Praca i Zabezpieczenie Społeczne 02/2021

Przedmiotem artykułu jest zagadnienie weryfikacji przez ZUS prowadzenia działalności gospodarczej jako tytułu ubezpieczeń społecznych oraz zadeklarowanej przez ubezpieczonego (przedsiębiorcę) podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne. W tym obszarze nie występują kontrowersje co do zasadności kwestionowania przez organy rentowe działalności gospodarczej jako tytułu ubezpieczeń społecznych. Autor wyraża jednak dalej idący pogląd i, aprobując stanowisko Sądu Najwyższego zaprezentowane w wyrokach w sprawach I UK 208/17, II UK 301/17 i II UK 302/17, uważa, że ZUS posiada również kompetencje do weryfikowania zadeklarowanej podstawy wymiaru składki z tego tytułu. Głównym celem artykułu jest zatem przedstawienie szerokiej argumentacji na rzecz obrony powyżej sformułowanej tezy w konfrontacji ze starszym orzecznictwem SN i najnowszym piśmiennictwem w tej dziedzinie, w których uznaje się takie działania ZUS za niedopuszczalne.

Artykuł przedstawia wyniki badań socjologicznych zrealizowanych techniką wywiadu wspomaganego komputerowo (CAWI) wśród pracowników socjalnych zatrudnionych w instytucjach pomocy społecznej województwa wielkopolskiego — drugiego pod względem powierzchni województwa w Polsce. Celem badań było zdiagnozowanie i opisanie głównych zmian w funkcjonowaniu pomocy społecznej w czasie pandemii oraz wyzwań socjalnych, które pojawiły się przed instytucjami w obliczu zintensyfikowania się już istniejących lub powstania nowych problemów społecznych. W artykule przedstawiono opinie pracowników socjalnych na temat zmian organizacyjnych w działalności instytucji pomocy społecznej, a także obserwacje respondentów na temat socjalnych konsekwencji pandemii COVID-19 w wymiarze pojawiających się problemów społecznych oraz nowych kategorii klientów pomocy społecznej. Podjęto również problem wpływu pandemii na samopoczucie psychiczne pracowników socjalnych, wskazując na źródła stresu dla osób badanych oraz podejmowane w tym kontekście środki zaradcze.

Celem artykułu jest porównanie oraz analiza czeskiej i polskiej regulacji prawnej wypowiadania umów o pracę z przyczyn zmian organizacyjnych zachodzących u pracodawców. Przedmiot analizy stanowi zwłaszcza zakres, w jakim regulacje te chronią z jednej strony pracownika i trwałość jego zatrudnienia, a z drugiej strony prawo pracodawcy do swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zarządzanie zakładem pracy oraz decydowanie o składzie kadry pracowniczej. W pierwszej części artykułu, opublikowanej w poprzednim numerze, autorzy porównali wybrane aspekty podstawowej regulacji prawnej wypowiadania stosunku pracy w obu krajach oraz przedstawili warunki zastosowania organizacyjnych przyczyn wypowiedzenia stosunku pracy, skupiając się głównie na czeskich unormowaniach oraz wykładni sądowej. Druga część artykułu ma na celu porównanie czeskich rozwiązań z ich polskimi odpowiednikami, a także powiązanych z tematem głównym prawnych narzędzi ochrony pracownika, takich jak stosowanie przepisów o zwolnieniach grupowych i obowiązkowa wypłata odprawy, szczególna ochrona różnych grup pracowników przed wypowiedzeniem, obowiązkowe konsultacje ze związkami zawodowymi itp. Na tym tle autorzy formułują również propozycje, w jakim kierunku powinny zmierzać możliwe zmiany legislacyjne w zakresie omawianej problematyki.

W art. 17f ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji został stypizowany czyn nieuczciwej konkurencji polegający na przekazaniu informacji gospodarczej do biura informacji gospodarczej z naruszeniem ustawy z 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych albo niezażądaniu aktualizacji albo usunięcia informacji mimo zaistnienia takiego obowiązku zgodnie z tą ustawą. Celem artykułu jest wykazanie, że charakteryzowany delikt może zaistnieć między podmiotami prawa pracy.

Celem artykułu jest omówienie problematyki udostępniania pracodawcy danych osobowych dotyczących niepełnosprawności przez pracowników oraz próba oceny zakresu swobody informacyjnej pracownika w tym obszarze. Analizie zostały poddane regulacje z zakresu ochrony danych osobowych, prawa pracy oraz odnoszące się do statusu prawnego osób niepełnosprawnych.

Celem artykułu jest omówienie trybu nawiązania stosunku pracy z kuratorem sądowym i warunków, które musi spełniać osoba aspirująca do tego, by zostać kuratorem. Autor szczególną uwagę poświęca tym kwestiom, które budzą wątpliwości w praktyce, proponując sposoby rozwiązania dostrzeżonych problemów. Artykuł kończy się wnioskami, gdzie między innymi przedstawiono postulaty de lege ferenda.

Celem opracowania jest omówienie wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE wydanych na skutek skarg Polski i Węgier o stwierdzenie nieważności dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/957 z 28 czerwca 2018 r. zmieniającej dyrektywę 96/71/WE dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług.

Opracowanie zawiera omówienie orzecznictwa Sądu Najwyższego dotyczącego możliwości zakwestionowania przez pracodawcę uprawnień działających u niego organizacji związkowych.