Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
ORCID: 0000-0003-1753-7819

Prawnik. Profesor imienia Jean Monnet europejskiego prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.

 
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.9.4
JEL: K31

Celem dyrektywy 2008/104/WE jest zapewnienie ochrony pracownikom tymczasowym oraz poprawa jakości pracy tymczasowej przez zagwarantowane tymczasowo zatrudnionym pracownikom przestrzegania przez przedsiębiorców zasady równego traktowania. Podstawą faktyczną sporu w sprawie C-311/21 CM przeciwko TimePartner Personalmanagement GmbH (wyrok TSUE z 15 grudnia 2022 r., ECLI:EU:C:2022:983) było powództwo wniesione do sądu pracy przez pracownicę tymczasową zatrudnioną na podstawie umowy o pracę. Istota sporu zmierzała do ustalenia: 1) w jaki sposób należy definiować pojęcie „ogólnej ochrony pracowników tymczasowych” zawarte w art. 5 ust. 3 dyrektywy 2008/104/WE oraz 2) funkcja, jaką powyższe pojęcie spełnia.

Słowa kluczowe: praca tymczasowa; równe traktowanie; układy zbiorowe; podstawowe warunki pracy
DOI: 10.33226/0032-6186.2022.10.7
JEL: K31

W grudniu 2021 r. Komisja Europejska zaproponowała dyrektywę mającą na celu poprawę warunków pracy pracowników platform elektronicznych. Jest to pierwszy projekt legislacyjny zmierzający do uregulowania rozwijającego się błyskawicznie elektronicznego rynku pracy. Prognozuje się, że w Unii Europejskiej za pośrednictwem platform internetowych w 2025 r. będzie zatrudnionych 43 miliony osób. Innowacje w miejscu pracy, o ile nie szkodzą prawom pracowników, znajdują poparcie Komisji Europejskiej. Autor przedstawia instrumenty i konstrukcje prawne — domniemanie za- trudnienia pracowniczego oraz przejrzyste zarządzanie organizacją pracy — proponowane przez unijne organy, Parlament Europejski i Radę. Dla osiągnięcia przez gospodarkę innowacyjnego a jednocześnie nieszkodliwego dla zatrudnionych celu, jakim są współcześnie elektroniczne technologie zatrudnienia, konieczne jest jednolite uregulowanie na wspólnym rynku europejskim miejsc pracy. Niezbędne jest więc uregulowanie zarówno statusu prawnego zatrudnionych oraz określenie kompetencji krajowych instytucji publicznych, administracyjnych i sądowych, zobowiązanych do ich ochrony prawnej.

Słowa kluczowe: Cyfrowa platforma pracy; domniemanie prawne; monitoring; środki elektroniczne; warunki pracy; zarządzanie algorytmiczne
DOI: 10.33226/0032-6186.2022.4.6
JEL: K31

Autor przedstawia zasady sumowania okresów ubezpieczenia, zamieszkania lub zatrudnienia oraz proporcjonalnego ustalania ukończonych okresów ubezpieczenia w państwach członkowskich UE. Mają one bezwzględnie obowiązujące zastosowanie we wszystkich sytuacjach związanych z uprawnieniami do świadczeń z zabezpieczenia społecznego przez osoby przemieszczające się w ramach Unii Europejskiej. Stosowanie tych zasad zostało przedstawione na przykładzie nabycia uprawnienia do emerytury. W najnowszej sprawie C-866/19 SC przeciwko ZUS I Oddział w Warszawie TSUE orzekł, że zastosowanie powyższej zasady nie może być ograniczone do przypadku analizowanego w innym „polskim” wyroku wydanym we wcześniejszej, podobnej sprawie C-440/09. Potencjalna kolizja wykładni stosowanej przez sądy ubezpieczeń społecznych w Rzeczypospolitej Polskiej została zażegnana przez wyrok TSUE z 21 października 2021 r. w sprawie C-866/19.

Słowa kluczowe: obliczanie wysokości świadczeń emerytalnych; odesłanie prejudycjalne; prawo do emerytury; zabezpieczenie pracowników migrujących; uwzględnienie okresu składkowego ukończonego w innym państwie członkowskim
DOI: 10.33226/0032-6186.2021.3.3
JEL: K31

W sprawie C-610/18 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej sformułował autonomiczną definicję pracownika w prawie zabezpieczenia społecznego. Orzekł, że pracodawcą zatrudniającym pracowników, będących kierowcami transportu międzynarodowego, zobowiązanym do odprowadzenia składek na poczet świadczeń ubezpieczeniowych do krajowej instytucji zabezpieczenia społecznego jest — w świetle przepisów rozporządzeń 1408/2004 i 833/2004 — podmiot lub osoba fizyczna rzeczywiście, a nie fikcyjnie, zatrudniająca pracowników faktycznie pozostających do jej dyspozycji na czas nieokreślony oraz jej podporządkowanych. Taki pracodawca ponosi w rzeczywistości stosowne koszty wynagrodzenia zatrudnionych. Przysługują mu pełne uprawnienia do kontrolowania i podejmowana decyzji o rozwiązaniu z pracownikami stosunków pracy. Natomiast fakt zawarcia umowy o pracę przez podmiot albo osobą niespełniającą powyższych kryteriów po stronie zatrudniającego nie wywiera następstw prawnych, nie powoduje bowiem nawiązania stosunku pracy.

Słowa kluczowe: autonomiczna koncepcja pracodawcy; kierowcy transportu międzynarodowego; zabezpieczenie społeczne; prawo Unii Europejskiej
DOI: 10.33226/0032-6186.2020.6.2
JEL: H61, H62, H63

W prawie Unii Europejskiej nie są dopuszczalne przepisy krajowe, z których wynikałoby, że sędziowie krajowi mogą być narażeni na postępowania dyscyplinarne z powodu wystąpienia do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z odesłaniem prejudycjalnym. Sama bowiem wizja wszczęcia w danym wypadku postępowania dyscyplinarnego z powodu takiego wystąpienia lub zdecydowania się na późniejsze podtrzymanie go może negatywnie wpłynąć na faktyczne wykonywanie przez sędziów krajowych uprawnienia i funkcji, o których mowa powyżej. Jednakże 26 marca 2020 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Sąd Okręgowy w Łodzi i przez Sąd Okręgowy w Warszawie są niedopuszczalne. Autor wyjaśnia powody uzasadniające powyższe rozstrzygnięcie.

Słowa kluczowe: zasada niezawisłości sędziowskiej; skuteczna ochrona prawna; krajowy system środków dyscyplinarnych obowiązujący w stosunku do sędziów