Dyferencjacja przedsiębiorców i jej skutki w sferze prawa prywatnego

Artykuł jest poświęcony dyferencjacji przedsiębiorców w obszarze prawa prywatnego. Wskazane zagadnienie, choć odgrywa coraz większą rolę w stosowaniu prawa i procesie jego indywidualizacji, nie zostało w prawidłowy sposób wyeksponowane w kodeksie cywilnym. Przysparza to problemów interpretacyjnych i prowadzi do nasilania się różnych niekorzystnych zjawisk w obrocie. Artykuł podejmuje próbę dokonania systematyzacji i klasyfikacji dyferencjacji przedsiębiorców na gruncie prawa prywatnego, ustalenie jej konsekwencji prawnych, a także wyznaczenia kierunków przyszłej regulacji, która w większym stopniu niż dotychczas powinna uwzględniać balans wartości publicznoprawnych.

Bibliografia/References

Banaszak, B. (2012). Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. C.H.Beck.

Blicharz, J. (2018) Związek między zasadą równości a zasadą sprawiedliwości społecznej w polskiej konstytucji i orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Próba spojrzenia ogólnego. Przegląd Prawa i Administracji, (CXIV). https://doi.org/10.19195/0137-1134.114.2

Borysiak, W., & Bosek. L. (2016). Komentarz do art. 32 Konstytucji RP. W: M. Safjan, & L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86. C.H.Beck.

Frąckowiak, J. (2011). Adresaci norm prawa prywatnego – podmioty stosunków cywilnoprawnych. W: J. Gudowski, & K. Weitz (red.), Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego. Tom 2. LexisNexis.

Garlicki, L., & Zubik, M. (2016). Komentarz do art. 32 Konstytucji RP. W: L. Garlicki, & M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom II. Wydawnictwo Sejmowe.

Janczewski, S. (1990). Prawo handlowe, wekslowe i czekowe. Wydawnictwo Przemiany (reprint Spółki Wydawniczej Trzaska, Evert i Michalski, 1946).

Katner, W. J. (2014). Komentarz do art. 431 k.c. W: P. Księżak, & M. Pyziak-Szafnicka (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna (wyd. 2). Lex.

Kocowski, T. (2018). W: R. Hauser, Z. Niewiadomski, & A. Wróbel (red.). System Prawa Administracyjnego. Publiczne prawo gospodarcze. Tom 8A. C.H.Beck.

Korybski, A., & Leszczyński, L. (2021). Stanowienie i stosowanie prawa. Elementy teorii. Wolters Kluwer Polska.

Kosikowski, C. (2007). Publiczne prawo gospodarcze Polski i Unii Europejskiej. LexisNexis.

Leśniak-Moczuk, K. (2004). Równość i sprawiedliwość w społecznej gospodarce rynkowej. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, (4).

Łapacz, D. (2015). Udział małych i średnich przedsiębiorstw w wytwarzaniu PKB – Polska na tle Unii Europejskiej. Współczesna Gospodarka, (1).

Piszcz, A. (2019). Komentarz do art. 1. W: Kozieł G. (red.). CEIDG. Przedsiębiorcy zagraniczni w obrocie gospodarczym. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. Komentarz. C.H.Beck.

Przywora, B. (2020). Czy art. 32 Konstytucji RP (zasada równości) może stanowić samodzielny wzorzec kontroli w sprawach inicjowanych skargą konstytucyjną? Przyczynek do dyskusji. Przegląd Prawa Publicznego, (7–8).

Ruczkowski, P. (2019). Komentarz do art. 1. W: L. Bielecki, & P. Ruczkowski (red.), Komentarz do ustawy o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców. Konstytucja biznesu. Komentarz. Wolters Kluwer Polska.

Safjan, M. (2014). O różnych metodach oddziaływania horyzontalnego praw podstawowych na prawo prywatne. Państwo i Prawo, (2).

Safjan, M. (2009). Efekt horyzontalny praw podstawowych w prawie prywatnym: autonomia woli a zasada równego traktowania. Kwartalnik Prawa Prywatnego, (2).

Sołtys, B. (2023). Uwagi na temat konsumenckiego traktowania przedsiębiorców w Kodeksie cywilnym. W: A. Kaźmierczyk, K. Michałowska, & M. Szaraniec (red.). Verba volant, scripta manent. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Bogusławie Gneli. Wolters Kluwer.

Sołtys, B. (2022). Wpływ zastosowania nowoczesnych technologii oraz sztucznej inteligencji na podnoszenie jakości orzecznictwa. Rejent, (8).

Sołtysiński, S. (2014). Zmierzch zasady równego traktowania podmiotów gospodarczych. Państwo i Prawo, (1).

Sołtysiński, S. (2015). O potrzebie powstrzymania procesów nierównego traktowania podmiotów gospodarczych. Kwartalnik Prawa Prywatnego, (3).

Tokarczyk, R. (1997). Sprawiedliwość jako naczelna wartość prawa, Annales Universit Atis Mariae Curie-Skłodowska, XLIV (sectio G).

Wilejczyk, M. (2018). Sprawiedliwość kontraktowa. Pojęcie, realizacja, granice. Studia Prawa Prywatnego, (2).

Ziembiński, Z. (1993). Tworzenie a stanowienie i stosowanie prawa. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (4).

 

Akty prawne/Legal acts

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz.U. z 1997 r., nr 78, poz. 483 ze zm.).

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. z 2004 r. nr 90, poz. 864 ze zm.).

Ustawa z 20.08.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 685).

Ustawa z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1610).

Ustawa z 23.12.1988 r. o działalności gospodarczej (Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 324 ze zm.).

Ustawa 19.11.1999 r. – Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. nr 101, poz. 1178 ze zm.).

Ustawa z 14.02.2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 49, poz. 408).

Ustawa z 2.07. 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz., 2168 ze zm.).

Ustawa z 8.03.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1790).

Ustawa z 6.03.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 236).

Ustawa z 6.03.2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1668).

Ustawa z 6.03.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 541).

Ustawa z 19.07.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (Dz.U. z 2019 r., poz. 1649).

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.06.1934 r. – Kodeks handlowy (Dz.U. z 1934 r. nr 57, poz. 502 ze zm.).

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 3.09.2015 r. w sprawie udzielania pomocy mikroprzedsiębiorcom, małym i średnim przedsiębiorcom na usługi doradcze oraz udział w targach w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014–2020 (Dz.U. z 2015 r., poz. 1417).

Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 14.12.2016 r. w sprawie udzielania pomocy na dostęp mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców do finansowania w ramach regionalnych programów operacyjnych na lata 2014–2020 (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1619).

Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z 12.07.2023 r. w sprawie udzielania mikroprzedsiębiorcom, małym lub średnim przedsiębiorcom pomocy na usługi doradcze oraz na udział w targach w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz.U. z 2023 r., poz. 1399).

Rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z 7.10. 2022 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach celu polityki CP1 (iii) w zakresie wzmacniania trwałego wzrostu i konkurencyjności mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców oraz tworzenia miejsc pracy w mikroprzedsiębiorstwach, małych i średnich przedsiębiorstwach, w tym poprzez inwestycje produkcyjne w ramach regionalnych programów na lata 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r., poz. 2150).

 

Orzecznictwo/Judgments

Wyrok TK z 12.01.2000 r., P 11/98, OTK 2000/1/3.

Wyrok TK z 10.10.2000 r., P 8/99, OTK 2000/6/190.

Wyrok TK z 17.05.2006 r., K 33/05, OTK 2006/5A/57.

Wyrok TK z 6.06.2006 r., K 23/05, OTK 2006/6/62.

Wyrok TK z 7.11.2006 r., SK 42/05, OTK 2006/10A/148.

Wyrok TK z 27.03.2008 r., SK 17/05, OTK 2008/2A/29.

Wyrok TK z 19.01.2009 r., SK 35/08, OTK 2010/1A/2.

Wyrok TK z 11.10.2011 r., P 18/09, OTK 2011/8A/81.

Wyrok TK z 23.06.2015 r., SK 32/14, OTK 2015/6/84.

Wyrok SN z 25.09.2002 r., I CKN 971/00, Lex nr 56902.

Wyrok SN z 17.04.2013 r., II CSKP 1080/22, Lex nr 3575768.