Postrzeganie dyskryminacji w ocenie pracowniczej przez pracowników z niepełnosprawnością i ich przełożonych

Publikacje dotyczące osób z niepełnosprawnością poświęcone są głównie sytuacji pojawiających się na ich styku z organizacją. Szeroko omawiane są aspekty rekrutacji, selekcji i fizycznego przystosowania do miejsca pracy. Większość badań jest prowadzona z punktu widzenia osób pełnosprawnych, które muszą przystosować się do przyjęcia w organizacjach pracowników z niepełnosprawnością i współpracy z nimi. Natomiast niewiele pozycji literaturowych poświęconych jest ocenie pracy tych pracowników z ich własnej perspektywy. Autorka stawia następujące pytania: Czy pracownicy z niepełnosprawnością i ich bezpośredni przełożeni postrzegają ocenę pracowniczą w podobny sposób? Jakie kryteria są brane pod uwagę podczas oceny wyników pracy pracowników z niepełnosprawnością i ich pełnosprawnych kolegów? Jakie postawy wobec pracy są promowane przez przełożonych? W artykule omówiono wyniki badania kwestionariuszowego pracowników z niepełnosprawnością (92 osoby) oraz ich bezpośrednich przełożonych (50 osób), zatrudnionych w przedsiębiorstwach otwartego rynku pracy. Wskazują one na pewne rozbieżności w postrzeganiu oceny pracowniczej osób z niepełnosprawnością przez obie badane grupy.

Keywords: disability, disabled workers, disability management, assessment

Bibliografia/References

Babbie, E. (2008). Podstawy badań społecznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Braddock, D. i Bachelder, L. (1994). The glass ceiling and persons with disabilities. Chicago, IL: University of Illinois at Chicago Institute on Disability and Human Development.

Brzosko, A. (2021). Motywowanie pracowników — perspektywa niepełnosprawnych pracowników i ich przełożonych. Niepełnosprawność — Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania, I–II(38–39), 109–166.

Budrowska, B., Duch, D. i Titkow, A. (2003) Szklany sufit: bariery i ograniczenia karier polskich kobiet. Raport z badań jakościowych. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Duchon, D., Green, S. G. i Taber, T. D. (1986). Vertical dyad linkage: A longitudinal assessment of antecedents, measures, and consequences. Journal of Applied Psychology, 71(1), 56–60. https://doi.org/10.1037/0021-9010.71.1.56

Goffman, E. (2007). Piętno. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Graen, G. B. i Uhl-Bien, M. (1995). Relationship-based approach to leadership: Development of leader-member exchange (LMX) theory of leadership over 25 years: Applying a multi-level multi-domain perspective. The Leadership Quarterly, 6(2), 219–247. https://doi.org/10.1016/1048-9843(95)90036-5

Granosik, B. i Nadolna, E. (2009). Analiza barier w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. W: T. Bernat (Red.), Teoretyczne i praktyczne aspekty funkcjonowania gospodarki (s. 223–234). Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Wydawnictwo PRINT GROUP Daniel Krzanowski.

Hastorf, A. H., Northcraft, G. B. i Picciotto, S. R. (1979). Helping the Handicapped: How Realistic is the Performance Feedback Received by the Physically Handicapped. Personality and Social Psychology Bulletin, 5(3), 373–376. https://doi.org/10.1177/014616727900500321

Jammaers, E., Zanoni, P. i Hardonk, S. (2016). Constructing positive identities in ableist workplaces: Disabled employees' discursive practices engaging with discourse of lower productivity. Human Relations, 69(6), 1365–1386. https://doi.org/10.1177/0018726715612901

Kostera, M., Kownacki, S. i Szumski A. (2000). Zachowania organizacyjne: motywacja, przywództwo, kultura organizacyjna. W: A. K. Koźmiński i W. Piotrowski (Red.), Zarządzanie. Teoria i praktyka (s. 311–395). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Pocztowski, A. (2008). Zarządzanie zasobami ludzkimi: strategie, procesy, metody. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Sidor-Rządkowska, M. (2011). Kompetencyjne systemy ocen pracowników. Przygotowanie, wdrażanie i integrowanie z innymi systemami ZZL. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Varma, A., Colella, A. i DeNisi, A. S. (1995). Selection of Individuals with Disabilities into Work Groups: Effects of Consequences for Selectors. Artykuł prezentowany podczas Annual American Psychological Association Meetings. New York. W: A. Colella, A. S. DeNisi, A. Varma (1997). Appraising the Performance of Emploees with Disabilities: a Review and Model. Human Resource Management Review, 7(1), 27–53. https://doi.org/10.1016/S1053-4822(97)90004-8