Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na prawne i faktyczne skutki uchybień informacyjnych pojawiających się w relacjach organu administracji publicznej i strony postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Rozważania zostały oparte na dwóch stanach faktycznych będących przedmiotem postępowania przed organem rentowym, a następnie postępowania sądowego. W pierwszej z zaprezentowanych spraw przyjęto hipotezę, iż nie każda błędna informacja udzielona przez organ rentowy osobie zainteresowanej wszczęciem postępowania administracyjnego może zostać uznana za bezprawną, skutkującą odpowiedzialnością organu na gruncie prawa cywilnego. W drugiej wskazano na konsekwencje świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenia z tytułu ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa co do faktów rzeczywistego prowadzenia działalności gospodarczej.

Artykuł odnosi się do problematyki związanej z możliwością cofnięcia wniosku o przyznanie emerytury, złożonego pod rządami przepisów uznanych przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z Konstytucją. Na tle stanu  faktycznego,  dotyczącego  kobiet   urodzonych w 1953 r., poddano analizie wybrane przepisy prawa ubezpieczeń społecznych, prawa cywilnego oraz postępowania administracyjnego. Pozwoliło to na wypracowanie konkluzji, iż nie jest możliwe wycofanie wniosku o przyznanie emerytury w sytuacji prowadzącej do nie- uzasadnionego uprzywilejowania osób pierwotnie po- szkodowanych niekonstytucyjnymi przepisami. Za nie- uprawnione należy uznać domaganie się świadczenia znacznie wyższego od tego, które należałoby się innym osobom ubiegającym się o świadczenie w tym samym czasie i w takiej samej sytuacji faktycznej, tyle, że na podstawie przepisów zgodnych z Konstytucją.

Jednym z mechanizmów ułatwiających płatnikowi składek na ubezpieczenia społeczne wywiązanie się ze zobowiązań wobec systemu ubezpieczeń społecznych jest ich umorzenie. Rozwiązania prawne przyjęte w celu przeciwdziałania skutkom pandemii COVID-19 w inny niż dotychczas sposób określają skutki umorzenia niektórych należności składkowych. Autor prezentując reguły umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne określone przepisami ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, innych aktów prawnych, zwanych „ustawami abolicyjnymi”, wskazuje na konsekwencje różnic pomiędzy nimi a przepisami covidowymi. Formułuje także wnioski de lege ferenda, które mogą mieć znaczenie w przyszłości nie tylko ze względu na obecną pandemię, ale także na inne zjawiska rzutujące na bezpieczeństwo gospodarcze, zdrowotne i socjalne społeczeństwa.