Polski rynek przewozów kolejowych cargo w świetle europejskiej i krajowej polityki transportowej

Transport, obok rolnictwa i handlu, stanowił jeden z pierwszych obszarów, które zostały objęte wspólną polityką Unii Europejskiej. Pochodną dynamicznych zmian społeczno-gospodarczych oraz procesów integracyjnych było niejednokrotne przewartościowanie realizowanych w jej ramach celów i priorytetów inwestycyjnych oraz potrzeb rozwojowych w zakresie poszczególnych gałęzi transportu, w tym również kolejowych przewozów cargo.

Kraje członkowskie, choć prowadzą suwerenne polityki transportowe, chcąc współtworzyć system transportowy — muszą starać się podążać za tymi zmianami i ujmować je w narodowych politykach transportowych. W artykule dokonano analizy tych celów oraz ich wpływu na funkcjonowanie polskiego rynku kolejowego cargo w latach 1980–2018.

A European Union Strategy for sustainable development. (2002). European Commission.

Bąk, M. (1997). Transport jako przedmiot i czynnik integracji europejskiej. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.

Burnewicz, J. (1991). Transport EWG [Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej]. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności.

Burnewicz, J., Rucińska, D. (2012). Polski rynek usług transportowych: Funkcjonowanie, przemiany, rozwój. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Cestat — informator statystyczny. (1982). GUS.

Cestat — informator statystyczny. (1992). GUS.

Cestat — informator statystyczny. (1996). GUS.

Dane UTK. (2003, 2018). Pobrano z https://www.utk.gov.pl.

Domańska, A. (2006). Wpływ infrastruktury transportu drogowego na rozwój regionalny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Funkcjonowanie rynku transportu kolejowego w Polsce w 2010. (2011). Pobrano z https://www.utk.gov.pl/pl/raporty-i-analizy/analizy-i-mo-

nitoring/analizy-i-opracowania/810,Funkcjonowanie-rynku-transportu-kolejowego-w-Polsce-w-2010-roku. html, https://doi.org/10.4467/2543859xpkg.17.005.6734.

Grudzewski, W. M. (1998). Rozwój systemu transportowego Polski w warunkach integracji europejskiej. Warszawa: IOiZwP Orgmasz.

Grzelakowski, A. (2009). Polityka transportowa Unii Europejskiej oraz jej implikacje dla systemów transportowych krajów członkowskich. Gdynia: Wydawnictwo Akademii Morskiej.

Grzywacz, W., Rydzkowski, W., Wojewódzka-Król, K. (2003). Polityka transportowa. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.

Igliński, H. (2011). Biała Księga 2011 — implikacje dla polskiego systemu transportowego. Logistyka, (4).

IV pakiet kolejowy zaczyna działać. (2019). Pobrano z Urząd Transportu Kolejowego website: https:/utk.gov.pl/pl/aktualnosci/14809,IV-pakiet-kolejowy-zaczyna-dzialac.html.

Lesiak, P. (2013). Konkurencja między transportem samochodowym a kolejowym w Polsce w świetle kształtowania racjonalnej struktury gałęziowej przewozów ładunków. Warszawa: Szkoła Główna HandlowaOficyna Wydawnicza.

Liberadzki, B., Mindur, L. (2006). Uwarunkowania rozwoju systemu transportowego Polski. Warszawa: Szkoła Główna HandlowaInstytut Logistyki Magazynowania.

Lipińska-Słota, A. (2000). Lądowy tranzyt ładunków przez terytorium Polski w warunkach integracji europejskiej. Katowice: Wydawnictwo Uczelniane AE.

Memorandum on the General Lines of the Common Transport Policy. (1961). European Economic Community Commission.

Mendyk, E. (2007). Otwarcie kolejowego rynku usług transportowych w Polsce.

Nicoll, W. (2002). Zrozumieć Unię Europejską. Warszawa: Książka i Wiedza.

Pietrzyk-Wiszowaty, K. (Red.). (2018). Transport kolejowy w systemie obronnym państwa. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej.

Polityka transportowa państwa na lata 2001–2015 dla realizacji zrównoważonego rozwoju kraju. (2001). MTiGM.

Polityka Transportowa Państwa na lata 2006–2025. (2005). Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury.

Raport Grupy PKP. (2019, czerwiec 10). Pobrano z www.pkp.pl/Raport_Grupy_PKP_2017.

Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej. (2005). Warszawa: GUS.

Rydzkowski, W. (1997). Współczesne problemy polityki transportowej. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Rydzkowski, W., Wojewódzka-Król, K. (2010). Transport (Wyd. 5 zm.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sawicka, J. (2004). Polska w Unii Europejskiej: Wybrane polityki sektorowe. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.

Sprawozdanie z funkcjonowania rynku kolejowego w Polsce w 2017 roku. (2018). Pobrano z https://utk.gov.pl/pl/raporty-i-analizy/analizy-i-monitoring/sprawozdania/14357,Sprawozdanie-z-funkcjonowania-rynku-kolejowego-w-2017-r.html, https://doi.org/10.18778/8088-052-8.07.

Strategia rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030). (2013). Warszawa: Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej.

Teichmann, E. (2006). Wschodnie pogranicze rozszerzonej Unii Europejskiej: Czynniki konkurencyjności. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa Oficyna Wydawnicza.

Terminal w Małaszewiczach zwiększy przepustowość do 3 285 pociągów. (2019, czerwiec 18). Pobrano z https://www.rynek-kolejowy.pl/wiadomosci/nowy-jedwabny-szlak--szansa-dla-kolejowych-przewozow-towarow-w-polsce-91468.html.

Transport — Wyniki Działalności. (2000). Warszawa: GUS DPiPN-T.

Transport — wyniki działalności w 2011 roku. (2011). Warszawa: GUS DPiPN-T.

Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z drugiej strony. (1994). Bruksela.

Urząd Transportu Kolejowego. (2018). Przewozy towarowe w 2018 r. Pobrano z https://utk.gov.pl/pl/raporty-i-analizy/analizy-i-monitoring/statystyka-przewozow-to/dane-archiwalne/14766,Przewozy-towarowe-w-2018-r.html.

Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym. (2003). Pobrano z http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU-20030860789.

White Paper on the future development of the common transport policy: A global approach to the construction of a Community framework for sustainable mobility. (1992). European Commission.

Wojciechowska, K. (2019). Ustawa o transporcie kolejowym: Komentarz (Stan prawny na 11.3.2019 r.). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.