Rozwój w dobie globalizacji

Spis treści

O Autorach

Wstęp

CZĘŚĆ 1. ROZWÓJ W PERSPEKTYWIE TEORETYCZNEJ I HISTORYCZNEJ
ROZDZIAŁ 1. Pojęcie rozwoju gospodarczego - analiza wstępna
Określenie pojęć
Postęp i rozwój w myśli społeczno-ekonomicznej
Rozwój gospodarczy - zakres pojęcia i jego ewolucja
Perspektywy
Literatura

ROZDZIAŁ 2. Globalizacja i regionalizacja we współczesnej gospodarce światowej
Globalizacja
Regionalizacja
Fazy globalizacji i regionalizacji
Uwagi końcowe
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 3. Od teorii wzrostu do ekonomii rozwoju
Klasycy ekonomii o wzroście gospodarczym
K. Marks (1818-1883) o rozwoju gospodarczym
Neoklasyczne teorie wzrostu
Nowe teorie wzrostu endogenicznego
Narodziny ekonomii rozwoju
Nowe podejścia do zagadnienia rozwoju
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 4. Zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego na świecie
Zróżnicowanie gospodarcze świata według wielkości produkcji - PKB i dochód narodowy per capita
Inne mierniki poziomu rozwoju gospodarczego
HDI jako miernik poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego
Kategorie krajów
Czy kraje rozwijające się "doganiają" kraje wysoko rozwinięte?
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 5. Stosunki Północ-Południe w perspektywie historycznej. U źródeł Wielkiego Pęknięcia
Od świata wielobiegunowego do dwubiegunowego
Rewolucja przemysłowa a luka rozwojowa
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 6. Charakterystyka gospodarki słabo rozwiniętej
Presja demograficzna
Niski poziom wykształcenia społeczeństwa
Niski poziom PKB per capita
Dysproporcje w podziale dochodów
Słabo rozwinięta infrastruktura
Rola sektorów surowcowych
Gospodarka dualna i sektor nieformalny
Kapitał społeczny i instytucje rynku
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

CZĘŚĆ 2. PRZESTRZENNY WYMIAR ROZWOJU I GLOBALIZACJI
ROZDZIAŁ 7. Środowisko a rozwój
Trochę historii. Już starożytni
Niejednoznaczny wpływ przyrody
Przekształcanie i adaptacja
Jaka przyszłość?
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 8. Urbanizacja a globalizacja
Urbanizacja i metropolizacja na świecie
Od miasta metropolitalnego i megamiasta do miasta globalnego
Struktura przestrzenna wielkich miast świata
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 9. Migracje międzynarodowe
Wprowadzenie
Typologie współczesnych migracji zarobkowych
Główne kierunki migracji zarobkowych i charakterystyka najważniejszych
obszarów docelowych
Skutki migracji zarobkowych w obszarach docelowych
Skutki migracji w krajach wysyłających migrantów
Wnioski
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 10. Turystyka międzynarodowa jako czynnik aktywizacji regionów
Charakterystyka turystyki międzynarodowej
Wpływ turystyki międzynarodowej na rozwój regionów
Wpływ turystyki międzynarodowej na obszary recepcyjne - przykłady
Wnioski
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

CZĘŚĆ 3. STARE I NOWE ZAGADNIENIA ROZWOJU GOSPODARCZEGO
ROZDZIAŁ 11. Systemy gospodarcze. Rola państwa i sektora publicznego w rozwoju
Systemy gospodarcze
Narzędzia interwencji: państwo jako przedsiębiorca czy jako regulator procesów gospodarczych?
Finanse publiczne jako narzędzie realizacji polityki gospodarczej
Finanse publiczne w krajach rozwijających się
Stabilność gospodarki
Przeciwdziałanie inflacji
Rynek pracy i kształtowanie kapitału ludzkiego
Podział dochodów a rozwój gospodarczy
Polityka państwa w zakresie redystrybucji dochodów
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 12 .Wybrane zagadnienia transformacji społeczno-ekonomicznej
Zmiany struktury makroekonomicznej jako prawidłowości przekształceń gospodarczych
Transformacja a strategia gospodarcza
Transformacja w ujęciu historycznym i współczesnym
Instytucjonalne aspekty transformacji
Instytucje wspierające transformację
Niektóre przeszkody na drodze transformacji
Obecne trendy: zaawansowana integracja i globalizacja
Wybrane przypadki transformacji
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 13. Rolnictwo w procesie globalnego rozwoju
Etapy rozwoju rolnictwa światowego
Rolnictwo a problem głodu na świecie
Protekcjonizm w polityce rolnej (przykład Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej)
Światowa Organizacja Handlu a handel rolny
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 14. Międzynarodowe stosunki gospodarcze i finansowe w dobie globalizacji
Wymiana handlowa - aspekt ilościowy
Korzyści z wymiany handlowej
Polityka handlowa
Przepływy kapitałowe
Zadłużenie zagraniczne
"Bańka finansowa"
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 15. Korporacje transnarodowe
Wstęp
Definicja, pochodzenie, skala i struktura gałęziowa korporacji transnarodowych (KTN)
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne i struktura organizacyjna KTN
Motywy wkraczania na rynki zagraniczne i teorie KTN
Formy ekspansji na rynkach zagranicznych
Własność a kontrola w KTN
KTN i kraje przyjmujące
Próby regulacji działalności KTN
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura
Załącznik 1. Największe przedsiębiorstwa na świecie w 2006 r. według wartości rocznej sprzedaży (w mln USD)
Załącznik 2. Liczba przedsiębiorstw wśród 500 największych, pochodzących z danego kraju w 2006 r.

ROZDZIAŁ 16. Globalizacja a drogi rozwoju małych terytoriów wyspiarskich
Wprowadzenie
Wyspy i ich typy
Gospodarka w czasach przedkolonialnych i kolonialnych - zależność od przyrody
Transformacja gospodarcza
Współczesne gospodarki wyspiarskie
Mit raju mórz południowych - zwrot ku turystyce
Konkluzja. Wystarczy być
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 17. Sprawiedliwy Handel. Solidarność na sklepowych półkach
Od drobnych inicjatyw do ponadnarodowych sieci
Co to jest i co oferuje Fair Trade?
Zasięg Fair Trade
Sprawiedliwy Handel w Polsce
Fair Trade - nisza czy realna alternatywa?
Sprawiedliwy Handel. Sprawiedliwa globalizacja
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

CZĘŚĆ 4. INSTYTUCJE W DOBIE GLOBALIZACJI. SPOŁECZNO-KULTUROWY WYMIAR ROZWOJU
ROZDZIAŁ 18. Rola instytucji w rozwoju
Geneza nowej ekonomii instytucjonalnej
Definicja instytucji
Instytucje gospodarki
Nowa ekonomia instytucjonalna a rozwój
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 19. Współczesne zagadnienia państwa i państwowości
Współczesne rozumienie państwa
Państwo a procesy globalizacji
Funkcje państwa we współczesnym świecie
Państwa upadłe
Dylematy rozwojowe - możliwości i zagrożenia dla rozwoju
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 20. Obywatelstwo i prawa człowieka we współczesnym świecie
Obywatelstwo
Prawa człowieka
Prawa człowieka a problematyka rozwojowa
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 21. Terroryzm polityczny
Terroryzm - działanie polityczne czy przestępcze?
Zamach terrorystyczny jest przestępstwem
Terroryzm jako element polityki
Definicja zjawiska terroryzmu i typologia organizacji
Geografia terroryzmu politycznego
Podsumowanie - redefinicja pojęcia: nowe spojrzenie na fenomen po 11 września 2001 r.
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 22. Współpraca i pomoc rozwojowa
Geneza i ewolucja międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju
Pomoc rozwojowa
Skuteczność pomocy rozwojowej i działania zmierzające do jej poprawy
Udział Polski w międzynarodowej współpracy na rzecz rozwoju
Literatura

ROZDZIAŁ 23. Edukacja globalna
Przejawy świadomości globalnej
Koncepcje edukacji globalnej i edukacji rozwojowej
Zasady i postulaty edukacji globalnej i edukacji rozwojowej
Edukacja globalna/rozwojowa a działania o zbliżonym profilu
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 24. Rozwój z perspektywy socjologicznej. W stronę krajów Południa
Wprowadzenie
Rozwój w kontekście teorii modernizacji
Możliwości rozwoju w świetle rozważań o globalnej naturze zjawisk i procesów
Społeczne bariery rozwoju w realiach biednych krajów Południa
Zakończenie
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 25. Zderzenia cywilizacji - Wschód a Zachód
Wprowadzenie
Co to jest cywilizacja?
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 26. Kościół katolicki wobec problemów rozwoju współczesnego świata
Kościół katolicki - specyficzny uczestnik debaty nad rozwojem
Nauczanie społeczne Kościoła wobec problemów rozwoju Afryki
Zaangażowanie Stolicy Apostolskiej na rzecz rozwoju w Systemie NZ
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 27. Islam i islamizm wobec wyzwań rozwoju
Koran i Sunna
Islamizm
Egipscy centryści
Zewnętrzne uwarunkowania rozwoju
Przyczyny zacofania
Jaki system władzy?
Miejsce kobiety w społeczeństwie
Gospodarka islamska
Podsumowanie
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 28. Społeczne aspekty rewolucji informacyjnej
Wpływ rewolucji informatycznej na transformację społeczną
Podział cyfrowy jako katalizator dysproporcji rozwojowych
Rewolucja informatyczna w służbie demokracji
Próba rekapitulacji
Sugestie dotyczące dalszej lektury
Literatura

ROZDZIAŁ 29. Płeć kulturowa a rodzina w społeczeństwach krajów rozwijających się
Wokół interpretacji płci
Role mężczyzn i kobiet w rodzinie tradycyjnej
Pleć a przemiany modernizacyjne
Zakończenie
Literatura
 

ROZDZIAŁ 30. Kultura a rozwój lokalny
Kultura jako czynnik rozwoju lokalnego
Kultura jako czynnik kształtujący zachowania aktorów lokalnych
Kultura a mobilizacja społeczna
Kultura jako czynnik kształtujący atrakcyjność terytorium
Kultura jako czynnik leżący u podstaw kreowania "lokalnych" produktów i marek

STUDIUM PRZYPADKU. Kultura w planach rozwoju lokalnego miejscowości położonych w kanionie Colca w Peru
Lokalne strategie rozwojowe
Sugestie dotyczące dalszej lektury
 

Literatura