Academic teacher's work in the face of contemporary challenges — interdisciplinary considerations

Praca nauczyciela akademickiego wobec wyzwań współczesności — rozważania w ujęciu interdyscyplinarnym

The way of performing work by an academic teacher due to the COVID-19 pandemic has changed a lot, and in the future these changes (especially in the field of didactics) may already be permanently inscribed in its standards. The need to perform work (teaching, research and organization) remotely, often in a home environment, has highlighted a number of problems. Undoubtedly, it was (and still remains) a challenge for an academic teacher to find their way in the realities of remote working. For the academic teacher who is a parent (caregiver), it remains a challenge to find the right rhythm between the professional and private spheres. The COVID-19 pandemic has exposed not only long-standing problems related to the phenomenon of invisible (unpaid) work, or gender inequality in employment, but has also created completely new ones related to the expectations of constant readiness and availability of the employee to work or the imposition of additional obligations, which the employer has burdened teaching staff in particular. The existing doubts related to the evaluation of scientific work have also gained in strength. The lack of legal solutions regulating the issue of the impact of an employee's excused absence from work due to parental leave (and in the era of the COVID-19 pandemic, absence due to the need toprovide care) on the evaluation of the quality of scientific activity is a significant burden for University employees. The sociological research cited in the article reveals that the burden of caregiving and performing additional duties rested primarily on the shoulders of women. In many cases, this has translated directly into the number of articles written, research conducted, or grant proposals submitted. The COVID-19 pandemic has not only forced some changes in the current organization of the professional work of academic teachers, but above all has revealed problems whose scope is no longer only individual, but primarily social. The aim of the article is to trace selected challenges faced today by women and men employed in higher education and to analyze the legal solutions in force as well as to identify gaps in the law that make it difficult to mitigate them. An interdisciplinary examination of the presented issues will enable us to search for legal and non-legal solutions, which will contribute to the removal of barriers in the academic work environment, in which many stereotypes still prevail.

Sposób wykonywania pracy przez nauczyciela akademickiego ze względu na pandemię COVID-19 bardzo się zmienił, a w przyszłości zmiany te (szczególnie w zakresie dydaktyki) mogą już na trwałe wpisać się w jej standardy. Konieczność wykonywania pracy (dydaktycznej, badawczej i organizacyjnej) w formie zdalnej, często w warunkach domowych, uwypukliła szereg problemów. Niewątpliwie wyzwaniem dla nauczyciela akademickiego było (i wciąż pozostaje) odnalezienie się w realiach pracy zdalnej. Dla nauczyciela akademickiego będącego rodzicem (opiekunem) wyzwaniem pozostaje odnalezienie właściwego rytmu między sferą zawodową a prywatną. Pandemia COVID-19 wyeksponowała nie tylko problemy istniejące od dawna, a związane ze zjawiskiem pracy niewidzialnej (nieodpłatnej) czy nierównością płci w zatrudnieniu, ale stworzyła zupełnie nowe, związane z oczekiwaniami ciągłej gotowości i dyspozycji pracownika do pracy czy nałożeniem dodatkowych obowiązków, którymi pracodawca obciążył szczególnie pracowników dydaktycznych. Również istniejące wątpliwości dotyczące ewaluacji pracy naukowej zyskały znacząco na sile. Brak rozwiązań prawnych regulujących kwestie wpływu usprawiedliwionej nieobecności pracownika w świadczeniu pracy wywołanej urlopami rodzicielskimi (a w dobie pandemii COVID-19 nieobecności wywołanej koniecznością zapewnienia opieki) na ocenę jakości działalności naukowej stanowi znaczne obciążenie dla pracowników uczelni wyższych. Przywołane w artykule badania socjologiczne ukazują, iż ciężar opieki oraz wykonywania dodatkowych obowiązków spoczął przede wszystkim na barkach kobiet. W wielu przypadkach przełożyło się to bezpośrednio na liczbę napisanych artykułów, przeprowadzonych badań czy złożonych wniosków grantowych. Pandemia COVID-19 wymusiła nie tylko pewne zmiany w dotychczasowej organizacji pracy zawodowej nauczyciela akademickiego, ale ujawniła problemy, których zakres jawi się już nie tylko jednostkowo (indywidualne), lecz przede wszystkim społecznie. Celem artykułu jest prześledzenie wybranych wyzwań stojących współcześnie przed osobami zatrudnionymi w szkolnictwie wyższym i analiza odnoszących się do nich, obowiązujących rozwiązań prawnych oraz identyfikacja luk w prawie utrudniających ich łagodzenie. Interdyscyplinarne zbadanie przedstawionych zagadnień umożliwi poszukanie rozwiązań prawnych, jak i pozaprawnych, które przyczynią się do zniesienia barier w akademickim środowisku pracy, w którym wciąż panuje wiele stereotypów.

References/Bibliografia

Acker, J. (1992). From sex roles to gendered institutions. Contemporary Sociology, (21). https://doi.org/10.2307/2075528

Adams-Prassl, A., Boneva, T., Golin, M. & Rauh, C. (2020). Inequality in the impact of the coronavirus shock: evidence from real time surveys. IZA Institute of Labor Economics Discussion Paper Series. https://www.iza.org/publications/dp/13183/inequality-in-theimpact-of-the-coronavirus-shockevidencefrom-real-time-surveys. https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104245

Alon, T. M., Doepke, M., Olmstead-Rumsey, J. & Tertilt, M. (2020). The impact of COVID-19 on gender equality. NBER Working Paper Series. https://www.nber.org/system/files/working_papers/w26947/w26947.pdf. https://doi.org/10.3386/w26947

Andersen, J. P., Nielsen, M.W., Simone, N. L., Lewiss, R. E. & Jagsi, R. (2020). Meta-Research: COVID-19 medical papers have fewer women first authors than expected. Elife, (9). https://elifesciences.org/articles/58807. https://doi.org/10.7554/eLife.58807

Babcock, L., Recalde, M. P., Vesterlund, L. & Weingart, L. (2017). Gender differences in accepting and receiving requests for tasks with low promotability. American Economic Review, 107(3). https://www.aeaweb.org/articles?id=10.1257/aer.20141734. https://doi.org/10.1257/aer.20141734

Baran, K. W. (2020). Komentarz do art.112 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W: K.W. Baran (red.). Akademickie prawo zatrudnienia. Komentarz. https://sip.lex.pl

Blaskó, Z., Papadimitriou, E. & Manca, A. R. (2020). How will the COVID-19 crisis affect existing gender divides in Europe? Luxembourg: Publications Office of the European Union. https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC120525. https://doi.org/10.2760/37511

Deryugina, T., Shurchkov, O. & Stearns, J. E. (2021). COVID-19 Disruptions Disproportionately Affect Female Academic. NBER Working Paper Series. https://www.nber.org/papers/w28360. https://doi.org/10.3386/w28360

de Dios Ruiz, P. & Pajares Sánchez, L. (2021). What has the covid crisis meant for the academic world? Universidad Complutense de Madrid. https://www.superaproject.eu/what-has-the-covid-crisis-meant-for-the-academic-world/

Dolot, A. (2020). Raport z badania dotyczącego pracy zdalnej w czasie pandemii COVID-19. Kraków. https://epale.ec.europa.eu/sites/default/files/praca_zdalna_w_czasie_pandemii_covid-19_raport_anna_dolot_all_1.pdf

Ewaluacja. (2021). https://konstytucjadlanauki.gov.pl/content/uploads/2019/03/ewaluacja-jakosci-dzialalnosci-naukowej-przewodnik20190305.pdf

Eurofound (2017). Working anytime, anywhere: The effects on the world of work. Luxembourg: Publications Office of the European Union.

Godlewska-Bujok, B. (2020). Work-life balance i koronakryzys. Kilka uwag o procesach i ich konsekwencjach. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (5). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.5.1

Grzebyk, P. (2015). Obowiązki nauczycieli akademickich. In: W. Sanetra (ed.), Zatrudnienie nauczycieli akademickich. Warszawa. https://sip.lex.pl/#/monograph/369351779/282825

Guarino, C., Borden, M. & Victor, M. H. (2016). Faculty service loads and gender: Are women taking care of the academic family? IZA Discussion Papers, (10020). Bonn. https://www.econstor.eu/bitstream/10419/145144/1/dp10010.pdf

Jędrzejewski, T. (2019). Komentarz do art. 115 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce In: J. Woźnicki (ed.), Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kalm, S. (2019). Om akademiskt hushallsarbete och dess fördelning, Sociologisk Forskning, 56(1). http://du.diva-portal.org/ smash/get/diva2:1302038/FULLTEXT01.pdf

Kaplan, K. (2017). Academic housekeeping: Women's work? Nature Jobs. http://blogs.nature.com/naturejobs/2017/05/02/academic-housekeepingwomens-work-2/

Kibbe, M. R. (2020). Consequences of the COVID-19 Pandemic on Manuscript Submissionsby Women. JAMA Surgery, 155(9). https://jamanetwork.com/journals/jamasurgery/fullarticle/2769186. https://doi.org/10.1001/jamasurg.2020.3917

Knapińska, A. & Szyszko, M. J. (2018). Równowaga między życiem zawodowym i osobistym wśród młodych naukowców w Polsce. Humanizacja Pracy, 293(3).

Ludera-Ruszel, A. (2020). EU Work-life balance directive — the challenges for Poland. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.12.2

Misra, J., Lundquist, J. H., Holmes, E. & Agiomavritis, S. (2011). The Ivory Ceiling of Service Work. Academe, 27(1).

Mitrus, L. (2020a). Praca zdalna de lege lata i de lege ferenda — zmiana miejsca pracy czy nowa koncepcja stosunku pracy? Część 1. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (10). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.10.1

Mitrus, L. (2020b). Praca zdalna de lege lata i de lege ferenda — zmiana miejsca pracy czy nowa koncepcja stosunku pracy? Część 2. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (11). https://doi.org/10.33226/0032-6186.2020.11.1

OECD (2018). Gender in a changing context for STI, Adapting to Technological and Societal Disruption. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/sti_in_outlook-2018-12-en.

OECD (2021). Times of Crisis and Opportunity. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/75f79015-en

Oxfam (2020). Time to care. https://www.oxfam.org/en/research/time-care

Pisarczyk, Ł. (2015). Akademickie prawo pracy. Komentarz do art. 107-158 oraz 196-201a i art. 226 ustawy. In: K.W. Baran (ed.), Prawo o szkolnictwie wyższym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Piwowarska, K. (2021). Prawo pracownika do bycia offline. Legalis. https://legalis.pl/prawo-pracownika-do-bycia-offline/

Poster, W. R., Crain, M. & Cherry, M. A. (2016). Introduction: Conceptualizing Invisible Labor. Hidden Work in the Contemporary World.

University of California Press.

Schiebinger, L. & Gilmartin, S. K. (2010). Housework is an academic issue. Academe, 96(1).

Siemieniak, P. & Rembiasz, M. (2018). Work life balance w życiu kobiet — obecnych i potencjalnych przedsiębiorców. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, (76). https://doi.org/10.21008/j.0239-9415.2018.076.17

Siemieńska, R. (2001). Kariery akademickie i ich kontekst — porównania międzygeneracyjne. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(17).

Slany, K. & Ratecka, A. (2018). Równość płci w rodzinach — praktyki, ekonomia, jakość życia. In: E. Krzaklewska (ed.), Co nam daje równość? Wpływ równości płci na jakość życia i rozwój społeczny w Polsce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Smoder, A. (2011). Działania na rzecz równowagi między pracą zawodową i życiem osobistym w firmach w Polsce. In: C. Sadowska-Snarska (ed.), Godzenie życia zawodowego i rodzinnego w Polsce. Białystok.

Social Sciences Feminist Network Research Interest Group (2017). The burden of invisible work in academia: Social inequalities and time use in five university departments. Humboldt Journal of Social Relations, (39).

Squazzoni, F., Giangiacomo, B., Grimaldo, F., Garcia-Costa, D., Farjam, M. & Mehmani, B. (2020). Only Second-Class Tickets for Women in the COVID-19. Race. A Study on Manuscript Submissions and Reviews in 2329 Elsevier Journals (October 16). Available at SSRN. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3712813. https://doi.org/10.2139/ssrn.3712813

Szczerba-Zawada, A. (2011). Zasada równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia oraz warunków pracy w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Studia Iuridica Toruniensia, (2). https://doi.org/10.12775/SIT.2011.019

Szczerba-Zawada, A. (2014). Ochrona rodzicielstwa w systemie Unii Europejskiej. Uwagi de lege lata. Studia Prawnicze i Administracyjne, (1).

Tomaszewska, R. & Pawlicka, A. (2019). Work and life. Balance or Conflict? Theoretical Context vs. Research Results. Journal of Education and Social Policy, (6). https://doi.org/10.30845/jesp.v6n2p6

Viglione, G. (2020). Are women publishing less during the pandemic? Here's what the data say. Nature, (581). https://media.nature.com/original/magazine-assets/d41586-020-01294-9/d41586-020-01294-9.pdf

Vincent-Lamarre, P., Sugimoto, C. R & Lariviere ,V. (2020). The decline of women's research production during the coronavirus pandemic. Nature Index. https://www.natureindex.com/news-blog/decline-women-scientist-research-publishing-production-coronavirus-pandemic

Wagner, I., Finkielsztein, M. & Czarnacka, A. (2017). Being Polish scientists and women — between glorious past an difficult present: The 'reverse dynamic of equality construction. European Educational Research Journal, (16). https://doi.org/10.1177/1474904116688023

Wang, L. D. (2019). Making invisible work in STEM more visible. Chemical & Engineering News, 97(26). https://cen.acs.org/careers/diversity/Makinginvisible- work-STEM-visible/97/i26. https://doi.org/10.1021/cen-09726-cover

Watchorn, D., Heckendorf, E. & Smith, C. (2020). Locked down, burned out: Publishing in a pandemic: The impact of Covid on academic authors. Berlin: De Gruyter. https://blog.degruyter.com/wp-content/uploads/2020/12/Locked-Down-Burned-Out-Publishing-in-a-pandemic_Dec-2020.pdf

Wijesingha, R. & Ramos, H. (2017). Human capital or cultural taxation: What accounts for differences in tenure and promotion of racialized and female faculty? Canadian Journal of Higher Education/Revue Canadienne D'enseignement Supérieur, (3). https://journals.sfu.ca/cjhe/index.php/cjhe/article/view/187902. https://doi.org/10.7202/1043238ar

Zaworska-Nikoniuk, D. (2019). Kariery akademickie kobiet — uwikłania i inspiracje. Rocznik Pedagogiczny, (42). https://doi.org/10.2478/rp-2019-0006

Zippel, K. S. (2017). Women in Global Science: Advancing Academic Careers Through International Collaboration. Stanford University Press. https://doi.org/10.1515/9781503601505