W sprawie szerokiego ujęcia zasady jawności finansów publicznych

Obowiązująca ustawa o finansach publicznych wprowadza zasadę jawności gospodarowania środkami publicznymi (jawności w sensie wąskim). Wchodzi ona jako lex specialis do szerokiej zasady jawności finansów publicznych. Źródłem tej ostatniej jest Konstytucja i liczne ustawy. Nauka prawa finansowego koncentrowała się dotychczas na zasadzie jawności w sensie wąskim. Celem artykułu jest prezentacja argumentów za wagą zasady finansów publicznych w sensie szerokim oraz koniecznością jej specyficznej ochrony.

Bibliografia/References

Literatura/Literature

Bożek, W. (2018). Poręczenia i gwarancje udzielone przez Skarb Państwa w kontekście rozliczania kosztów obsługi długu publicznego. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (1).

Dzwonkowski, H., Gołębiowski, G. (red.) (2014). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Franek, S., Będzieszak, M., Lubińska, T. (2011). Budżet zadaniowy w powiatach i gminach — metodyka BEST i aspekty wdrożeniowe. W: T. Lubińska,

Kierunki modernizacji zarządzania w jednostkach samorządu terytorialnego, 177 i n. Warszawa: Difin.

Izdebski, H. (2001). Ustawa o dostępie do informacji. Prawie wszystko jawne, Rzeczpospolita, 29.10.2001, C3.

Kamińska, I., Rozbicka-Ostrowska, M. (2016). Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Karlikowska, M., Miemiec, M., Ofiarski, Z., Sawicka, K. (2010). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Wrocław: Presscom Sp. z o.o.

Kosikowski, C. (2010a). Nowa ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa: LexisNexis.

Kosikowski, C. (2010b). Wieloletni Plan Finansowy Państwa. W: A. Dobaczewska, A. Juchniewicz, T. Sowiński, (red.), System finansów publicznych. Prawo finansowe wobec wyzwań XXI w., 121 i n. Warszawa: CeDeWu.

Lipiec-Warzecha, L. (2011). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa: ABC a Wolters Kluwer business.

Lubińska, T. (red.) (2007). Budżet zadaniowy w Polsce. Reorientacja z wydatkowania na zarządzanie pieniędzmi publicznymi. Warszawa: Difin.

Miemiec, W. (2015). Budżet zadaniowy w jednostkach samorządu terytorialnego — perspektywy i ograniczenia. W: W. Miemiec (red.), Finanse samorządowe po 25 latach samorządności. Diagnoza i perspektywy, 115–126. Warszawa: Wolters Kluwer.

Orzeszko, T. (2019). Upublicznienie informacji w świetle ustawy o rachunkowości. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 2. https://doi.org/10.33226/0137-5490.2019.2.1

Postuła, M., Perczyński, P. (2009) (red.). Wdrażanie budżetu zadaniowego. Warszawa: Ministerstwo Finansów.

Postuła, M. (2015). Instrumenty zarządzania finansami publicznymi. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.

Misiąg, W. (2005). Jawność i przejrzystość a efektywność finansów publicznych. Kontrola Państwowa, (2 — numer specjalny), 31–41.

Misiąg, W. (2013). Siedem lat wdrażania budżetu zadaniowego — refleksje i prognozy. Studia Biura Analiz Sejmowych (1), 85–102.

Ofiarski, Z. (red.), (2019). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer.

Ruśkowski, E., Salachna, J. M. (red.) (2014). Finanse Publiczne. Komentarz praktyczny. Gdańsk: ODDK.

Ruśkowski, E. (2018). Finanse publiczne i prawo finansowe. Instrumenty prawno-finansowe i warunki ich stosowania. Białystok: Temida 2

Ruśkowski, E., Woltanowski, P. (2018). Rola nauki w badaniu konstytucyjności ustaw na przykładzie reform Krajowej Administracji Skarbowej.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 521, 228–236. https://doi.org/10.15611/pn.2018.521.22

Salachna, J. M., Zawadzka-Pąk, U. K., Michalczuk, G. (2017). Usprawnianie zarządzania w samorządzie terytorialnym poprzez budżet. Od budżetu tradycyjnego i zadaniowego do budżetu efektów. Warszawa: Wolters Kluwer.

Smoleń, P. (red.) (2014). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck.

Sokolewicz, W. (2005). Komentarz do art. 61 Konstytucji RP. W: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, t. IV. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 21–22.

Stankiewicz, J. (2014). Wieloletnie Planowanie finansowe państwa w Polsce na tle wybranych krajów europejskich. W: E. Ruśkowski (red.), Roczność i wieloletniość w finansach publicznych, 211-232. Warszawa: LEX a Wolters Kluwer business.

Stankowska, I. (2014), Komentarz. Wydanie 2. Ustawa o ochronie informacji niejawnych. Warszawa: LexisNexis.

Sześciło, D. (2018). Nowe narzędzia dla obywateli i radnych w samorządzie. Opinia w sprawie ustawy z 11 stycznia 2018 roku o zmianie ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (z wyłączeniem zmian w prawie wyborczym), www.batory.org.pl (28.02.2021).

Trykozko, R. (2010). Ustawa o finansach publicznych. Komentarz dla jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa: TaxPress.

Zawadzka-Pąk, U. K. (2013). Budżet zadaniowy w jednostkach sektora finansów publicznych, Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr.

Zawadzka-Pąk, U. K. (2019). Ochrona dobra wspólnego poprzez budżet partycypacyjny (obywatelski). Studium aksjologiczno-prawne. Białystok: Temida 2.

Akty prawne/Legal acts

Ustawa z 2.04.1997 r. — Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. nr 78, poz. 483 ze zm.).

Ustawa z 8.03.1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2020 r., poz. 713 ze zm.).

Ustawa z 5.06.1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2020 r., poz. 920).

Ustawa z 5.06.1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. z 2020 r., poz. 1668).

Ustawa z 6.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2019 r., poz. 1429 ze zm.).

Ustawa z 27.08.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2019 r., poz. 869 ze zm.).

Ustawa z 5.08.2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 742).

Ustawa z 16.09.2011 r. o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 204, poz. 1195).

Ustawa z 11.01.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania

niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r., poz. 130 ze zm.).

 

Orzecznictwo/Judgments

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18.04.2012 r. (K 33/11), http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20120000473/T/D20120473TK.pdf (15.03.2020).

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 9.04.2015 r. (K 14/13), OTK ZU 4A /2015, poz. 45.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 18.12.2018 r. (SK 27/14), OTK ZU A /2019, poz. 5.