Rygor konstytucyjnego limitu zadłużenia w dobie kryzysu klimatycznego

Celem artykułu jest przedstawienie zmian klimatycznych i ich najistotniejszych konsekwencji społeczno-ekonomicznych. Autorzy w ramach opracowania decydują się odpowiedzieć na pytanie, czy postępujące zmiany klimatu i związane z nimi katastrofy naturalne mogą stanowić naruszenie konstytucyjnych uregulowań chroniących dyscyplinę finansów publicznych. Jednocześnie autorzy proponują wprowadzenie zmian do konstytucyjnego limitu zadłużenia celem dostosowania go do zmieniającej się rzeczywistości klimatycznej.

Bibliografia/References

Amick, J., Chapman, A., & Elkins, T. (2019). On Constitutionalizing a Balanced Budget. https://lexenconstitucion.cl/uploads/repositorio/bf0b505497644aac104e97dd0d0eeec90f01ecb6.pdf (pobrano: 21.04.2024).

Ciechanowicz-McLean, J. (2016). Prawo ochrony klimatu. Powszechne Wydawnictwo Prawnicze.

Dębowska-Romanowska, T. (2010). Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną. C.H.Beck.

Fill, W. (2014) Prawnofinansowe konsekwencje wprowadzenia stanu nadzwyczajnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, (2/926).

Ginsburg, T. (2019). Balanced budget provisions in constitutions. W: T. Ginsburg, M. D. Rosen, & G. Vanberg (red.), Constitutions in Times of Financial Crisis. Cambridge.

Kielin, Ł. (2022). Stabilność fiskalna jako wartość konstytucyjnie chroniona w Polsce na tle porównawczym. Wolters Kluwer.

Kielin, Ł. (2023a). Fiscal sustainability as a European Union value. W: S. Graben (Ed.), Oxford Encyclopedia of EU Law. https://opil.ouplaw.com/home/OEEUL (pobrano 21.04.2024).

Kielin, Ł. (2023b). Limit zadłużenia z art. 216 ust. 5 Konstytucji RP w dobie pandemii wirusa COVID-19 oraz w obliczu agresji Rosji na Ukrainę. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, (2), 39–50. https://doi.org/10.15804/ppk.2023.02.03

Lipiec-Warzecha, L. (2011). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. ABC. A Wolters Kluwer business.

Mutter, J., & Mesa, K. (2009). Zmiany klimatyczne, ewolucja katastrof i nierówności. W: S. Humpreys (red.), Human Rights and Climate Change. Cambridge University Press.

Nyka, M. (2021). Climate change as a challenge to constitutional values. Toward climate change constitutionalism. W: J. Cremades, & C. Hermida (red.), Encyclopedia of Contemporary Constitutionalism (1–17). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-31739-7_143-1

Osborne, N., & Carlson, A. (2023). Against a nation state of emergency: How climate emergency politics can undermine climate justice. Npj Climate Action, 2(46). https://doi.org/10.1038/s44168-023-00087-w

Panfil, P. (2017). Stabilność fiskalna państw Unii Europejskiej. W: A. Jurkowska-Zeidler, & A. Drwiłło (red.). System prawnofinansowy Unii Europejskiej. Wolters Kluwer.

Poterba, J. M. (1996). Do budget rules work? NBER Working Papers, (5550).

Radajewski, M. (2018). Treść, charakter prawny oraz kontrola legalności rozporządzeń dotyczących stanów nadzwyczajnych w świetle konstytucji RP. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (4).

Ratajczak-Juszko, I., & Nyka M. (2022). Financial aspects of international regulations of climate change: Between two concepts – the common concern of humankind and the common but differentiated responsibilities. W: A. Michaelowa, & A.-K. Sacherer (red.), Handbook of International Climate Finance. Edward Elgar.

Shishlov, I., & Censkowsky, P. (2022). Same but different? Understanding divergent definitions of and views on climate finance. W: A. Michaelowa, & A.-K. Sacherer (red.), Handbook of International Climate Finance. Edward Elgar.

Sokolewicz, W. (2005). Komentarz do art. 216. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Wydawnictwo Sejmowe.

Symansky, S., & Kopits, G. (1996). Fiscal policy rules. IMF Occasional Papers, (162).

Wójtowicz, K. (2011). Problem konstrukcji optymalnej reguły fiskalnej w warunkach kryzysu finansowego. Zeszyty Naukowe. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, (10), 137–152.