Modele antymonopolowej oceny ograniczeń „ze względu na cel” — wciąż na rozdrożu między formalnym a ekonomicznym podejściem

W prawie konkurencji ustalił się podział na porozumienia, które ograniczają konkurencję ze względu na sam cel (charakter) oraz ze względu na skutek. Podział ma istotne znaczenie praktyczne, gdyż znacznie obniża obowiązki dowodowe organu ochrony konkurencji w przypadku zakwalifikowania kwestionowanej praktyki jako ograniczenie ze względu na cel — organ ochrony konkurencji nie musi udowodniać skutków praktyki. Wciąż brak jednolitej odpowiedzi na pytanie, czy domniemanie szkodliwości ograniczeń ze względu na cel można obalić z uwagi na kontekst konkretnej sprawy. Stanowisko polskich sądów dryfuje między formalnym a bardziej ekonomicznym podejściem. Bardziej jednoznacznie za podejściem ekonomicznym opowiada się orzecznictwo unijne. Celem artykułu jest przedstawienie i porównanie modeli antymonopolowej oceny porozumień ograniczających konkurencję ze względu na cel wypracowanych w orzecznictwie polskim i unijnym, oraz zaproponowanie rozwiązania, które powinno zostać przyjęte w polskim orzecznictwie. Autor argumentuje na rzecz badania przez organ antymonopolowy szerszego kontekstu ekonomicznego również porozumień z kategorii zazwyczaj zaliczanych do kategorii ograniczeń ze względu na cel, jeśli tylko przez stronę zostały przedstawione odpowiednie dowody i argumenty mogące obalić domniemanie szkodliwości porozumienia dla konkurencji.

Bibliografia/References

Banasiński, C. (2015). Dyskrecjonalność w prawie antymonopolowym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Banasiński, C., Piontek, E. (red.). (2009). Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.

Bellamy & Child (2013). European Community Law of Competition, 7th Edition. Oxford: Oxford University Press.

Fornalczyk, A., Skoczny, T. (red.) (2016). Economics of Competition Protection. Vertical Restraints/Ekonomia ochrony konkurencji. Ograniczenia wertykalne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe WZ UW.

Bolecki, A. (2012). Porozumienia zakazane ze względu na cel lub skutek — aktualne tendencje orzecznicze w Unii Europejskiej. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, 3(1).

Jurkowska, A., Skoczny, T. (red.) (2008). Wyłączenia grupowe spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję we Wspólnocie Europejskiej i w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe WZ UW.

Kohutek, K. (2014). Glosa do wyroku s. apel. z dnia 16 lipca 2013 r., VI ACa 1615/12, LEX/el.

Kohutek, K. (2020). Ujednolicanie cen w ramach franczyzy jako porozumienie mające antykonkurencyjny cel — uwagi krytyczne do wyroków Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10.01.2018 r., VII AGa 828/18 i Sądu Najwyższego z 9.10.2019 r., I NSK 89/18. Glosa, (3).

Materna, G. (2010). Wpływ prawa UE na polskie wyłączenia grupowe spod zakazu porozumień ograniczających konkurencję. Europejski Przegląd Sądowy, (5).

Materna, G. (2016). Zmowy przetargowe w prawie ochrony konkurencji i prawie karnym. Warszawa: Wolters Kluwer.

Materna, G. (2017). Wertykalne porozumienia cenowe — ewolucja orzecznictwa sądowego i praktyki decyzyjnej Prezesa UOKiK, Glosa, (2).

Miąsik, D. (2009). Porozumienia, których celem jest ograniczenie konkurencji w rozumieniu art. 81 ust. 1 TWE. Europejski Przegląd Sądowy, (8).

Nagy, C. I. (2013). The Distinction between Anti-competitive Object and Effect after Allianz: The End of Coherence in Competition Analysis? World Competition, (4).

Odudu, O. (2006). The Boundaries of EC Competition Law. The Scope of Article 81. Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/ acprof:oso/9780199278169.001.0001

Peeperkorn, L. (2015). Defining „by object” restrictions. Concurrences, (3).

Podrecki, P. (2014). Porozumienia ograniczające konkurencję. W: M. Kepiński (red.) System Prawa Prywatnego. Tom 15. Prawo konkurencji. Warszawa: C.H. Beck.

Turno, B. (2012). Kategoria porozumień zakazanych ze względu na cel w unijnym oraz polskim prawie ochrony konkurencji. Kwartalnik Prawa Publicznego, (2).

Whish, R., Bailey, D. (2012). Competition Law, 7th edition. Oxford: Oxford University Press.

Zawłocka-Turno, A., Turno, B. (2011). Ustalanie sztywnych lub minimalnych cen odsprzedaży jako porozumienie ograniczające konkurencję ze względu na cel (przedmiot) w prawie unijnym. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, (4).