Prawo zatrzymania a charakter świadczenia. Uwagi na tle umowy kredytu powiązanego z walutą obcą

W ostatnim czasie prawo zatrzymania (ius retentionis) przeżywa swoisty renesans, co wynika z istoty sporów wynikłych na tle umów kredytu powiązanego z walutą obcą (szczególnie z frankiem szwajcarskim) – indeksowanych i denominowanych. Zgłoszenie przez stronę zarzutu zatrzymania skutkować ma wstrzymaniem się ze spełnieniem świadczeń uzyskanych od kredytobiorców do czasu zaofiarowania przez nich zwrotu świadczeń otrzymanych od banków na podstawie umów kredytu albo zabezpieczenia roszczeń o ich zwrot. Niemniej w przypadku wzajemnych świadczeń pieniężnych prawo zatrzymania nie ma zastosowania, gdyż świadczenia obu stron są jednorodzajowe, a więc przysługuje im prawo dalej idące, a mianowicie możliwość złożenia oświadczenia o potrąceniu. Dotyczy to w szczególności wzajemnych świadczeń stron wynikających z nieważnej umowy kredytu, w tym powiązanego z walutą obcą (przy założeniu, że umowa kredytu jest umową wzajemną). Dochodzi tu bowiem aspekt ochrony konsumentów, wynikający z dyrektywy 93/13, bardzo mocno podkreślany w orzecznictwie TSUE.

Bibliografia/References

Czachórski, W. (2007). Zobowiązania. LexisNexis.

Janiak, A. (2022). W: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Art. 353–626. C.H.Beck.

Koch, A. (2022). W: M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Art. 353–626. C.H.Beck.

Kocot, W. J. (1994). Prawo zatrzymania w prawie cywilnym i handlowym. Państwo i Prawo, (5).

Kocot, W. J. (2008). Glosa do postanowienia SA w Warszawie z 5 listopada 2007 r., I ACz 1707/07, Glosa, (2).

Lutkiewicz-Rucińska, A. (2023). W: M. Balwicka-Szczyrba, & A. Sylwestrzak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Lex/el.

Morek, R. (2023). W: W. Borysiak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Legalis.

Piekarski, M. (1972). W: Z. Resich (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 2. Wydawnictwo Prawnicze.

Popiołek, W. (2021). W: K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Art. 450–1088. C.H.Beck.

Rąpała, A. (2018). W: M. Fras, & M. Habdas (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534). Wolters Kluwer Polska.

Stępniak, L. (1975). Potrącenie w systemie polskiego prawa cywilnego. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Tanajewska, R. (2023). W: J. Ciszewski, & P. Nazaruk (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Lex/el.

Unger, O. (2012). Die Richtlinie über die Rechte der Verbraucher – Eine systematische Einführung. Zeitschrift für Europäisches Privatrecht, (2).

Wiśniewski, T. (1999). Prawo zatrzymania w kodeksie cywilnym. Wydawnictwo Prawnicze.

Wiśniewski, T. (2018). W: J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna. Wolters Kluwer Polska.

Zagrobelny, K. (2021 i 2023). W: E. Gniewek, & P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. C.H.Beck.