Wybrane aspekty postępowania w sprawie zwrotu środków unijnych na przykładzie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego 2014–2020

Celem niniejszego opracowania była próba zidentyfikowania i oceny regulacji normatywnych określających postępowanie w sprawie zwrotu środków unijnych na gruncie prawa polskiego w perspektywie finansowej 2014–2020 oraz zbadania, czy postępowanie to umożliwia skuteczne odzyskiwanie dofinansowania unijnego wypłaconego beneficjentom w sposób niezasadny. Badania zostały przeprowadzone na przykładzie Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego 2014–2020 i obejmowały lata 2014–2021. Zasadnicze elementy procedury zwrotowej zostały uregulowane w art. 207 ustawy o finansach publicznych. W zakresie decyzji o zwrocie dofinansowania ze środków UE beneficjenci mieli prawo do skorzystania z procedury odwoławczej. W dalszej kolejności byli uprawnieni do wniesienia skargi do właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego, a także skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Ukształtowany w taki sposób stan prawny skutkował niskim odsetkiem decyzji umarzających postępowanie, co nie było korzystne z punktu widzenia beneficjentów. Rygoryzm procedury zwrotu środków unijnych był w pewnym stopniu niwelowany przez działalność orzeczniczą sądów administracyjnych.

Bibliografia/References

Bieluci, K., Lemańska, E., & Siemieniako, J. (2017). Szkoda jako przesłanka zwrotu środków europejskich przez beneficjenta. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego (3), 72–90.

Brysiewicz, K. (2014). System wyboru i oceny projektów współfinansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2014–2020. Przegląd Prawa Publicznego (10), 7–24.

Cieślak, R. (2015). Nieprawidłowości związane z realizacją projektów finansowanych ze środków unijnych jako podstawa dochodzenia odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Finanse Komunalne, (10), 6–22.

Karwatowicz, G., & Zawiślańska, A. (2013). Korekty finansowe za naruszenie prawa zamówień publicznych w projektach unjnych. Presscom.

Kopeć, M. (2021). Dopuszczalny zakres badania umowy w administracyjnej sprawie o zwrot dofinansowania projektu z funduszy europejskich. Glosa do wyroku NSA z dnia 28 maja 2020 r., I GSK 1820/19. Przegląd Prawa Publicznego, (7–8), 159–170.

Krzykowski, P. (2016). Nieprawidłowości przy realizacji projektów współfinansowanych ze środków unijnych w perspektywie finansowej 2014–2020. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Krzykowski, P. (2017). Postępowanie administracyjne w sprawie odzyskiwania wypłaconych środków unijnych w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych. Wybrane zagadnienia. Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

Łacny, J. (2017). Skutki nieprawidłowego wydatkowania funduszy UE w świetle prawa UE i orzecznictwa sądów UE, cz. I. Temidium, (3), 27–32.

Łacny, J. (2019). Fundusze Unii Europejskiej. W: S. Biernat (Red.), Kamienie milowe orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wolters Kluwer Polska.

Miemiec, W. (2020). Komentarz do art. 207. W: Z. Ofiarski (Red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Lex.

Ostałowski, J. (2016). Komentarz do art. 2. W: R. Poździk (Red.), Komentarz do ustawy o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014–2020. Wydawnictwo Sejmowe.

Ostałowski, J. (2014). Postępowanie w sprawie zwrotu środków Unii Europejskiej w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych. Przegląd Prawa Publicznego, (2), 30–53.

Pahl, B., & Radziłowicz, M. (2018). Niezwrócenie środków europejskich w terminie jako przesłanka wpisu do rejestru podmiotów wykluczonych. Samorząd Terytorialny, (12), 42–50.

Poździk, R. (2013a). Decyzje o zwrocie środków unijnych w praktyce wdrażania regionalnych programów operacyjnych. Samorząd Terytorialny, (7–8), 105–116.

Poździk, R. (2013b). Ocena i wybór projektów do dofinansowania z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności. Wydawnictwo Sejmowe.

Snarski, S. J., & Martyniuk, M. (2021). Zasady weryfikacji i efekty wymierzania korekt finansowych beneficjentom w związku z udzielaniem zamówień publicznych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego 2014–2020. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, (6), 40–50. https://doi.org/10.33226/0137-5490.2021.6.6

Michalik, M. (2021). Procedura zwrotu środków z perspektywy unijnej. W: K. Brysiewicz, M. Porzeżyńska, & R. Poździk (Red.), Efektywność procedur zwrotu środków unijnych. https://bbs-legal.pl/wp-content/uploads/2021/03/efektywnosc-procedur-zwrotu-srodkow-unijnych.pdf (dostęp: 20.06.2022).

Szewczuk, Z. (2021). Procedura zwrotu środków w Polsce. W: K. Brysiewicz, M. Porzeżyńska, & R. Poździk (Red.), Efektywność procedur zwrotu środków unijnych. https://bbs-legal.pl/wp-content/uploads/2021/03/efektywnosc-procedur-zwrotu-srodkow-unijnych.pdf (dostęp: 15.06.2022).

Szewczyk, M., & Szewczyk, E. (2014). Charakter prawny korekt finansowych oraz decyzji określających kwoty dofinansowania przypadające do zwrotu. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, (6), 32–42.

Walenia, A. (2018). Mechanizmy kontroli instrumentów prawno-finansowych polityki spójności UE w perspektywie finansowej 2014–2020. Difin.

Wyszomirski, Ł. M. (2013). Zwrot środków europejskich przez beneficjenta. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego (1), 77–94.

Woźniak, M. (2021). Droga cywilna w sprawach dotyczących zwrotu środków. W: K. Brysiewicz, M. Porzeżyńska, & R. Poździk (Red.), Efektywność procedur zwrotu środków unijnych. https://bbs-legal.pl/wp-content/uploads/2021/03/efektywnosc-procedur-zwrotu-srodkowunijnych.pdf

Zarząd Województwa Podlaskiego. (2021). Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014–2020. https://rpo.wrotapodlasia.pl/pl/dowiedz_sie_wiecej_o_programie/zapoznaj_sie_z_prawem_i_dokument/regionalny-program-operacyjnywo.html (dostęp: 15.06.2022).