Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
DOI: 10.33226/0032-6186.2024.9.3
JEL: I140, K31, K32

Eksplicytywne prawo osoby pracującej do uchylenia się od algorytmicznego niebezpieczeństwa dla jej życia lub zdrowia

W czerwcu 2025 r. Konferencja Ogólna MOP przeprowadzi pierwszą dyskusję nad kwestią, czy mają zostać przyjęte konwencja lub zalecenie tej organizacji, odnoszące się do pracy platformowej, a w ramach tego również nad zagadnieniem, czy i w jaki sposób unormować expressis verbis prawo osoby pracującej, w tym osoby samozatrudnionej, do uchylenia się od niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia tej osoby. Wobec tego, że branża platformowa stanowi jeden ze znaczących obszarów objętych zjawiskiem pracy zarządzanej algorytmicznie, w szczególności przy pomocy sztucznej inteligencji, powyższe travaux préparatoires MOP dostarczają ważnego bodźca do podjęcia rozważań nad bardziej ogólnym zagadnieniem, czy i w jaki sposób prawodawcy globalni, regionalni i krajowi mają uregulować eksplicytywne prawo osoby pracującej do uchylenia się od niebezpieczeństwa algorytmicznego.

Słowa kluczowe: osoba pracująca (w tym samozatrudniony); prawo eksplicytywne; prawo implicytywne; prawo osoby pracującej do uchylenia się od niebezpieczeństwa dla jej życia lub zdrowia przy pracy (prawo osoby pracującej do odmowy niebezpiecznej pracy); zarządzanie algorytmiczne

Bibliografia

Bibliografia/References

Bąba, M. (2024). Technologiczne uwarunkowania kierownictwa – w drodze ku nowej mechanice władztwa pracodawcy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (1). DOI: 10.33226/0032-6186.2024.1.4

Bluff, E., Johnstone, R., Quinlan, M. (2023). Regulating Health and Safety in Work for Digital Labor Platforms in Australia: The Example of Food Deliverers, Journal of Work Health and Safety Regulation, 1.

Cefaliello, A. (2023). An Occupational Health and Safety Perspective on EU Initiatives to Regulate Platform Work: Patching up Gaps or Structural Game Changers? Journal of Work Health and Safety Regulation, 1. DOI: 10.57523/jaohlev.21–008

Cefaliello, A., Moore, P.V., Donoghue, R. (2023). Making algorithmic management safe and healthy for workers: addressing psychosocial risks in new legal provisions, European Labour Law Journal, 2, 192–210. DOI: 10.1177/20319525231167476

Cook, S., Rani U. (2023). Platform work in developing economies: Can digitalisation drive structural transformation? Future of work(ERS). SCIS Working Paper/Number 63. Council of Europe Framework Convention on Artificial Intelligence and Human Rights, Democracy and the Rule of Law, www.coe.int

Crawford, K. (2024). Atlas sztucznej inteligencji: władza, pieniądze i środowisko naturalne (T. Chawziuk. Tłumacz.), Wydawnictwo UJ.

Ernaux, A. (2022). Lata, przeł. K. Jarosz i M. Budzińska, Wołowiec, s. 140.

Hajn, Z. (2024). The International Labour Organisation´s Recommendation No.198 and self-employed workers, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 107.

ILC (2025). Report IV(3). Protection against biological hazards in the working environment, Geneva 2024. 113 Session

ILC (2025). Report V(1). Realizing decent work in the platform economy, Geneva 2024. 113th Session.

Iluk J. (2022). Granice eksplicytacji i implicytacji w przekładzie tekstów prawa, Wortfolge. Szyk słów (6). DOI: 10.31261/WSS.2022.06.07

International Standard ISO/IEC 22989:2022: Information technology – Artificial intelligence – Artificial intelligence concepts and terminology.

Jankowiak J. (2024). Subiektywny składnik obrazu niebezpieczeństwa dla zdrowia lub życia jako przesłanki prawa osoby pracującej do powstrzymania się od wykonywania niebezpiecznej pracy na gruncie art. 210 § 1 k.p. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 listopada 2022 r., I PSK 1/22, Orzecznictwo Sądów Polskich, 9, poz. 68

Jarota, M. (2024). Dialog w zakresie bhp – doświadczenia polskie a perspektywa międzynarodowego prawa pracy, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 107.

Juego, B., Kuldova, T. O., Oosterwijk, G.R. (2024). Algorithms by and for the workers. Towards a fair, democratic and humane digitalisation of the workplace. FEPS and Nordic partners Digital Programme on Algorithms at the Workplace, Brussels.

Maddineni, S.Ch.S. (2018). Explicit and implicit rights common to all the faithful in the Code of Canon Law, Ottawa.

Martyniak, Z. (1993). Prekursorzy nauki organizacji i zarządzania, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1993.

Mazuś, M. (2024). Horror kuriera, Polityka nr 17(3461) z 17.04.–23.04.2024 r., s. 25 i n.

Meister, M. (2021). Francuzi wątpią w Unię. Rekordowe 58 proc., Gazeta Wyborcza. Wolna Sobota z 23.10.2021 r.

National AI Initiative Act of 2020 (Public Law 116–283); Executive Order on the Safe, Secure, and Trustworthy Development and Use of AI, October 30,2023 (88 F.R.75191).

OECD C/MIN(2024)16/FINAL Revised Recommendation of the Council on artificial intelligence, www.oecd.org

Pape, M. (2024). Addressing AI risks in the workplace. Workers and algorithms, Think Tank European Parliament.

Radecki, W. (1998). Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonującym pracę zarobkową. W: Kodeks karny. Krótkie komentarze, z. 18, Warszawa.

Rani, U., Pesole, A., González Vázquez, I. (2024). Algorithmic Management practices in regular workplaces: case studies in logistics and healthcare, Luxembourg.

Rozwadowska, A. (2018), Znamy opinię biegłego o pracy w Amazonie: „Może powodować urazy psychologiczne i fizyczne”, http://www.wyborcza"www.wyborcza.pl z 30 stycznia 2018r.

Skibińska, R. (2021). Prawo do życia w chronionym środowisku może wejść do Karty Praw Podstawowych UE, www.prawo.pl z 18 października 2021 r. (dostęp: 1.08.2024 r.).

Smolak, M. (2012). Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatycznej [Część druga: Wykładnia celowościowa z perspektywy pragmatyki języka, Rozdział XIII: Tekst prawny z perspektywy pragmatycznej], SIP LEX 2012.

Szymkowiak, M. (2024). Premiera „Delivery Heroes. Bohaterowie na wynos”, wpoznaniu.pl, nr 55, 7.03.–10.03.2024.

U.S. Department of Labor, Occupational Safety and Health Administration (June 4,2024). News Release. Federal judge upholds Department of Labor order for crane company to pay truck driver terminated for refusing to violate federal safety rules.

Vanié B.D.A. (2024). Le droit de retrait du salarié, Afrilex, Juillet 2024 (www.afrilex.u-bordeaux.fr ).

Waas, B. (2023). Künstliche Intelligenz und Arbeitsrecht. Schriftenreihe des Hugo Sinzheimer Institut für Arbeits- und Sozialrecht (46), Frankfurt am Main.

Warrick, B. L. (March 21, 2024). The Role of Artificial Intelligence in Occupational Safety and Health Practices. Pobrano 1 sierpnia 2024 www.usf.edu

Wengierow, J. G. (1939). Odpowiedzi na pytania prawne. Czy nakaz inspektora pracy może zawierać żądanie zmniejszenia obciążenia pracą poszczególnych robotników? Przegląd Prawa Pracy, 2.

Ziembiński, Z. (1987). Logika praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN 1987.

Cena artykułu
18.00
Cena numeru czasopisma
70.00
Prenumerata
960.00 zł
768.00
Najniższa cena z 30 dni: 768.00
zamów prenumeratę