Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny a zasada efektywnego wydatkowania środków publicznych na przykładzie gmin dolnośląskich

Kontrolę zarządczą i audyt wewnętrzny włączono do krajowego porządku prawnego, określającego gromadzenie środków publicznych oraz ich rozdysponowywanie w celu zwiększenia efektywności wydatkowania tych środków. Zmiany przepisów prawa w przedmiotowym zakresie zostały wprowadzone w związku z wejściem Polski do UE. Po 15 latach ich stosowania nadal można mieć uzasadnione wątpliwości co do faktycznego wpływu wprowadzonych narzędzi na efektywność i skuteczność gospodarowania środkami finansowymi w gminach. W publikacji rozważono przedmiot badania wyłącznie w aspekcie ekonomicznym. Celem artykułu jest zdiagnozowanie, czy i w jakim stopniu zmiana sposobu zarządzania gminą wpłynęła na efektywność wykorzystania wydatkowanych przez nią środków publicznych. Materiał empiryczny d o przeprowadzenia badań pozyskano drogą wywiadów z osobami nadzorującymi kontrolę zarządczą, z kierownictwem komórek i jednostek organizacyjnych gmin oraz z audytorami wewnętrznymi w wybranych gminach województwa dolnośląskiego. Przeprowadzono w nich również analizę dokumentacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego. Wykonane badania upoważniają do sformułowania wniosku, że kontrola zarządcza została wprowadzona w celu wdrożenia narzuconej prawem procedury, a nie w celu wspomagania zarządu w realizacji przyjętych celów i zadań.

Bibliografia/References

Literature/literature

Ćwiąkała-Małys, A., Durbajło-Mrowiec, M. (2019). Legalność i efektywność audytu wewnętrznego w ocenie Regionalnych Izb Obrachunkowych. W: P. Bednarek, Audyt wewnętrzny a ocena kondycji ekonomicznej podmiotów gospodarczych i instytucji, 11–18. Wrocław: Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.

Deloitte (2008). Audyt efektywnościowy. Metodyka. Warszawa: Deloitte. https://mf-arch2.mf.gov.pl/web/bip/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/kontrola-zarzadcza-i-audyt-wewnetrzny/audyt-wewnetrzny-w-sektorze-publicznym/metodyka (27.12.2019).

Durbajło-Mrowiec, M. (2018). Koncepcja kontroli zarządczej w wybranej jednostce samorządu terytorialnego. W: A. Ćwiąkała-Małys, M. Karpińska (red.), Wyzwania współczesnych finansów: wybrane problemy, 43–58. Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Seria: Finanse i Rachunkowość, (5).

IIA (2016). Definicja audytu wewnętrznego. Kodeks etyki oraz międzynarodowe standardy praktyki zawodowej audytu wewnętrznego. https://www.iia.org.pl/o-nas/standardy (11.01.2020).

Moeller, R. (2020). Nowoczesny audyt wewnętrzny. Warszawa: Wyd. Nieoczywiste.

Przybylska, J. (red.) (2020). Audyt wewnętrzny w sektorze finansów publicznych. Warszawa: CeDeWu.

Rada Ministrów (2002). Raport Rady Ministrów na temat rezultatów negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, Warszawa.

Sołtyk, P. (2018). Wybrane instrumenty wspomagające proces doskonalenia zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 358.

Akty prawne/Legal acts

Komunikat Ministra Rozwoju i Finansów z 12.12.2016 r. w sprawie standardów audytu wewnętrznego dla jednostek sektora finansów publicznych (Dz.Urz. MRiF z 2016 r. poz. 28).

Komunikat nr 3 Ministra Finansów z 16.02.2011 r. w sprawie szczegółowych wytycznych w zakresie samooceny kontroli zarządczej dla jednostek sektora finansów publicznych (Dz.Urz. MF nr 2, poz. 11).

Komunikat nr 6 Ministra Finansów z 6.12.2012 r. w sprawie szczegółowych wytycznych dla sektora finansów publicznych w zakresie planowania i zarządzania ryzykiem (Dz.Urz. MF z 2012 r. poz. 56).

Komunikat nr 23 Ministra Finansów z 16.12.2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych (Dz.Urz. MF nr 15, poz. 84).

Rozporządzenie Ministra Finansów z 4.09.2015 r. w sprawie audytu wewnętrznego oraz informacji o pracy i wynikach tego audytu (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 506).

Ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168).

Ustawa z 27.08.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 869 z późn. zm.).

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9.11.2005 r. sygn. akt Kp 2/05 (M.P. z 2005 r. nr 69 poz. 962).