Supervision of the Polish Financial Supervision Authority over non-domestic entities on the consumer credit market in Poland and borrower protection

Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego nad niekrajowymi podmiotami na rynku kredytów konsumenckich w Polsce a ochrona kredytobiorcy

The article deals with the issue of protecting Polish consumers who are customers of non-domestic lenders (i.e lenders with no registered seats on the territory of the Republic of Poland) granting facilities to Polish consumers. The protection is shown in the context of public oversight over non-domestic lenders, exercised as part of the supervision over the financial market. The purpose of the article is to analyze on what legal basis those non-domestic entities conduct their activities in Poland and how enforcement is used to ensure their compliance with the applicable provisions of law regarding taking up and running of activities in this area, as a part of the supervision of the Polish Financial Supervision Authority (Komisja Nadzoru Finansowego, KNF) over such entities.

The article is also an attempt to answer the following questions — are competences of KNF as lenders supervisory authority under the supervision of the financial market sufficient to provide consumers with protection while using services on the consumer credit market in Poland?; Is it indirect (or direct) protection and should the role of KNF in this respect be changed?

Artykuł dotyczy problematyki ochrony polskich konsumentów będących klientami niekrajowych kredytodawców (niemających siedziby na terytorium RP) udzielających kredytów konsumenckich w Polsce w kontekście nadzoru publicznego nad nimi, sprawowanego w ramach nadzoru nad rynkiem finansowym. Celem artykułu jest przeanalizowanie, na jakiej podstawie prawnej prowadzą oni swoją działalność w Polsce oraz w jaki sposób jest egzekwowane przestrzeganie przez nich obowiązujących przepisów dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności w tym obszarze, w ramach nadzoru KNF nad nimi.

W artykule podjęto także próbę udzielenia odpowiedzi na pytania, czy kompetencje KNF jako organu nadzoru nad kredytodawcami w ramach nadzoru nad rynkiem finansowym w obecnym kształcie są wystarczające, by zapewnić ochronę kredytobiorcom korzystającym z oferowanych przez nich usług na rynku kredytów konsumenckich w Polsce; czy jest to ochrona pośrednia (czy bezpośrednia) i czy rola KNF w tym zakresie powinna ulec zmianie, a jej kompetencje powinny ulec rozszerzeniu.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Araczewska, K., Wroński, Ł. (2017). Wybrane zagadnienia "konsumenckiej" nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. In: E. Rutkowska (ed.), Ochrona klienta na rynku usług finansowych w świetle aktualnych problemów i regulacji prawnych. Warszawa: C.H. Beck.

Fedorowicz, M. (2017). O normatywnym pojęciu stabilności finansowej na rynku finansowym Unii Europejskiej w nowej architekturze nadzorczej. Studia Europejskie, (4).

Fojcik-Mastalska, E. (2009). Prawo bankowe. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Ganczar, M. (2016). Misselling — nowa praktyka naruszająca zbiorowe interesy konsumentów w świetle nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z 2015 r. In: M. Czarnecka, T. Skoczny (eds), Prawo konsumenckie w praktyce. Warszawa: C.H. Beck.

Izdebski, P. (2019). Lista ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego. Przegląd Prawa Publicznego, (10).

Mak, V. (2015). What is Responsible Lending? The EU Consumer Mortgage Credit Directive in the UK and the Netherlands. Journal of Consumer Policy, 38(4), 38.. https://doi.org/10.1007/s10603-015-9301-9

Mikołajczyk, K. (2017). Foreign Banks in Poland: Determinants of Their Presence Stability in the Post-Crisis Period. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio H, IL (6), 209–217. https://doi.org/10.17951/h.2017.51.6.209

Piszcz, A., Namysłowska, M. (ed.) (2016). Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Rutkowska-Tomaszewska, E. (2019). Czy struktura instytucjonalna ochrony konsumenta na rynku usług finansowych wymaga zmian? (Kilka uwag wybranych w świetle nadużyć na rynku finansowym wobec konsumentów). Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (11). https://doi.org/10.19195/0137-1134.120.85

Rutkowska-Tomaszewska, E. (2013). Nadzór bankowy. In: R. Mastalski, E. Fojcik-Mastalska (eds.), Prawo finansowe. Warszawa: Wolters Kluwer.

Rutkowska-Tomaszewska, E. (2013). Ochrona prawna klienta na rynku usług bankowych. Warszawa: Lex, Wolters Kluwer Business.

Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014). Kryzys na rynku finansowym a problem odpowiedzialnego udzielania kredytów konsumenckich. In: W. Miemiec, K. Sawicka (eds), Instytucje prawnofinansowe w warunkach kryzysu gospodarczego. Warszawa: Wolters Kluwer Business.

Rutkowska-Tomaszewska, E. (2014a). Praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów na rynku usług finansowych ze szczególnym uwzględnieniem rynku usług bankowych na przykładzie wybranych najnowszych decyzji Prezesa UOKiK. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, 5(3). https://doi.org/10.7172/ikar.5.4.1

Rutkowska-Tomaszewska, E. Paleczna, M. (2018). Idea odpowiedzialnego kredytowania na rynku niebankowych kredytów konsumenckich w Polsce. Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny, 6(7), 47, 50./. https://doi.org/10.7172/ikar

Sejm RP (2019). Government project amending some acts to prevent usury, parliamentary paper no. 3600, https://www.sejm.gov.pl/ Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3600, 7 (20.04.2020).

Sroczyński, J. (2016). Misselling: nowy rodzaj zakazanej praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (4).

Werner K., Zdzieborski R. (2006), Działanie instytucji kredytowej w Polsce poprzez oddział. Zagadnienia podstawowe. Monitor Prawniczy, (21).

Akty Prawne/Legal acts

Act of 16 February 2007 on competition and consumer protection (unified text: Journal of Law 2020, item 1076).

Act of 5 August 2015 on Complaints Handling by Financial Market Entities and on the Financial Ombudsman (unified text: Journal of Law 2019, item 2279).

Act of 30 May 2014 on Consumer Rights (unified text: Journal of Law 2020, item 287).

Act of 5 November 2009 on cooperative savings and credit unions (unified text: Journal of Law 2019, item 2412).

Act of 23 August 2007 on counteracting unfair market practices (unified text: Journal of Law 2017, item 2070).

Act of 21 July 2006 on financial market supervision (unified text: Journal of Law 2020, item 180).

Act of 29 August 1997 — Banking Law (unified text: Journal of Law 2019 item 2357).

Act of 12 May 2011 on consumer credit (unified text: Journal of Law 2019, item 1083).

Directive 2008/48/EC of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on credit agreements for consumers and repealing Council

Directive 87/102/EEC (EC (unified text: Journal of EU Law L 133/66, as amended).

Directive 2013/36/EU of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on access to the activity of credit institutions and the prudential supervision of credit institutions and investment firms, amending Directive 2002/87/EC and repealing Directives 2006/48/EC and 2006/49/EC (unified text: Journal of EU Law L 176).

Regulation (EU) No 575/2013 of the European Parliament and of the Council of 26 June 2013 on prudential requirements for credit institutions and investment firms and amending Regulation (EU) No 648/2012 (unified text: Journal of EU Law L 176).

Inne materiały/Other materials

Government project amending some acts to prevent usury, parliamentary paper no 3600, https://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=3600, page 7 (20.04.2020).

KNF, Dane miesięczne sektora bankowego — luty 2020, https://www.knf.gov.pl/?articleId=56224&p_id=18 (20.04.2020).

KNF, Sytuacja sektora bankowego w 2018 roku, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/RAPORT_O_SYTUACJI_BANKOW_2018_65694.pdf (20.04.2020).

Report (2019). Raport Doradczego Komitetu Naukowego przy Rzeczniku Finansowym, Nieprawidłowości na rynku finansowym a ochrona konsumenta, https://rf.gov.pl/pdf/DKN_Raport_nieprawidlowosci_wrzesien2019.pdf (20.04.2020).