Najlepsze ceny Specjalne oferty dla członków klubu książki PWE Najtańsza dostawa
Prof. dr hab. Gertruda Uścińska
ORCID: 0000-0001-7379-5156

Profesor, prawnik, pracownik naukowy i wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim. Przewodnicząca Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej PAN. Prezes ZUS. Uznany autorytet w kraju i poza granicą w dziedzinie prawa pracy, zabezpieczenia społecznego, koordynacji systemów zabezpieczenia i swobody przepływu osób. Autorka licznych publikacji z zakresu polityki społecznej, zabezpieczenia społecznego, prawa europejskiego, porównawczej polityki społecznej.

 
DOI: 10.33226/0032-6186.2023.12.5
JEL: H53, K10, K36

W polskim systemie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami nie było dotychczas formy pomocy przyznawanej bezpośrednio osobom niesamodzielnym w celu sfinansowania lub dofinansowania niezbędnego im wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Uchwalona 7 lipca 2023 r. ustawa o świadczeniu wspierającym wprowadza takie rozwiązanie i jednocześnie zmienia uprawnienia dotychczasowych opiekunów tych osób, dając im m.in. prawo do zarobkowania i zapewniając ochronę praw nabytych. W artykule przedstawiono przesłanki przygotowania projektu ustawy o świadczeniu wspierającym oraz jej zasadnicze zapisy. Opisano cechy charakterystyczne wprowadzonego świadczenia jako elementu uzupełniającego system pomocy osobom niepełnosprawnym. Omówiono zmiany, jakie dotyczyć będą świadczeń i uprawnień dla dotychczasowych opiekunów osób niesamodzielnych. Wskazano także na oceny niektórych zasad zawartych w omawianej ustawie obecne w dyskursie publicznym. 

Słowa kluczowe: osoby z niepełnosprawnościami; potrzeba wsparcia w codziennym funkcjonowaniu; świadczenie wspierające; opiekunowie osób z niepełnosprawnościami; świadczenia dla opiekunów osób z niepełnosprawnościami
DOI: 10.33226/0032-6186.2022.3.1
JEL: H53, H75, K37, K38

24 lutego 2022 r. Federacja Rosyjska zaatakowała militarnie terytorium Ukrainy. W wyniku działań wojennych obywatele Ukrainy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów i kraju pochodzenia i wjechali na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, szukając schronienia w sytuacji wojny. Polska podjęła stosowne działania związane z przyjęciem obywateli ukraińskich, głównie kobiet z dziećmi, osób starszych, osób z niepełnosprawnościami. Niespotykany do tej pory w Polsce wjazd na terytorium naszego kraju znacznej liczby uchodźców powoduje konieczność przygotowania rozwiązań prawnych skierowanych do obywateli ukraińskich, obok istniejących już aktów prawnych w obszarze migracji i azylu. W artykule omówiono ustawę o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, jaką w obliczu tej sytuacji w bardzo krótkim czasie przyjęto w Polsce (12 marca 2022 r.), aby zalegalizować pobyt obywateli Ukrainy na terytorium RP oraz zapewnić sprawne wdrożenie pomocy ustawowej w życie.

Słowa kluczowe: : Ukraina; cudzoziemcy; masowy napływ wysiedleńców; tymczasowa ochrona; dyrektywa 2001/55; rynek pracy; świadczenia społeczne; opieka medyczna
DOI: 10.33226/0032-6186.2022.1.1
JEL: H, J, K, P

Od 1 stycznia 2022 r. weszły w życie liczne zmiany w polskim prawie podatkowym i ubezpieczeniowym. Ich wdrożenie jest częścią rządowego programu „Polski Ład”, którego celem jest odbudowa gospodarki po pandemii COVID-19. W ubezpieczeniach największe zmiany dotyczą zasad ustalania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zróżnicowano m.in. zasady określania podstawy wymiaru tej składki w zależności od formy opodatkowania dochodów/przychodów. W artykule opisano aktualnie obowiązujące zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu i określania podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie w odniesieniu do osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób współpracujących. Przedstawiono zasady dotyczące zarówno osób, dla których ta działalność jest jedynym źródłem przychodów, jak i przypadki tzw. zbiegów tytułów do ubezpieczenia. Tekst odnosi się do stanu prawnego na dzień 1 stycznia 2022 roku.

Słowa kluczowe: ubezpieczenie zdrowotne; pozarolnicza działalność; podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne; stopa procentowa składki; formy opodatkowania
DOI: 10.33226/0032-6186.2020.3.1
JEL: K2; M1; O3, O4

Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest istotnym elementem w strukturze e-administracji rozwijanej w
Polsce. Jego reformy wyraźnie wpisują się w budowanie e-państwa. ZUS jest pierwszym e-urzędem
w kraju. Od kilku lat Zakład realizuje nową strategię i proces przekształceń, których celem było i jest
zwiększenie satysfakcji klientów dzięki innowacyjnym rozwiązaniom w procesie ich obsługi oraz
przejrzystości i efektywności gospodarowania środkami publicznymi. Wdrożone nowoczesne
reformy przyniosły wymierne korzyści finansowe oraz pozytywne zmiany jakościowe, co
zaowocowało poprawą wizerunku instytucji w społeczeństwie. W strategicznych planach ZUS jest
zapisana kontynuacja tego nurtu działań, związanych głównie z poszerzaniem zakresu stosowania
nowoczesnych
możliwości przepływu informacji.

Słowa kluczowe: e-państwo; e-urząd; e-składka; e-ZLA; e-akta; platforma usług elektronicznych; doradcy ZUS; Zakład Ubezpieczeń Społecznych