Szczególne zasady odpowiedzialności za nielegalny pobór paliw lub energii w prawie energetycznym – stan obecny i wnioski de lege ferenda

W opracowaniu podjęto analizę trzech, objętych przepisem art. 57 ust. 1 ustawy – Prawo energetyczne (p.e.), odrębnych stanów faktycznych wypełniających przesłanki nielegalnego poboru paliw lub energii: pobierania bez zawartej umowy, z pominięciem licznika albo poprzez ingerencję w licznik. Autorzy, bazując na badaniach dogmatycznych, orzecznictwie i doświadczeniach praktycznych, stawiają i podejmują się udowodnienia dwóch tez ujawniających nieadekwatność obecnej regulacji. Po pierwsze, obowiązujące przepisy nie zabezpieczają w wystarczającym stopniu dostawców w dochodzeniu roszczeń przeciwko osobie dopuszczającej się nielegalnego poboru, a po drugie, przesłanki uwalniające odbiorcę od odpowiedzialności (dotkliwej kary pieniężnej) są na ogół niemożliwe do wykazania, co nie spełnia standardu ochrony praw podmiotu z reguły słabszego od dostawcy oraz godzi w powszechne odczucie sprawiedliwości. W konsekwencji autorzy zaproponowali nowe brzmienie art. 57 ust. 1 p.e. oraz uzasadnienie zmiany prawa. Intencją autorów jest zwłaszcza precyzyjne sformułowanie ram obowiązków odbiorcy, których dochowanie pozwalana na spełnienie przez odbiorcę wzorca należytej staranności, przy zachowaniu dbałości o interes własny odbiorcy i dostawcy.

Bibliografia/References

Antoniuk, J. R. (2016). Odpowiedzialność za nielegalny pobór paliw lub energii w świetle art. 57 ust. 1 pkt 1 Prawa energetycznego. Monitor Prawniczy, (3).

Balwicka-Szczyrba, M. (2010). Zasady dochodzenia roszczeń z tytułu nielegalnego pobierania energii elektrycznej w znowelizowanym prawie energetycznym. Gdańskie Studia Prawnicze, XXIV.

Balwicka-Szczyrba, M. (2011). Glosa do uchwały SN z dnia 10.12.2009 r., III CZP 107/09. Gdańskie Studia Prawnicze, (1).

Balwicka-Szczyrba, M. (2016). Nielegalne pobieranie energii a wskazanie licznika na niekorzyść odbiorcy. W: A. Walaszek-Pyzioł (red.), Interdyscyplinarne problemy nielegalnego poboru energii. C.H.Beck.

Bartosik, M., & Szymczak, P. (2016). Raport. Energia elektryczna dla pokoleń. Monografia II Kongresu Elektryki Polskiej. Tom III. Stowarzyszenie Elektryków Polskich.

Długosz, T. (2016). Nielegalny pobór energii w orzecznictwie sądów cywilnych. W: A. Walaszek-Pyzioł (red.), Interdyscyplinarne problemy nielegalnego poboru energii. C.H.Beck.

Drozdowski, W. (2024, 12 lipca). Polskie ciepłownictwo w I półroczu 2024 r. Centrum Informacji o Rynku Energii. https://raportybranzowe.cire.pl/artykuly/serwis-informacyjny-cire-24/polskie-cieplownictwo-w-i-polroczu-2024-raport-cire

Katner, W. (2016). Kontraktowa czy deliktowa podstawa odpowiedzialności za nielegalny pobór energii elektrycznej. W: A. Walaszek-Pyzioł (red.), Interdyscyplinarne problemy nielegalnego poboru energii. C.H.Beck.

Marszałek, M. (2015). Swoboda działalności gospodarczej wytwórcy-sprzedawcy energii elektrycznej. C.H.Beck.

Matusik, G. (2012). Odpowiedzialność z tytułu nielegalnego poboru energii. Uwagi na tle art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo energetyczne. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (3).

Pokrzywniak, J. (2008). Nielegalne pobieranie paliw lub energii na gruncie ustawy – Prawo energetyczne. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (2).

Promińska, U. (2016). Charakter prawny opłaty za nielegalnie pobrana energię (art. 57 ust. 1 PrEnerg). W: A. Walaszek-Pyzioł (red.), Interdyscyplinarne problemy nielegalnego poboru energii. C.H.Beck.

Radwański, Z. (2008a). Wykładnia oświadczeń woli. W: Z. Radwański (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. Tom 2 (93–96). C.H.Beck.

Radwański, Z. (2008b). Zawarcie umowy. W: Z. Radwański (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. Tom 2. C.H.Beck.

Stelmachowski, A. (1998). Zarys teorii prawa cywilnego. Wydawnictwa Prawnicze PWN.

URE. (2024a). Charakterystyka rynku energii elektrycznej. Urząd Regulacji Energetyki. https://www.ure.gov.pl/pl/energia-elektryczna/charakterystyka-rynku

URE. (2024b). Charakterystyka rynku paliw gazowych. Urząd Regulacji Energetyki. https://www.ure.gov.pl/pl/paliwa-gazowe/charakterystyka-rynku