Obowiązek banków udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową na żądanie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli

Celem badawczym artykułu jest zbadanie zakresu dostępu Najwyższej Izby Kontroli do informacji objętych tajemnicą bankową. W literaturze przedmiotu dominuje pogląd o szerokim dostępie NIK do wyżej wskazanych informacji. W niniejszym artykule zostanie przedstawiony pogląd odmienny. Przeprowadzona analiza dogmatyczna przepisów prowadzi bowiem do wniosku, że bank jest zobowiązany udzielić Prezesowi NIK informacji objętych tajemnicą bankową, w sytuacji gdy żądanie Prezesa NIK o udzielenie informacji objętych tajemnicą bankową jest związane z postępowaniem kontrolnym dotyczącym określonego podmiotu. Przekazanie informacji może nastąpić wyłącznie w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia tej kontroli. Do udzielenia informacji objętych tajemnicą bankową w takim zakresie jest zobowiązany każdy bank. Natomiast bank działający w formie spółki akcyjnej, którego akcjonariuszem jest Skarb Państwa, w tym akcjonariuszem mniejszościowym, wyłącznie z powodu zaangażowania Skarbu Państwa w jego kapitał zakładowy, nie może w pełnym zakresie podlegać kontroli NIK, z którą wiązałoby się udzielenie Prezesowi NIK informacji objętych tajemnicą bankową dotyczącą wszystkich jego klientów. Również bank, którego akcjonariuszem (mniejszościowym) jest Skarb Państwa, będzie zobowiązany do udzielenia na żądanie Prezesa NIK informacji objętych tajemnicą bankową wyłącznie w zakresie, w jakim podlega kontroli NIK, czyli w zakresie, w jakim wykorzystuje majątek lub środki państwowe lub komunalne. Omawiany problem naukowy ma także znaczenie praktyczne.

Bibliografia/References

Granat, M. (2002). Zakres uprawnień kontrolnych Najwyższej Izby Kontroli (na przykładzie KGHM). Ekspertyzy i opinie prawne. Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, 4(49), 13–16.

Haczkowska, M. (2014). Art. 203 – komentarz. W: R. Balicki, M. Bartoszewicz, K. Complak, A. Ławniczak, M. & Masternak-Kubiak, M. Haczkowska (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. LexisNexis.

Jarzęcka-Siwik, E. (2018). Uprawnienia kontrolne wobec przedsiębiorców. Kontrola Państwowa, (4), 515–529.

Jarzęcka-Siwik, E. (2020). Przetwarzanie danych osobowych przedsiębiorców – postępowanie kontrolne NIK. Kontrola Państwowa, (4), 14–31.

Jarzęcka-Siwik, E., & Serlikowska, A. (2019). Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa – prawo i praktyka kontrolna NIK. Kontrola Państwowa, (5), 8–27.

Katner, W. (1996). NIK a spółki: spór o ustawowe kompetencje. Rzeczpospolita PCD, (3), 19.

Katner, W. (2002, 30 października). Sytuacja prawna podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli (49–66). Specjalne posiedzenie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli poświęcone sytuacji prawnej podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli. https://www.nik.gov.pl/plik/id,1754.pdf

Konarski, M. (1996). Wykładnia nie jest potrzebna. Rzeczpospolita PCD, (3), 19.

Kosikowski, C. (2002, 30 października). Ekspertyza prawna na temat podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli (31–48). Specjalne posiedzenie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli poświęcone sytuacji prawnej podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli. https://www.nik.gov.pl/plik/id,1754.pdf

Królikowska, K. (2020). Art. 105 – komentarz. W: B. Bajor, L. Kociucki, J. M. Kondek, & K. Królikowska (red.), Prawo bankowe. Komentarz do przepisów cywilnoprawnych. Lex/Wolters Kluwer.

Lipowski, P. (2019). Udaremnianie lub utrudnianie czynności kontrolnych. Uwarunkowania prawne i praktyka. Kontrola Państwowa, (4), 986–996.

Mednis, A. (2022). Art. 104 – komentarz. W: A. Mikos-Sitek, & P. Zapadka (red.). Prawo bankowe. Komentarz. Lex/Wolters Kluwer.

Nazaruk, P. (2019). Art. 44(1) – komentarz. W: J. Ciszewski (red.). Kodeks cywilny. Komentarz. Lex/Wolters Kluwer.

Niezgódka-Medkova, M. (2000). Art. 2 – komentarz. W: E. Jarzęcka-Siwik, T. Liszcz, M. Niezgódka-Medkova, & W. Robaczyński (red.), Komentarz do ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli z dnia 23 grudnia 1994 roku (27–28). Wydawnictwo Sejmowe.

Odrowąż-Sypniewski, W. (2000). O kompetencji NIK w zakresie kontroli podmiotów działających z udziałem środków państwowych. Ekspertyzy i Opinie Prawne. Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, (5), 26–27.

Ofiarski, Z. (2013). Prawo bankowe. Komentarz. Lex/Wolters Kluwer.

Stahl, M. (2002, 30 października). Ekspertyza w sprawie podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli (13–30). Specjalne posiedzenie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli poświęcone sytuacji prawnej podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli. https://www.nik.gov.pl/plik/id,1754.pdf

Stębelski, M. (2016). Komentarz do art. 203. W: M. Safjan, & L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243. Legalis/C.H.Beck.

Sokolewicz, W. (2003). Komentarz do art. 203. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 3 (1–22). Wydawnictwo Sejmowe.

Szmyt, A. (2003). Opinie w sprawie działalności kontrolnej organów państwowych. Przegląd Sejmowy, 6(59), 80–86.

Winczorek, P. (2000). Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Liber.

Winczorek, P. (2002, 30 października). Opinia w sprawie interpretacji art. 203 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. w związku z art. 2 ustawy z 23 grudnia 1994 r. (ze zmianami) o Najwyższej Izbie Kontroli (1–12). Specjalne posiedzenie Kolegium Najwyższej Izby Kontroli poświęcone sytuacji prawnej podmiotów podlegających kontroli Najwyższej Izby Kontroli. https://www.nik.gov.pl/plik/id,1754.pdf

Wiśniewski, A. W. (1996). NIK kontra spółki: co wynika z ustawy. Rzeczpospolita PCD, (3), s. 8.

Żygadło, A. (2011). Wyłączenia tajemnicy bankowej a prawo do prywatności. Wolters Kluwer.