Rozwiązanie bądź wygaśnięcie umowy dzierżawy nieruchomości pod farmę fotowoltaiczną skutkuje utratą przez dzierżawcę prawa do używania dzierżawionego gruntu i pobierania z niego pożytków. Zakończony stosunek prawny dzierżawy rodzi po stronie dzierżawcy obowiązek zwrotu rzeczy, który powinien nastąpić bądź w stanie oznaczonym przez strony w zawartej umowie dzierżawy, bądź wynikającym z art. 705 k.c. Obowiązkowi zwrotu nieruchomości towarzyszy szereg czynności natury faktycznej i prawnej, dokonywanych przez dzierżawcę. W zależności od ich zakresu obowiązek zwrotu może zmierzać do przywrócenia na gruncie stanu poprzedniego, obejmując szeroko pojętą rekultywację gruntu oraz przywrócenie jego dotychczasowego przeznaczenia, bądź też ograniczać zakres działań dzierżawcy do odtworzenia stanu pierwotnego z uwzględnieniem jednak zużycia nieruchomości wynikającego z posadowienia na niej farmy fotowoltaicznej oraz wykorzystywaniem gruntu zgodnie z zawartą umową. Celem artykułu jest rozważenie obowiązku zwrotu nieruchomości w zakresie podmiotów zobowiązanych do jego realizacji, terminu oraz zakresu jego wykonania.

Celem artykułu jest ocena rozwiązań prawnych przyjętych w ustawie z 13.02.2020 r. o zmianie ustawy — Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw w zakresie legalizacji samowoli budowlanych. Powołany akt stanowi kolejny przykład działań ustawodawcy ukierunkowanych na ograniczenie liczby samowoli budowlanych w Polsce. W odróżnieniu od dotychczas obowiązującej regulacji ustawa tworzy jedno, czytelne postępowanie legalizacyjne, wprowadzając jednocześnie nieznaną prawu budowlanemu uproszczoną procedurę legalizacji tzw. starych samowoli budowlanych. Legalizacja nadal pozostaje zjawiskiem negatywnie ocenianym przez ustawodawcę, połączonym z obowiązkiem uiszczenia opłaty legalizacyjnej. W ustawie zabrakło rozwiązań usprawniających wykrywanie samowoli budowlanych oraz egzekucję nakazów rozbiórki. Uzasadnione wątpliwości jurydyczne, w aspekcie zgodności z zasadą równości wobec prawa wywołuje także sformułowanie przepisów poświęconych legalizacji samowoli, w których od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat.