Kilka uwag o sankcjach w razie naruszenia reguł pracy zdalnej

Regulując wykonywanie pracy zdalnej ustawodawca przyjął, że ustanowiony wcześniej w prawie pracy, a zwłaszcza w Kodeksie pracy system sankcji, wystarcza dla zapewnienia skuteczności przepisów regulujących tę pracę. Są to sankcje nieważności, kary porządkowe stosowane wobec pracownika, sankcje majątkowe (prywatnoprawne) oraz kary za wykroczenia i przestępstwa przeciwko prawom pracownika (publicznoprawne). Osobną sankcją jest sankcja braku mocy obowiązującej autonomicznych aktów normatywnych prawa pracy (porozumień zbiorowych, regulaminów zakładowych). Sankcją taką mogą być dotknięte porozumienia zbiorowe i regulaminy pracy zdalnej. Natomiast sankcja nieważności dotyczy umów o wykonywanie pracy zdalnej oraz indywidualnych porozumień o pracy zdalnej zmieniających wcześniej zawarte umowy o pracę. Konsekwencją naruszenia przepisów Kodeksu pracy o wykonywaniu pracy zdalnej może być więc brak mocy obowiązującej porozumień zbiorowych oraz regulaminów pracy zdalnej, a także nieważność postanowień umownych dotyczących tej pracy. W określonych przypadkach pracodawca jest zobowiązany do uwzględnienia wniosku pracownika o wykonywanie pracy zdalnej. Niewykonanie tego obowiązku może zostać zakwalifikowane jako ciężkie na ruszenie podstawowych obowiązków wobec pracownika i stać się podstawą do rozwiązania przez niego umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy. Kodeks pracy przewiduje także, że w pewnych okolicznościach pracodawca może wydać pracownikowi polecenie wykonywania pracy zdalnej. Polecenie to ma szczególny charakter prawny i wobec tego pracodawca nie może w razie jego niewykonania zastosować wobec pracownika kary porządkowej (upomnienia, nagany).

Sanetra, W. (1991). Odpowiedzialność według prawa pracy. Pojęcie, zakres, dyferencjacja, Acta Universitatis Wratislaviensis t. 204, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Sanetra, W. (1975). Wina w odpowiedzialności pracowniczej. PWN.

Sanetra, W. (1971). Ryzyko osobowe zakładu pracy. PWN.

Sanetra, W. (1987). O zakresie klasyfikacji i pojęciu zbiorowych podmiotów prawa pracy. W: Sanetra, W. (Red.), Odpowiedzialność zbiorowych podmiotów prawa pracy. Materiały XIV Zimowej Szkoły Prawa Pracy, Karpacz, marzec 1987, Acta Universitatis Wratislaviensis (14).

Prusiniowski, P. (2023). Konsekwencje naruszenia zasady równego traktowania i niedyskryminowania w zatrudnieniu, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (5). DOI: 10.33226/0032-6186.2023.5.2