Związki zawodowe a gwarantowany uniwersalny dochód podstawowy

Związki zawodowe a gwarantowany uniwersalny dochód podstawowy

Kwestia uniwersalnego dochodu podstawowego (universal basic income — UBI) jest obecnie jednym z powszechnie dyskutowanych zagadnień. Celem artykułu jest przybliżenie toczącej się dyskusji na temat dochodu podstawowego w ruchu związkowym. Ogólnie można stwierdzić, że ruch związkowy jest głęboko sceptyczny wobec UBI. Przyczyny zaniepokojenia ruchu związkowego w kontekście możliwości wykorzystania dochodu podstawowego jako odpowiedzi na zachodzące na rynku pracy procesy związane ze zmianą technologiczną wydają się być następujące: 1) ruch związkowy zdaje się przedkładać klasyczne „prawo do pracy” nad „prawo do podstawowego dochodu” ze względu na fakt, że wykonywanie pracy skutecznie integruje ludzi z życiem społecznym i jest podstawą budowania ścieżki rozwoju osobistego, 2) związki zawodowe obawiają się, że całkowicie stracą możliwość wpływania na płace poprzez układy zbiorowe i że kwestia płac powróci do sfery indywidualnego przetargu. Wydaje się, że tam gdzie związki zawodowe są nadal silne i mają realny wpływ na strukturę płac (np. Belgia czy Niemcy), są one wyraźniej przeciwne UBI. Natomiast tam gdzie organizacje związkowe działają w większym stopniu w wysoce elastycznym środowisku, są bardziej pozytywnie nastawione do tego pomysłu.

Bibliografia/References

Bacon, N. i Blyton, P. (2014). Trade unions responses to workplace restructuring: Exploring union orientations and actions. Work, Employment and Society, 18, s. 749–773. https://doi.org/10.1177/0950017004047962

Freedman, D. H. (2016). Basic Income: A Sellout of American Dream. MIT Technology Review, 119.

Harrop, A. i Tait, C. (2017). Universal basic income and the future of work. Fabian Society. TU Congress. https://www.tuc.org.uk/sites/default/ files/UBI.pdf.

Hughes, J. J. (2014). A Strategic Opening for a Basic Income Guarantee in the Global Crisis Being Creates by AI, Robots, Desktop Manyfacturing and BioMedicine. Journal of Evolution & Technology, 24(1).

Krämer, R. (2019). Universal Basic Income — not really an alternative. https://doc-research. org/2019/10/universal-basic-income-not-really/

Mitchell, K. (2014). The European Trade Union Confederation at 40: integration and diversity in the European labour movement. Labor History, 55. https://doi.org/10.1080/0023656X.2014.932511

Parolin, Z. i L. Siöland, (2019). Support for a Universal Basic Income: A Demand - Capacity Paradox? Herman Deleeck Centre for Social Policy, Working Paper, (19.01). https://doi.org/10.31219/osf.io/fvh92

Pitts, F. H., Lombardozzi, L. i Warner, N. (2017). Beyond Basic Income: Overcoming the Crisis of Social democracy? Foundation for European Progressive Studies. https://www.feps-europe.eu/resources/publications/504:beyond-basic-income-overcoming-the-crisis-of-social-democracy.html (26.08.2021)

Pulkka, V. V. (2017). A free lunch with robots - can a basic income stabilize the digital economy? Transfer: European Review of Labour and Research, 23. https://doi.org/10.1177/1024258917708704

Sheahen, A. (2012). Basic Income Guarantee: Your right to economic security. Palgrave Macmillan: Basingstoke. https://doi.org/10.1057/9781137031594

Szarfenberg, R. (2018). Dochód podstawowy a współczesne zabezpieczenie społeczne. Ubezpieczenia Społeczne, Teoria i Praktyka, 139(4).

Szlinder, M. (2018). Bezwarunkowy dochód podstawowy. Rewolucyjna reforma społeczna XXI wieku. Warszawa: PWN.

Tönshoff, C., Brandherm, R. i Philipps, R. (2017). (No)Universal Basic Income, Pleas! Lessons from the Debate on the Welfare State of the Future. Friedrich-Ebert-Stiftung.

Van Parijs, P. (1991). Why Surfers Should be Fed: The Liberal Case for an Unconditional Basic Income. Philosophy and Public Affairs, (20).

Van Parijs, P. (1992). Competing Justification of Basic Income. W: P. Van Parijs (red.), Arguing for Basic Income. Ethical Foundation for a Radical Reform. London: Verso.

Van Parijs, P. i Vanderborght, Y. (2017). Basic Income — A Radical Proposal for a Free Society and a Sane Economy. Cambridge, Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/9780674978072

Vanderborght, Y. (2006). Why Trade Unions Oppose Basic Income. Basic Income Studies, 1(1). https://doi.org/10.2202/1932-0183.1002

Waters, R. (2017). Silicon Valley Aims to Engineer a Universal Basic Income Solution. Financial Times, 3 May. https://www.ft.com/content/b0659404-0fea-11e7-a88c-50ba212dce4d (26.08.2021)

Żołądek, Ł. (2016). Dochód podstawowy. Infos, 14(218).