Przepisy wymuszające oraz normy kolizyjne w dyrektywie ubezpieczeniowej 2009/103/WE — glosa do wyroku TSUE z 31.01.2019 r. w sprawie Agostinho da Silva Martins (C-149/18)

Glosa dotyczy wyroku z 31.01.2019 r. w sprawie Agostinho da Silva Martins (C-149/18), w którym TSUE wypowiedział się na temat relacji przepisów zawartych w dyrektywie ubezpieczeniowej 2009/103/WE z 16.09.2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych do unijnych norm kolizyjnych zawartych w rozporządzeniu Rzym II o prawie właściwym dla zobowiązań pozaumownych. W wyroku poruszono dwa problemy dotyczące art. 28 dyrektywy, który umożliwia państwom członkowskim przyjęcie rozwiązań korzystniejszych dla strony poszkodowanej od przepisów niezbędnych do wykonania dyrektywy. Rozpatrywano, czy przepisy krajowe transponujące dyrektywę, przewidujące z inicjatywy ustawodawcy krajowego korzystniejsze terminy przedawnienia, mogą być uważane za przepisy wymuszające swoje zastosowanie. Drugim z poruszonych zagadnień było to, czy art. 28 omawianej dyrektywy należy traktować jako przepis o charakterze kolizyjnym. Celem glosy jest analiza rozstrzygnięcia Trybunału. Zdaniem autorki przepisy te nie mogą mieć charakteru wymuszającego, ponieważ oznaczałoby to, że powinny mieć zastosowanie w każdym przypadku, nawet gdyby prawo właściwe przewidywało rozwiązania korzystniejsze niż przepisy transponujące dyrektywę. Z kolei art. 28 dyrektywy nie może mieć charakteru kolizyjnego, doprowadziłoby to bowiem do sytuacji, że stanowiłby kompetencję do ustanawiania jednostronnych norm mających pierwszeństwo przed prawem właściwym wskazanym na podstawie norm kolizyjnych. 

Bibliografia/References
Literatura/Literature
van Bochove, L. M. (2014). Overriding mandatory rules as a vehicle for weaker party protection in European private international law. Erasmus Law Review, (3), 147–156. https://doi.org/10.5553/elr.000030
Bureau, D. (2019). A propos du reglement Rome II : de la regle de conflit aux lois de police en passant par la transposition des directives. Revue Critique de Droit International Privé, (2), 557–571. https://doi.org/10.3917/rcdip.192.0557
Czepelak, M. (2012). Międzynarodowe prawo zobowiązań Unii Europejskiej. LexisNexis.
Françoise, M. (2019). Retour sur la qualification de loi de police d'une loi nationale de transposition et précisions quant au champ d'application matériel du reglement Rome II au regard des directives européennes. Petites affiches, 29.04.2019, (85), 15–17.
Fuchs, A. (2011). Article 16. Overriding mandatory provisions. W: P. Huber (red.), Rome II Regulation pocket commentary. Sellier European Law Publishers. https://doi.org/10.1515/9783866539020.352
von Hein, J. (2009). Article 4 and traffic accidents. W: J. Ahern, & W. Binchy (red.), The Rome II Regulation on the Law Applicable to Non-Contractual Obligations. A New International Litigation Regime. Brill-Nijhoff. https://doi.org/10.1163/ej.9789004171930.i-480
Illmer, M. (2011). Article 27. Relationship with other provisions of Community law. W: P. Huber (red.), Rome II Regulation pocket commentary. Sellier European Law Publishers. https://doi.org/10.1515/9783866539020.434
Kadner Graziano, T. (2008). The Rome II Regulation and the Hague Conventions on tort law — interaction, conflicts and future perspectives. Nederlands Internationaal Privaatrecht, (4), 425–429.
Komisja Europejska. (2007). Compensation of victims of cross-border road traffic accidents in the EU: Comparison of national practices, analysis of problems and evaluation of options for improving the position of cross border victims. Demolin, Brulard, Barthélémy, Hoche.
Klyta, W. (2015). Prawo właściwe dla zobowiązań wynikających z wypadków drogowych. W: M. Pazdan (red.) System Prawa Prywatnego. Tom 20B. Prawo prywatne międzynarodowe. C.H.Beck.
Kramer, X. E. (2008). The Rome II Regulation on the law applicable to non-contractual obligations: The European private international law tradition continued. Introductory observations, scope, system, and general rules. Nederlands Internationaal Privaatrecht, (4), 414–424.
de Lima Pinheiro, L. (2019). Article 26: Public policy of the forum. W: U. Mangus, & P. Mankowski (red.), European commentaries on private international law (ECPIL). Volume III. Rome II Regulation. Otto Schmidt.
Ludwichowska, K. (2008). Odpowiedzialność cywilna i ubezpieczeniowa za wypadki samochodowe. Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.
Mankowski, P. (2019). Article 27: Relationship with other provisions of Community law. W: U. Mangus, & P. Mankowski (red.), European commentaries on private international law (ECPIL).Volume III: Rome II Regulation. Otto Schmidt.
Mataczyński, M. (2005). Przepisy wymuszające swoje zastosowanie w prawie prywatnym międzynarodowym. Kantor Wydawczy Zakamycze.
Nagy, C. (2010). The Rome II Regulation and Traffic Accidents: Uniform Conflict Rules with Some Room for Forum Shopping — How so? Journal of Private International Law, 6(1), 93–108. https://doi.org/10.1080/17536235.2010.11424374
Pacuła, K. (2014). Przepisy wymuszające swoje zastosowanie jako instrument ochrony "strony słabszej" umowy ubezpieczenia. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, 15, 31–47.
Pacuła, K., & Szpunar, M. (2018). Artykuł 27 Stosunek do innych przepisów prawa wspólnotowego, Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II). Komentarz. W: M. Pazdan (red.), Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz. Warszawa: C.H.Beck.
Pailler, L. (2019). Note sur l'arret dans l'affaire C-149/18 (da Silva Martins). Journal du droit international Clunet, (3), 878–894.
Papettas, J. (2012). Direct actions against insurers of Intra-Community cross-border traffic accidents: Rome II and the motor insurance directives. Journal of Private International Law, 8(2), 297–321. https://doi.org/10.5235/jprivintl.8.2.297
Piir, R. (2015). Application of the public policy exception in the context of international contracts — the Rome I Regulation approach. Juridica International, (23), 26–32. https://doi.org/10.12697/ji.2015.23.03
Plender, R., & Wilderspin, M. (2015). The European private international law of obligations. Sweet&Maxwell.
Rodziewicz, P. (2019). Niejednoznaczne podstawy stosowania przepisów wymuszających swoje zastosowanie (przepisów koniecznego zastosowania). Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, (24), 169–187. https://doi.org/10.31261/pppm.2019.24.07
Symeonides, S. C. (2008). Rome II and tort conflicts: A missed opportunity. The American Journal of Comparative Law, 56(1), 173–222. https://doi.org/10.5131/ajcl.2007.0005
Szpunar, M. (2019). Rola rzecznika generalnego w aktualnym systemie sądownictwa unijnego. Europejski Przegląd Sądowy, (5), 4–11.
TSUE. (2013). Opinia rzecznika generalnego N. Wahla przedstawiona w dniu 15.05.2013 r. w sprawie United Antwerp Maritime Agencies (Unamar) NV przeciwko Navigation Maritime Bulgare (C-184/12).
TSUE. (2015). Opinia rzecznika generalnego E. Sharpston przedstawiona w dniu 24.09.2015 r. w sprawach połączonych ERGO Insurance SE przeciwko If P&C Insurance AS, i AAS Gjensidige Baltic UAB DK "PZU Lietuva" (C-359/14 i C-475/14).
Wautelet, P. (2019). Article 16: Overriding mandatory provisions. W: U. Mangus, & P. Mankowski (red.), European commentaries on private international law (ECPIL). Volume III. Rome II Regulation. Otto Schmidt.
Zachariasiewicz, M. (2018). Klauzula porządku publicznego jako instrument ochrony materialnoprawnych interesów i wartości fori. C.H.Beck.
Zachariasiewicz, M. A. (2018). Artykuł 16. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie, Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II). Komentarz. W: M. Pazdan (red.), Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz. C.H. Beck.
Zachariasiewicz M. A. (2010). O potrzebie wskazania w nowej ustawie o prawie prywatnym międzynarodowym podstawy stosowania przepisów wymuszających swoje zastosowanie. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, 7, 9–43.

Akty prawne/Legal acts
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z 16.09.2009 r. w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody
powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności (Dz.Urz. UE L nr 263, s. 11).
Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.07.2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (Rzym II) (Dz.Urz. UE L 2007 nr 199, s. 40).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z 17.06.2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (Dz.Urz. UE L nr 177, s. 6).

Orzecznictwo/Judgments
Wyrok TSWE z 23.11.1999 r., Jean-Claude Arblade i Arblade&Fils SARL i Bernard Leloup, Serge Leloup i Sofrage SARL, C-369/96 i C-376/96, ECLI:EU:C:1999:575.
Wyrok TSUE z 17.10.2013 r., United Antwerp Maritime Agencies (Unamar) NV przeciwko Navigation Maritime Bulgare, C-184/12, ECLI:EU:C:2013:663.
Wyrok TSUE z 21.01.2016 r. w sprawie ERGO Insurance SE przeciwko If P&C InsuranceAS i Gjensidige Baltic AAS przeciwko PZU Lietuva UAB DK, C-359/14 i C-475/14, ECLI:EU:C:2016:40.
Wyrok TSUE z 31.01.2019 r. w sprawie Agostinho da Silva Martins przeciwko DekraClaims Services Portugal SA, C-149/18, ECLI:EU:C:2019:84.