiedzeniu stosunku prawnego przez organizatora sieci franczyzowej. Pozostaje wówczas z przedsiębiorstwem w rozumieniu przedmiotowym (art. 551 k.c.) nieprzydatnym dla niego z uwagi na brak franczyzy. W takich przypadkach dochodzi niekiedy do nabycia takiego przedsiębiorstwa – bezpośrednio albo pośrednio – przez organizatora sieci po zaniżonej wartości. Organizator sieci przejmuje wówczas rynek byłego franczyzobiorcy bez poniesienia adekwatnych kosztów jego wypracowania. Organizator sieci odnosi korzyści ekonomiczne na tym rynku. W kontekście takich zdarzeń powstają pewne roszczenia pieniężne, możliwe do podniesienia na podstawie różnych reżimów prawnych. Roszczenia te koncentrują się na różnych aspektach opisanego stanu faktycznego. Niekiedy mogą one alternatywnie chronić interes byłego franczyzobiorcy.

Bibliografia/References

Adamus, R. (2020). Faktyczna nierówność stron umowy franczyzy w Polsce. Instytut Wymiaru Sprawiedliwości. https://iws.gov.pl/wpcontent/uploads/2020/10/IWS_Adamus-R._Faktyczna-nier%C3%B3wno%C5%9B%C4%87-stron-umowy-franczyzy-w-Polsce.pdf

Adamus, R. (2022). Projekt regulacji franczyzy w Polsce na tle ustawodawstw innych państw. Instytut Wymiaru Sprawiedliwości. https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2022/08/IWS_Adamus-R._Projekt-regulacji-franczyzy-w-Polsce.pdf

Borysiak, S. (2018). Pojęcie i cechy charakterystyczne zobowiązania z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Krytyka Prawa, (10).

Cichowski, P. (2023). Kompensacja uszczerbku powstałego na skutek bezprawnego komercyjnego wykorzystania wizerunku – uwagi de lege lata. Studia Cywilistyczne Lege Artis, 8.

Cisek, A., & Kremis. J. (1979). Z problematyki wyzysku w ujęciu kodeksu cywilnego. Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny, (3).

Fuchs, B. (2015). W: M. Pazdan (red.), Prawo prywatne międzynarodowe. System Prawa Prywatnego. Tom 20B. C.H.Beck.

Kłosiewicz-Górecka, U., & Wasilik, K. (2014). Dylematy niezależnych i sieciowych przedsiębiorstw handlowych w okresie chwiejnego rozwoju gospodarczego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, (34).

Kowalczuk-Szymańska, M. (2019). Zobowiązanie do ujawienia istotnych informacji przed zawarciem umowy franczyzy (pre-contractual disclosure obligation). Analiza prawnoporównawcza na tle ustawodawstwa polskiego oraz wybranych jurysdykcji. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, (8).

Krzynówek, J., & Sajkowska, M. (2022). Istota wyzysku w polskim prawie cywilnym. Studia Prawnoustrojowe UWM, (58).

Maciuszek, I. (2017). Regulacja umowy franchisingu w polskim systemie prawnym. W: K. Pujer (red.), Nauki społeczne i ekonomiczne wobec problemów współczesności. Wybrane zagadnienia. Exante.

Promińska, U. (2010). W: W. J. Katner (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 9. Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. C.H.Beck.

Rosiak, P. (2014). Realizacja zasady słuszności w ramach świadczenia wyrównawczego. Białostockie Studia Prawnicze, (17).

Rykaczewska, M. (2015). Sytuacja prawna stron po ustaniu stosunku franchisingowego. Transformacje Prawa Prywatnego, (1).

Study Group on a European Civil Code. (2009). Draft Common Frame of Reference (DCFR): Part E. Commercial agency, franchise and distributorship. https://www.law.kuleuven.be/personal/mstorme/2009_02_DCFR_OutlineEdition.pdf

Ziółkowska, M. (2010). Franczyza. Nowoczesny model rozwoju biznesu. CeDeWu.