Oddziaływanie zasady uprzywilejowania pracownika na relację postanowień układów zbiorowych pracy z przepisami państwowych aktów prawotwórczych a Konstytucja RP

W artykule został podjęty problem konstytucyjności zasady uprzywilejowania pracownika w zakresie określonym w art. 9 § 2 k.p. Celem artykułu jest uzasadnienie twierdzenia, że przedmiotowa zasada ma de lege lata charakter konstytucyjny, oraz wskazanie jego ważniejszych konsekwencji. Aby zrealizować postawiony cel, autor przeprowadza analizę relewantnych regulacji prawnych w różnych momentach czasowych oraz wykorzystuje koncepcje teoretycznoprawne, takie jak przede wszystkim zintegrowana koncepcja zasad prawa czy koncepcja typologicznej treści językowej predykatu.

Bibliografia/References

Baran, K. W. i Książek, D. (2017). Pojęcie, systematyka i hierarchia źródeł prawa pracy. W: K. W. Baran (red.), System prawa pracy. Tom I — Część ogólna (s. 646–665). Warszawa.

Chmielek, E. (1980). Źródła prawa pracy (zagadnienia hierarchii norm prawnych). Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, DLXIX. Prace Prawnicze, 90. Warszawa–Kraków.

Chmielek-Łubińska, E. (1999/2000). Szczególne właściwości źródeł prawa pracy (zagadnienia wybrane). W: A. Świątkowski (red.), Studia z zakresu prawa pracy i polityki społecznej (s. 31–58). Kraków.

Coing, H. (1952). Zum Einfluß der Philosophie des Aristoteles auf die Entwicklung des römischen Rechts. Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte: Romanistische Abteilung, 69(1), 24–59. DOI: 10.7767/zrgra.1952.69.1.24

Ćwiertniak, B. M. (1976). O pozadyrektywalnych (opisowych) rozumieniach ,,zasad prawa”. Studia Prawnicze (3), 35–62.

Ćwiertniak, B. M. (2010). O ewolucji pojmowania ,,zasad prawa pracy” w doktrynie polskiego prawa pracy. W: A. Sobczyk (red.), Stosunki zatrudnienia w dwudziestoleciu społecznej gospodarki rynkowej. Księga pamiątkowa z okazji jubileuszu 40-lecia pracy naukowej Profesor Barbary Wagner (s. 23–48). Warszawa.

Florczak-Wątor, M. (2016). Ważenie zasad konstytucyjnych jako podstawa sądowej wykładni prawa. W: A. Kotowski i E. Maniewska (red.), Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Materiały naukowe, t. IV, „Argumentacja konstytucyjna w orzecznictwie sądowym” Materiały z konferencji naukowej (s. 24–38). Warszawa.

Florek, L. (2010). Ustawa i umowa w prawie pracy. Warszawa.

Garlicki, L. (2016). Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Przegląd Sądowy, (7–8), 7–25.

Gizbert-Studnicki, T. (1978). Wieloznaczność leksykalna w interpretacji prawniczej. Kraków.

Gizbert-Studnicki, T. (2001). Ujęcie instytucjonalne w teorii prawa. W: J. Stelmach (red.), Studia z filozofii prawa (s. 123–134). Kraków.

Góral, Z. (2012). O zasadzie uprzywilejowania pracownika (wybrane uwagi). W: M. Seweryński i J. Stelina (red.), Wolność i sprawiedliwość w zatrudnieniu. Księga pamiątkowa poświęcona Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Profesorowi Lechowi Kaczyńskiemu (s. 123–131). Gdańsk.

Grabowski, A. (2014). Teoria Konstytucyjnego państwa prawa i jej wpływ na argumentację prawniczą. W: M. Aleksandrowicz, A. Jamróz i L. Jamróz (red.), Demokratyczne państwo prawa. Zagadnienia wybrane (s. 57–69). Białystok.

Guastini, R. (2003). La constitucionalización del ordenamiento jurídico: el caso italiano. W: M. Carbonell (red.), Neoconstitucionalismo (s) (s. 49–74). Madrit.

Gutowski, M. i Kardas, P. (2016). Sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Kilka uwag o kompetencjach sądów powszechnych do bezpośredniego stosowania konstytucji. Palestra, (4), 5–30.

Gutowski, M. i Kardas, P. (2017). Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji. Warszawa.

Jamróz, A. (2002). Bezpośrednie stosowanie konstytucji w kontekście jej normatywnego charakteru. Kilka refleksji. W: Z. Tobor i I. Bogucka (red.), Prawoznawstwo a praktyka stosowania prawa, (s. 143–157). Katowice.

Kaczyński, L. (1984). Zasada uprzywilejowania pracownika w świetle kodeksu pracy. Państwo i Prawo, (8), 60–70.

Kaczyński, L. (1998). Generalizacja układu zbiorowego pracy. Państwo i Prawo, (5), 3–16.

Kelsen, H. (2009). Istota i rozwój sądownictwa konstytucyjnego (w tłum. B. Banaszkiewicza). Warszawa.

Kolańczyk, K. (2007). Prawo rzymskie. Warszawa.

Kordela, M. (2010). Zasady prawa w sensie opisowym. Próba reinterpretacji. W: A. Choduń i S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego (s. 439–453). Szczecin.

Kordela, M. (2012). Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne. Poznań.

Lewandowski, H. (1999). Układy zbiorowe pracy jako źródło prawa w Polsce — ewolucja i stan obecny. W: B. von Maydell i T. Zieliński (red.), Ład społeczny w Polsce i Niemczech na tle jednoczącej się Europy. Księga pamiątkowa poświęcona Czesławowi Jackowiakowi (s. 80–99). Warszawa.

Masewicz, W. (1970). Układy zbiorowe pracy. Warszawa.

Mączyński, A. (2000). Bezpośrednie stosowanie Konstytucji przez sądy. Państwo i Prawo, (5), 3–14.

Nita, B. (2002). Bezpośrednie stosowanie konstytucji a rola sądów w ochronie konstytucyjności prawa. Państwo i Prawo, (9), 36–46.

Opałek, K., Wróblewski, J. (1969). Zagadnienia teorii prawa. Warszawa.

Piekarczyk, S. (2017). Pewność prawa — wartość rozwinięta w dialogu konstytucyjnym a pewność norm ustawy zasadniczej. Rozważania w kontekście praw człowieka. W: J, Jaskiernia i K. Spryszak (red.), Ochrona praw człowieka w wymiarze uniwersalnym. Aksjologia — instytucje — nowe wyzwania — praktyka, tom I (s. 97–113). Toruń.

Piekarczyk, S. (2018). Układy zbiorowe pracy — analiza teoretycznoprawna (Doktorat niepublikowany). Uniwersytet Śląski w Katowicach.

Pisarczyk, Ł. (2010). Przeobrażenia prawa pracy a jego funkcja ochronna. W: B. Wagner i E. Hofmańska (red.), Studia Prawnicze. Rozprawy i materiały. ,,Proaktywna” funkcja prawa pracy? (s. 15–45). Kraków.

Pisarczyk, Ł. (2012). Podstawy normatywności i charakter prawny specyficznych źródeł prawa pracy. Państwo i Prawo, (6), 3–17.

Raz, J. (1979). The authority of law. Essays on law and Morality. Oxford University Press.

Sanetra, W. (2000). Źródła prawa pracy w świetle Konstytucji RP. W: L. Florek (red.), Źródła prawa pracy (s. 9–22). Warszawa.

Sanetra, W. (2013). Ogólnie o aksjologicznych podstawach prawa pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (11), 2–11.

Sierocka, I. (1999). Zasada uprzywilejowania pracownika i automatyzmu prawnego w układach zbiorowych pracy. W: W. Sanetra (red.), Prawo pracy. Z aktualnych zagadnień. Materiały konferencji. Tykocin 8–10 maja 1998 r. (s. 53–70). Białystok.

Szubert, W. (1960). Układy zbiorowe pracy. Warszawa.

Tkacz, S. (2014). O zintegrowanej koncepcji zasad prawa w polskim prawoznawstwie (od dogmatyki do teorii). Toruń.

Unterschütz, J. (2011). Prawo pracy. Zarys instytucji. Gdynia.

Włodarczyk, M. (2017). Swoiste źródła prawa pracy. W: K. W. Baran (red.), System prawa pracy. Tom I — Część ogólna (s. 843–911). Warszawa.

Wratny, J. (1997). Zakres przedmiotowy układów zbiorowych pracy w świetle przepisów prawa pracy. W: J. Wratny (red.), Układy zbiorowe w demokratycznym ustroju pracy (s. 15–35). Warszawa.

Wratny, J. (2002). Regulacja prawna swoistych źródeł prawa pracy. Uwagi de lege lata i de lege ferenda. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (12), 2–6.

Wronkowska, S. (1972). Sprawozdanie z dyskusji w Komitecie Nauk Prawnych PAN ,,Sposoby pojmowania zasad prawa”. Państwo i Prawo, (10), 166–169.

Wronkowska, S. (2001). W sprawie bezpośredniego stosowania Konstytucji. Państwo i Prawo, (9), 3–23.

Wronkowska, S., Zieliński, M. i Ziembiński, Z. (1974). Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe. Warszawa.

Wróblewski, J. (1959). Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego. Warszawa.

Ziembiński, Z. (1983). Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych. Warszawa–Poznań.

Zubik, M. (2005). Trybunał Konstytucyjny a układy zbiorowe pracy. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, (3), 2–10.