Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 04/2021

Sprzeciw wobec zgłoszenia znaku towarowego w znowelizowanym prawie polskim i unijnym

A purpose of the article is the analysis of legal solutions concerning opposition proceedings on a trade mark application adopted by the legislator in the Industrial Property Law and their comparison to the Union procedure for opposition. The provisions of both substantive and procedural law on opposition proceedings in trade mark law in relation to several recent amendments of the Industrial Property Law have been assessed herein. The following aspects of legal solutions contained in the Polish Law and the Union procedure for opposition have been compared herein: entities who have standing to file a notice of opposition, grounds and time limits to file a notice of opposition, examination of admissibility of the opposition, a course of opposition proceedings, and the procedure for the examination of the opposition that has been deemed unfounded by the applicant. Furthermore, the article has voiced some criticism against certain solutions adopted by the Polish legislator which refer, among others, to incomplete regulation of opposition proceedings in trade mark law, a narrowed group of entities empowered to file a notice of opposition, a need to make the content of an opposition more precise, and unjustified abolition of the examination of an opposition in the course of adversarial proceedings. The considerations made herein resulted in the formulation of conclusions de lege ferenda.

Celem artykułu jest analiza przyjętych przez ustawodawcę rozwiązań prawnych dotyczących postępowania w sprawie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego w ustawie — Prawo własności przemysłowej i ich porównanie z unijną procedurą sprzeciwową. Poddano ocenie zarówno przepisy prawa materialnego, jak i procesowego dotyczące postępowania sprzeciwowego w prawie znaków towarowych na tle kilku ostatnich nowelizacji ustawy — Prawo własności przemysłowej. Porównano rozwiązania obowiązujące w polskiej ustawie z unijną procedurą sprzeciwu w zakresie takich zagadnień, jak: podmioty legitymowane czynnie do wniesienia sprzeciwu, podstawy sprzeciwu i terminu jego wniesienia, badanie dopuszczalności sprzeciwu, przebieg postępowania sprzeciwowego i tryb rozpoznania sprzeciwu uznanego przez zgłaszającego za bezzasadny. Sformułowano uwagi krytyczne w odniesieniu do niektórych rozwiązań przyjętych przez polskiego ustawodawcę dotyczących m.in.: niekompletnej regulacji postępowania w sprawie sprzeciwu w prawie znaków towarowych; zawężonego kręgu podmiotów legitymowanych do wniesienia sprzeciwu; potrzeby uszczegółowienia treści sprzeciwu; nieuzasadnionego zniesienia rozpoznania sprzeciwu w trybie postępowania spornego. Poczynione rozważania pozwoliły na sformułowanie wniosków de lege ferenda.

Wybrane metody przeciwdziałania zjawisku treaty shopping w kontekście działalności transgranicznej grup kapitałowych

The subject-matter of the elaboration is the mechanism of treaty shopping which is used not only for tax optimization but also tax avoidance. The main beneficiaries of this mechanism are groups of companies running cross-border activity. A special aspect that undergoes analysis in this article are the methods of countering treaty shopping. The issue is directly concerned with the aspects of both domestic tax law and international double taxation agreements. The mechanism of treaty shopping is also connected with the problem of withholding tax. The purpose of the elaboration is to evaluate the effectiveness of the methods of countering treaty shopping in connection with the operation of international holding companies.

Przedmiotem opracowania jest mechanizm treaty shopping, który wykorzystywany jest nie tylko do optymalizacji opodatkowania, ale również do unikania opodatkowania. Głównym beneficjentem tego mechanizmu są grupy kapitałowe funkcjonujące transgranicznie. Szczególnym aspektem analizowanym w artykule są metody przeciwdziałania treaty shopping. Z problematyką tą bezpośrednio związane są aspekty zarówno z zakresu wewnątrzkrajowego prawa podatkowego, jak i międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Z mechanizmem treaty shopping wiąże się również problematyka podatków potrącanych u źródła. Celem opracowania jest ocena skuteczności metod przeciwdziałania treaty shopping na gruncie działalności holdingów międzynarodowych.

Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) od 2016 r. jest uprawniony do nakładania kar pieniężnych na podmioty (banki, domy maklerskie oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe) naruszające określone obowiązki w ramach ich przymusowej restrukturyzacji. W ustawie ustalono maksymalną wysokość kar pieniężnych na poziomie 100 mln zł, ale pozostawiono BFG swobodę w stosowaniu niższych kar. Dyrektywy miarkowania kwoty kary pozostawiają BFG duży zakres swobody działania. Katalog naruszeń prawa, za które może być nałożona kara pieniężna, jest sformułowany wyczerpująco, ale możliwe jest wielokrotne stosowanie kary wobec tego samego podmiotu, który uporczywie narusza przepisy prawa. Wpływy z kar pieniężnych zasilają budżet państwa, ale w tym zakresie zaproponowano nowelizację ustawy polegającą na pozostawieniu tych wpływów do dyspozycji BFG z przeznaczeniem na finansowanie działań restrukturyzacyjnych. Wykazano, że kary pieniężne nakładane przez BFG są nie tylko sankcją za naruszenie przepisów prawa, ale także środkiem prawnym, którego zastosowanie powinno poprawiać skuteczność realizacji procesów przymusowej restrukturyzacji przez podmioty uchylające się w tym zakresie od współpracy z BFG. W konkluzji oceniono, że kary pieniężne nakładane przez BFG mają szczególny charakter zdeterminowany wieloma czynnikami, w tym statusem i zadaniami BFG, celami stosowania tych kar oraz miejscem i rolą podmiotów krajowych na rynku finansowym. Ostatecznym efektem prawidłowo przeprowadzonej przymusowej restrukturyzacji jest nie tylko zapobieżenie upadłości konkretnego podmiotu, ale również ogólna poprawa sytuacji na rynku finansowym.

Celem niniejszego artykułu jest analiza podstawowych problemów prawnych związanych z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy prowadzonego w formie rozproszonej, zdecentralizowanej bazy danych, w szczególności wykorzystującej technologię blockchain. Porusza więc on także problematykę formy akcji spółek niepublicznych i modelu ich dematerializacji; rejestru akcjonariuszy oraz obowiązków podmiotu prowadzącego ten rejestr. W niniejszym opracowaniu prezentuję tezę, że regulacje dotyczące rejestru akcjonariuszy prowadzonego w formie rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych należy interpretować świetle przepisów kształtujących ogólną funkcję rejestru akcjonariuszy jako podstawowego mechanizmu służącemu wykonywaniu prawa akcjonariuszy i obrotu nimi. Dlatego też konstrukcja takiego rejestru akcjonariuszy musi zapewniać nie tylko integralność zawartych tam danych, ale przede wszystkim prawidłowość stosunków korporacyjnych w spółce.

W ostatnich latach na krajowym rynku funduszy inwestycyjnych widoczna jest tendencja wyrażająca się w konsolidacji tego rynku, która to konsolidacja — jakkolwiek na pierwszy rzut oka wydaje się zjawiskiem właściwym tylko dla prawa prywatnego — ma szczególne aspekty tak prywatno-, jak i publicznoprawne. Najważniejszym elementem w ramach tego procesu jest bowiem uprawnienie KNF do sprawowania kontroli nad przepływami kapitałowymi zachodzącymi w obrębie danej instytucji finansowej, tj. w danym towarzystwie funduszy inwestycyjnych. Naczelną ideą tej regulacji jest niedopuszczenie do przejęcia kontroli nad danym TFI i niedopuszczenie do uzyskania znacznego wpływu na zarządzanie TFI przez akcjonariuszy, którzy nie dają rękojmi prawidłowego funkcjonowania TFI i nie zapewniają stabilności i bezpieczeństwa jego dalszej działalności. Mechanizm ten jest złożony z dwóch części. Po pierwsze, z mechanizmu zawiadomienia, na mocy którego KNF została wyposażona w kompetencje do wyrażenia sprzeciwu odnośnie do zamiaru bezpośredniego albo pośredniego nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji TFI w liczbie zapewniającej osiągnięcie lub przekroczenie odpowiednio 10%, 20%, jednej trzeciej, 50% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym. Po drugie zaś, co będzie przedmiotem analizy w niniejszej publikacji, z mechanizmu decyzji KNF w sprawie zakazu wykonywania prawa głosu z akcji TFI lub zakazu wykonywania uprawnień podmiotu dominującego TFI. Uwzględniając okoliczność, że decyzja ta wywiera skutki tak w sferze prawa administracyjnego, jak i handlowego, oraz że pozostaje ona poza głównym nurtem zainteresowań doktryny, celowe jest bliższe i szczegółowe scharakteryzowanie tej decyzji, procedury jej wydawania oraz konsekwencji prawnych jej wejścia do obrotu prawnego.

Celem artykułu jest omówienie konsekwencji upływu terminu związania ofertą złożoną w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, oraz ocena rozwiązania wprowadzonego do Prawa zamówień publicznych z 2019 r. z perspektywy Kodeksu cywilnego, który ustanawia ogólny reżim prawny obrotu gospodarczego. Według klasycznej cywilistyki oferta, która przestaje wiązać oferenta, wygasa, co oznacza, że oświadczenie oblata o przyjęciu takiej oferty nie prowadzi do nawiązania stosunku prawnego (umownego albo przedkontraktowego). Prawo zamówień publicznych z 2004 r. nie regulowało skutków upływu terminu związania ofertą, co było zarzewiem sporów doktrynalnych oraz źródłem rozbieżności w orzecznictwie. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-35/17 złagodził je tylko do pewnego stopnia i wymagał interwencji ustawodawcy krajowego. Rozwiązanie przyjęte w Prawie zamówień publicznych z 2019 r. polega na możliwości wyrażenia przez wykonawcę zgody na zawarcie umowy, co w sensie cywilistycznym stanowi ponowienie oferty. Model zaprojektowany jako wyraz kompromisu pomiędzy zapewnieniem skuteczności postępowań przetargowych a potrzebą zachowania spójności z podstawowymi konstrukcjami prawa cywilnego rodzi jednak szereg wątpliwości. Tworzy bowiem nieprzetargową fazę postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, co utrudnia opisanie sytuacji prawnej uczestników za pomocą tradycyjnych konstrukcji cywilistycznych.

Celem artykułu jest przedstawienie charakteru zależności zachodzących pomiędzy aktem fundacyjnym a statutem fundacji w kontekście procedury notarialnej. Omówiono w szczególności powinności notariusza obejmujące sporządzenie obu aktów. Opracowanie ma także na celu poddanie analizie obowiązku notariusza dotyczącego oceny, czy majątek wskazany w akcie fundacyjnym jest wystarczający do osiągnięcia celów działania fundacji.

W ostatnich latach jako szczególnie istotna jawi się potrzeba jednoznacznej konceptualizacji pozycji prawnej jednostki wobec środowiska jej życia w ramach prawa do środowiska. Dynamika zmian klimatu i postępująca degradacja środowiska, połączone z rosnącą świadomością społeczną, jednoznacznie ujawniły obecnie konieczność stworzenia takiego systemu prawnej ochrony środowiska, który umożliwiałby zapewnienie efektywnej ochrony odpowiednich warunków życia człowieka nie tylko na obszarze regulacji prawa publicznego, ale i prywatnego. Praktyczna doniosłość tego problemu znajduje odzwierciedlenie w sformułowanym przez Sąd Okręgowy w Gliwicach, a poddanym pod rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego, zagadnieniu prawnym.

Celem glosy jest prezentacja argumentów przemawiających za dopuszczalnością formułowania prawa osobistego w postaci prawa do środowiska jako prawa podmiotowego chroniącego dobra osobiste związane ze środowiskiem.