Prawne mechanizmy zabezpieczające prawidłowe wykonywanie prawa głosu z akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub uprawnień podmiotu dominującego towarzystwa funduszy inwestycyjnych (cz. 1)

W ostatnich latach na krajowym rynku funduszy inwestycyjnych widoczna jest tendencja wyrażająca się w konsolidacji tego rynku, która to konsolidacja — jakkolwiek na pierwszy rzut oka wydaje się zjawiskiem właściwym tylko dla prawa prywatnego — ma szczególne aspekty tak prywatno-, jak i publicznoprawne. Najważniejszym elementem w ramach tego procesu jest bowiem uprawnienie KNF do sprawowania kontroli nad przepływami kapitałowymi zachodzącymi w obrębie danej instytucji finansowej, tj. w danym towarzystwie funduszy inwestycyjnych. Naczelną ideą tej regulacji jest niedopuszczenie do przejęcia kontroli nad danym TFI i niedopuszczenie do uzyskania znacznego wpływu na zarządzanie TFI przez akcjonariuszy, którzy nie dają rękojmi prawidłowego funkcjonowania TFI i nie zapewniają stabilności i bezpieczeństwa jego dalszej działalności. Mechanizm ten jest złożony z dwóch części. Po pierwsze, z mechanizmu zawiadomienia, na mocy którego KNF została wyposażona w kompetencje do wyrażenia sprzeciwu odnośnie do zamiaru bezpośredniego albo pośredniego nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji TFI w liczbie zapewniającej osiągnięcie lub przekroczenie odpowiednio 10%, 20%, jednej trzeciej, 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym. Po drugie zaś, co będzie przedmiotem analizy w niniejszej publikacji, z mechanizmu decyzji KNF w sprawie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji TFI lub zakazu wykonywania uprawnień podmiotu dominującego TFI. Uwzględniając okoliczność, że decyzja ta wywiera skutki tak w sferze prawa administracyjnego, jak i handlowego, oraz że pozostaje ona poza głównym nurtem zainteresowań doktryny, celowe jest bliższe i szczegółowe scharakteryzowanie tej decyzji, procedury jej wydawania oraz konsekwencji prawnych jej wejścia do obrotu prawnego.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Borkowska, K., Wajda, P. (2012). W: M. Wierzbowski, L. Sobolewski, P. Wajda, Prawo rynku kapitałowego. Komentarz. Wyd. I, 477. Warszawa: C.H. Beck.

Dudziak, S. (2018). Zasady wymiary administracyjnych kar pieniężnych po nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego. Samorząd Terytorialny, (6), 25–26.

Sójka, T. (2008). Obowiązki informacyjne spółek publicznych i odpowiedzialność cywilna za ich naruszenie, 18. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.

Kidyba, A. (red.) (2018). Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Komentarz. Tom I. Art. 1–157 u.o.f.i., komentarz do art. 56 u.o.f.i. Warszawa: Wolters Kluwer.

Kocowski, T. (2009). Prewencyjny nadzór reglamentacyjny. W: Księga Jubileuszowa Prof. dr hab. Stanisława Jędrzejewskiego, 269 i n. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.

Kozłowska-Chyła, B., Wajda, P. (2020a). Nabycie znacznego pakietu akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych — analiza prawna (cz. 1). Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (4). https://doi.org/10.33226/0137-5490.2020.4.1

Kozłowska-Chyła, B., Wajda, P. (2020b). Nabycie znacznego pakietu akcji towarzystwa funduszy inwestycyjnych — analiza prawna (cz. 2). Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (5). https://doi.org/10.33226/0137-5490.2020.5.2

Kropiwnicki, J. (2013). Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Komentarz, komentarz do art. 56 u.o.f.i. Warszawa: LEX.

Mroczkowski, R. (2011). Nadzór nad funduszami inwestycyjnymi. Warszawa: LEX/el.

Mroczkowski, R. (2014). W: R. Mroczkowski (red.), Ustawa o funduszach inwestycyjnych. Komentarz, komentarz do art. 56 u.o.f.i. Warszawa: LEX.

Pietrasz, P. (2010). Zasada proporcjonalności a postępowanie administracyjne. W: J. Niczyporuk (red.), Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie k.p.a., 637. Lublin, Wydawnictwo WSPA.

Skoczylas, A. (2010). W: Sójka T. (red.), Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. Komentarz, 676–677. Warszawa: LEX, a Wolters Kluwer business.

Stahl, M. (2011). Sankcje administracyjne — problemy węzłowe. W: M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Sankcje administracyjne, 23. Warszawa: LEX, a Wolters Kluwer business.

Strzyczkowski, K. (2007). Prawo gospodarcze publiczne, 56–59. Warszawa: LexisNexis.

Wajda, P. (2009). Rola decyzji administracyjnej w nadzorze nad polskim systemem finansowym, 347. Warszawa: C.H. Beck.

Zdyb, M. (2001). Działalność gospodarcza i publiczne prawo gospodarcze, 56. Kraków: Zakamycze.

Zdyb, M., Stelmasiak J., Szreniawski J. (2005). Zasada proporcjonalności w świetle Konstytucji RP. W: Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z Konferencji Naukowej Poświęconej Jubileuszowi 80-tych urodzin Profesora Eugeniusza Ochendowskiego. Toruń, 15–16 listopada 2005, 471–481. Toruń.

 

Akty prawne/Legal Acts

Dyrektywa 2001/107/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21.01.2002 r. zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), w celu uregulowania działalności spółek zarządzających i uproszczonych prospektów emisyjnych (Dz.Urz. UE L 41 z 13.02.2002 r., s. 20).

Dyrektywa 2007/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 5.09.2007 r. zmieniająca dyrektywę Rady 92/49/EWG oraz dyrektywy 2002/83/WE, 2004/39/WE, 2005/68/WE i 2006/48/WE w zakresie zasad proceduralnych i kryteriów oceny stosowanych w ramach oceny ostrożnościowej przypadków nabycia lub zwiększenia udziałów w podmiotach sektora finansowego (Dz.Urz. UE L 247 z 21.09.2007 r., s. 1).

Ustawa z 27.05.2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. z 2020 r., poz. 95 ze zm.).

Ustawa z 29.07.2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitałowym (Dz.U. z 2020 r., poz. 1871 ze zm.).

Ustawa z 29.07.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 623 ze zm.).

Ustawa z 21.07.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2020 r.; poz. 180 ze zm.).

 

Orzecznictwo/Judgments

Postanowienie NSA z 6.03.1995 r. (II SA 1373/94), ONSA 2/1996, poz. 71.

Postanowienie NSA — Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku z 15.01.1997 r. (III SAB 45/96), LEX nr 657011.

Wyrok NSA z 23.09.1982 r. (II SA 1031/82), ONSA 2/1982, poz. 91.

Wyrok NSA z 4.12.1986 r. (SA/Gd 697/86), Legalis nr 35978.

Wyrok NSA z 22.10.1987 r. (IV SA 586/87), ONSA 1/1988, poz. 11.

Wyrok NSA z 18.11.1993 r. (III ARN 49/93), OSNCP 9/1994, poz. 181.

Wyrok NSA w Warszawie z 31.11.1996 r. (I SA 1038/95), Legalis nr 271469.

Wyrok NSA z 8.09.1999 r. (III SA 7707/98); LEX nr 46187.

Wyrok NSA z 8.03.2000 r. (SA 1482/99), LEX nr 48879.

Wyrok NSA z 7.03.2002 r. (V SA 1241/01), LEX nr 55432.

Wyrok NSA z 30.03.2004 r. (GSK 31/04), LEX nr 103775.

Wyrok NSA z 1.06.2004 r. (GSK 30/04), LEX nr 120240.

Wyrok NSA z 27.05.2005 r. (II GSK 972/08), LEX nr 653456.

Wyrok NSA z 15.07.2008 r. (II GSK 269/08), LEX nr 483687.

Wyrok NSA z 14.10.2008 r. (II OSK 1189/07), LEX nr 516748.

Wyrok NSA z 26.02.2009 r. (II GSK 746/08), LEX nr 518243.

Wyrok NSA z 6.10.2009 r. (II GSK 53/09), LEX nr 573539.

Wyrok NSA z 6.10.2009 r. (II GSK 54/09), LEX nr 573540.

Wyrok NSA z 6.10.2009 r. (II GSK 55/09), LEX nr 571724.

Wyrok NSA z 17.02.2010 r. (II GSK 401/09), LEX nr 591926.

Wyrok NSA z 9.06.2011 r. (II GSK 612/10), Legalis nr 392035.

Wyrok NSA z 9.12.2013 r. (II OSK 756/12), Legalis nr 737495.

Wyrok NSA z 15.04.2015 r. (II GSK 450/14), LEX nr 1775056.

Wyrok NSA z 15.01.2019 r. (II OSK 2947/18), Legalis nr 1871774.

Wyrok NSA z 20.09.2019 r. (II GSK 2392/17), LEX nr 2727189.

Wyrok SN (Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych) z 6.04.2001 r. (III RN 87/00), Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba

Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 24/2001, poz. 704.

Wyrok SN z 25.04.2007 r. (III SK 1/07), Legalis nr 91655.

Wyrok SN z 4.11.2010 r. (III SK 21/10), Legalis nr 414134.

Wyrok SN z 5.01.2011 r. (III SK 32/10), Legalis nr 348946.

Wyrok TK z 9.06.1998 r. (K 28/97), LEX nr 33151.

Wyrok TK z 16.02.1999 r. (SK 11/98), LEX nr 36175.

Wyrok TK z 26.01.2004 r. (SK 52/04), LEX nr 182446.

Wyrok TK z 15.01.2007 r. (P 19/06), LEX nr 232287.

Wyrok TK z 10.12.2007 r. (P 43/07), LEX nr 321915.

Wyrok TSUE z 22.11.2005 r. (C-384/02), Postępowanie karne przeciwko Knud Grongaard i Allan Bang; Zbiór Orzeczeń 2005,

s. I-09939C143/07.

Wyrok WSA w Lublinie z 11.12.2008 r. (III SA/Lu 200/08), LEX nr 536822.

Wyrok WSA w Lublinie z 9.10.2018 r. (II SA/Lu 588/18), Legalis nr 1850292.

Wyrok WSA w Warszawie z 22.06.2007 r. (VI SA/Wa 2198/06), LEX nr 355517.

Wyrok WSA w Warszawie z 14.08.2007 r. (VI SA/Wa 986/07), LEX nr 374781.

Wyrok WSA w Warszawie z 11.09.2009 r. (VI SA/Wa 1267/12), LEX nr 1709744.

Wyrok WSA w Warszawie z 18.09.2008 r. (VI SA/Wa 958/08), LEX nr 513876.

Wyrok WSA w Warszawie z 18.09.2008 r. (VI SA/Wa 959/08), LEX nr 1062912.

Wyrok WSA w Warszawie z 18.09.2008 r. (VI SA/Wa 960/08), LEX nr 1062909.

Wyrok WSA w Warszawie z 24.09.2008 r. (VI SA/Wa 301/08), LEX nr 513872.

Wyrok WSA w Warszawie z 10.03.2010 r. (VI SA/Wa 2112/09), Legalis nr 835576.

Wyrok WSA w Warszawie z 8.02.2011 r. (VI SA/Wa 2421/10), LEX nr 996304.

Wyrok WSA w Warszawie z 26.10.2011 r. (VI SA/Wa 1410/11), LEX nr 1155549.

Wyrok WSA w Warszawie z 22.02.2012 r. (VI SA/Wa 1691/11), Legalis nr 540661.

Wyrok WSA w Warszawie z 24.10.2013 r. (VI SA/Wa 1057/13), LEX nr 2204020.

Wyrok WSA w Warszawie z 16.07.2015 r. (VI SA/Wa 3874/14), LEX nr 2123599.

Wyrok WSA w Warszawie z 28.09.2016 r. (VI SA/Wa 616/16), LEX nr 2228601.

Wyrok WSA w Warszawie z 28.11.2018 r. (VI SA/Wa 1307/18), LEX nr 2643754.

Wyrok WSA w Warszawie z 8.01.2019 r. (VI SA/Wa 1767/18), LEX nr 2717322.

Wyrok WSA w Warszawie z 6.06.2019 r. (VI SA/Wa 2246/18), Legalis nr 2194495.

Wyrok WSA w Warszawie z 5.09.2019 r. (VI SA/Wa 964/18), LEX nr 2751948.