Ustawą z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw ustawodawca dokonał licznych zmian przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Do jednej z najważniejszych zmian należy wprowadzenie postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych. Na tle wprowadzonej regulacji prawnej dotyczącej postępowania gospodarczego problematyczna może wydawać się kwestia obowiązywania w tym postępowaniu po dniu wejścia w życie ustawy z 4.07.2019 r. systemu koncentracji materiału procesowego. W szczególności nasuwa się pytanie, czy ustawodawca wprowadził do tego postępowania wyłącznie system prekluzji dowodowej, czy pojawią się także wyjątki na rzecz systemu dyskrecjonalnej władzy sędziego. W niniejszym artykule autorzy próbują rozstrzygnąć sporne zagadnienie.

Ustawą z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r., poz. 1469) ustawodawca dodał Dział IIa pt. „Postępowanie w sprawach gospodarczych” (art. 4581–45813 k.p.c.). Postępowanie to jest kolejnym postępowaniem odrębnym, które może być prowadzone w procesie cywilnym w sprawach gospodarczych wymienionych w art. 4582 k.p.c. Wśród przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych ustawodawca zamieścił art. 4589 k.p.c., który dotyczy umów dowodowych. Regulacja umów dowodowych może wywoływać szereg wątpliwości w praktyce stosowania prawa, począwszy od samego charakteru prawnego tych umów, a skończywszy na skutkach prawnych ich wprowadzenia. Opowiadając się za materialnoprawnym charakterem umów dowodowych, należy na gruncie prawa materialnego rozwiązać problemy związane chociażby z wadami woli przy ich zawarciu, wykładnią tych umów czy też ich skutkami prawnymi dla następców prawnych. Problematyczne może się też okazać samo badanie tych umów (czy tylko na zarzut, czy z urzędu). To samo dotyczy skutków prawnych ich wadliwości, a także zagadnienia terminu, w jakim strony mogą się powołać na taką umowę. Celem autorów jest przedstawienie wszelkich aspektów materialnoprawnych oraz procesowych obowiązywania instytucji umów dowodowych, a także wyjaśnienie wątpliwości mogących powstać na tle instytucji w praktyce stosowania prawa.