Niedopuszczalność zastrzegania na podstawie zasady swobody umów „quasi-kar umownych” — glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 17.01.2020 r. (IV CSK 579/17)

Glosa dotyczy interesującego problemu dopuszczalności zastrzegania w ramach swobody umów (art. 3531 k.c.), „quasi-kar umownych” polegających na obowiązku zapłaty oznaczonej kwoty na rzecz wierzyciela w razie odstąpienia przez niego od umowy z powodu opóźnienia dłużnika w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Jest to zagadnienie istotne dla praktyki, ponieważ tego rodzaju „kary umowne” pod różnymi nazwami są nierzadko stosowane w obrocie. Pogląd Sądu Najwyższego wykluczający dopuszczalność (ważność) tego rodzaju postanowień zasługuje na aprobatę, a w glosie przedstawiono szereg dalszych argumentów prawnych wzmacniających to stanowisko.

Bibliografia/References

Borysiak, W. (2017). Miarkowanie kary umownej. W: L. Bosek (red.), Państwo i prawo. Księga jubileuszowa 200-lecia Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Borysiak, W. (2018). Komentarz do art. 483, nb. 33 i nb. 40. W: K. Osajda (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Warszawa: C.H.Beck.

Brzezińska, M. (2008). Moc klauzuli zastrzegającej karę umowną na wypadek odstąpienia od umowy. Przegląd Sądowy, (11–12).

Dąbrowa, J. (1981). W: W. Czachórski, Z. Radwański (red.), System Prawa Cywilnego, Zobowiązania — część ogólna. Tom III, cz. 1. Warszawa––Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Drapała, P. (2020) W: K. Osajda (red.), System Prawa Prywatnego. Zobowiązania — część ogólna. Tom 5. Warszawa, C.H.Beck.

Domański, L. (1936). Instytucje kodeksu zobowiązań, Część ogólna. Warszawa: Marjan Ginter — Księgarnia Wydawnictw Prawniczych.

Jastrzębski, J. (2006a). Kara umowna. Warszawa: Wolters Kluwer.

Jastrzębski, J. (2006b). Kara umowna w umowie leasingu. Glosa, (3).

Jastrzębski, J. (2014). Nietypowe kary umowne. Przegląd Prawa Handlowego, (7).

Jastrzębski, J. (2015a). Swoboda zawierania i kształtowania umów gwarancyjnych — glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9.10.2014 r. (IV CSK 29/14). Glosa, (2).

Jastrzębski, J. (2015b). Ponownie o zapewnieniach jako źródle odpowiedzialności gwarancyjnej — polemika, Przegląd Prawa Handlowego, (3).

Krajewski, M. (2017). Zakres swobody kształtowania umów gwarancyjnych. W: Z. Kuniewicz, D. Sokołowska (red.), Prawo kontraktów. Warszawa: Wolters Kluwer.

Lemkowski, M. (2016). Komentarz do art. 483, nb. 10. W: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.

Popiołek, W. (2021). Komentarz do art. 483, nb. 5. W: K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Warszawa: C.H.Beck.

Szwaja, J. (1967). Kara umowna według kodeksu cywilnego. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.

Szlęzak, A. (2015). Kilka uwag o umowach gwarancyjnych — na marginesie wyroku Sądu Najwyższego z 9.10.2014 r. (IIV CSK 29/14). Przegląd Prawa Handlowego, (7–8).

Szlęzak, A. (2021). Kodeksowe umowy gwarancyjne z udziałem osoby trzeciej (art. 391 k.c., art. 392 k.c.). Warszawa: C.H.Beck.

Zagrobelny, K. (2021). Komentarz do art. 483, nb. 8. W: E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.