W kierunku pieniądza cyfrowego jako powszechnego środka płatności

Pieniądz istnieje w cywilizacji od tysięcy lat, przechodzi przez różne etapy. Z czasem obok obrotu gotówkowego pojawiają się bezgotówkowe transakcje płatnicze. W dynamicznie zmieniającym się otoczeniu, które staje się coraz bardziej cyfrowe, przeobrażeniom ulega także sfera finansów. Jednym z przejawów tego zjawiska jest postępująca ewolucja form płatności bezgotówkowych, a także pojawienie się i intensywny rozwój kryptowalut opartych na technologii łańcucha bloków (blockchain). W ostatnich latach banki centralne podejmują prace nad koncepcją emisji nowej formy pieniądza – pieniądza cyfrowego banku centralnego (Central Bank Digital Currency, CBDC). Cyfrowe waluty banku centralnego (CBDC) to nowa, przyszłościowa forma pieniądza, która może znacznie zwiększyć efektywność systemów płatniczych i rozliczeniowych na krajowych i międzynarodowych rynkach finansowych. Chociaż CBDC mogą przynieść wiele korzyści, wiążą się z nimi również potencjalne, realne zagrożenia. Jednym z nich jest niebezpieczeństwo całkowitej utraty prywatności w sferze finansowej osób dokonujących operacji za pomocą pieniądza cyfrowego.

Behan, A. (2022). Waluty wirtualne jako przedmiot przestępstwa. Lex/el.

Bernat, R. (2017). Zwolnienie z VAT waluty wirtualnej Bitcoin – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie C-264/14. Glosa, (1).

Bierć, A. (2018). Zarys prawa prywatnego. WoltersKluwer.

Ciesielski, M. (2021). Coraz więcej blockchaina w finansach. https://forsal.pl/gospodarka/artykuly/8134832,coraz-wiecej-blockchainaw-finansach.html (dostęp 12.06.2023).

Dąbrowska, J. (2017). Charakter prawny Bitcoin. Człowiek w Cyberprzestrzeni, (1). https://doi.org/10.21697/cwc.2017.1.04

Dutko, M. (2022). CBDC: czym jest „pieniądz centralny” i czy zakończy wolność? https://evolu.pl/wolnosc/czym-sa-cbdc/ (dostęp 20.06.2023).

Machnikowski, P. (2015). Prawo zobowiązań w 2025 roku. Nowe technologie, nowe wyzwania. W: A. Olejniczak, J. Haberko, A. Pyrzyńska, & D. Sokołowska (red.), Współczesne problemy prawa zobowiązań. Lex/el.

Michna, M. (2018). Bitcoin jako przedmiot stosunków cywilnoprawnych. C.H.Beck.

Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A peer-to-peer electronic cash system. https://bitcoin.org/bitcoin.pdf (dostęp 22.05.2023).

NBP. (2021, maj). Pieniądz cyfrowy banku centralnego. Raport NBP. https://nbp.pl/wp-content/uploads/2022/09/raport-cbdc.pdf (dostęp 22.05.2023).

Nowakowski, M. (2021). Wybrane zagadnienia prawno-regulacyjne dla walut cyfrowych banków centralnych (CBDC) w ujęciu krajowym i międzynarodowym. Prawo Mediów Elektronicznych, (4). https://doi.org/10.34616/144082

Pecyna, M. (2017). Platformy internetowe – nowy kierunek prawa umów. W: Z. Kuniewicz, & D. Sokołowska (red.), Prawo kontraktów. Lex/el.

Piętka, J. (2021). Prawne aspekty prowadzenia działalności gospodarczej na rynku walut wirtualnych w Polsce. Przegląd Prawa Administracyjnego, (1), 95–110.

PISM. (2022). Perspektywy uruchomienia cyfrowego juana. https://www.pism.pl/publikacje/perspektywy-uruchomienia-cyfrowego-juana (dostęp 20.06.2023).

Rapka, P. (2022). CBDC – waluty cyfrowe banków centralnych. Niebezpieczny pomysł? https://prostaekonomia.pl/cbdc-waluty-cyfrowe-bankowcentralnych (dostęp 6.04.2023).

Rosik, P. (2022). Cyfrowe waluty banków centralnych. Szanse i zagrożenia. Raport. Warsaw Enterprise Institute.

Rybiałek, M. (2012). Ewolucja środków płatności (zapłaty): od pieniądza gotówkowego do pieniądza elektronicznego. Studia Prawnicze, (4).

Safjan, M. (2004). Konstytucja a prawo cywilne. W: A. Dębski, K. Orzeszyna, & M. Sitarz (red.), Ecclesia et Status. Księga Jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej Profesora Józefa Krukowskiego. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Safjan, M. (2012). W: M. Safjan (red.), System Prawa Prywatnego. Tom 1. Prawo cywilne – część ogólna. C.H.Beck.

Smus, T. R. (2010). Spełnianie świadczeń pieniężnych za pomocą pieniądza elektronicznego. C.H.Beck.

Spyra, M. (2022). W: K. Małysa-Sulińska, M. Spyra, & A. Szumański (red.), W poszukiwaniu dobrego prawa. Księga jubileuszowa Prof. M. Steca. Tom II. Perspektywa prywatnoprawna. Lex/el.

Szczerbowski, J. (2018). Lex cryptographia. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Szostek, D. (2018). Blockchain a prawo. C.H.Beck.

Szostek, D., & Świerczyński, M. (2017). Wpływ nowych technologii na prawo prywatne międzynarodowe. W: P. Kostański, P. Podrecki, & T. Targosz (red.), Experienta docet. Księga jubileuszowa ofiarowana Prof. Elżbiecie Traple. Wolters Kluwer.

Turrin, R. (2022). Rewolucja finansowa w Chinach. Koniec gotówki – cyfrowy juan. Zona Zero.

Wnęk, M. (2022). Bitcoin a środek płatniczy. Przegląd Prawa Handlowego, (12).

Wnęk, M. (2023). Natura prawna kryptowaluty. Legalis/el.

Zacharzewski, K. (2014). Bitcoin jako przedmiot stosunków prawa prywatnego. Monitor Prawniczy, (21), s. 1132–1139.

Zacharzewski, K. (2015). Praktyczne znaczenie bitcoina na wybranych obszarach prawa cywilnego, Monitor Prawniczy, (4).

Żak, R. (2021). Perspektywy wprowadzenia pieniądza cyfrowego banku centralnego (CBDC). https://forsal.pl/gospodarka/artykuly/8212141,perspektywy-wprowadzenia-pieniadza-cyfrowego-banku-centralnego-cbdc.html (dostęp 14.04.2023).

Żytkowicz, K. (2018). Przewodnik po smartkontraktach: Czym jest smart contract? https://cyfrowaekonomia.pl/przewodnik-po-smartkontraktachczym-jest-smart-contract/ (dostęp 22.04.2020).