Dochodzenie roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy w postępowaniu cywilnym

Summary The article is devoted to the issue of pursuing a claim for rectification of an employment certificate, which, after the changes introduced by the amendment of May 16, 2019, can be pursued not only through a civil process, but also in non-litigious proceedings. The article presents the premises for pursuing a claim for the rectification of an employment certificate, determining the proper qualification of the case to one of the modes of judicial recognition proceedings. Then, to the necessary extent, the course of proceedings for the rectification of an employment certificate in a civil process and separately in non-litigious proceedings was discussed, highlighting the differences that are important for the course of both proceedings. The conclusions assess the applicable legal solutions.

Artykuł jest poświęcony problematyce dochodzenia roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy, które po zmianach dokonanych nowelizacją z 16 maja 2019 r. może być realizowane nie tylko w drodze procesu cywilnego, ale również w postępowaniu nieprocesowym. W artykule przedstawiono przesłanki dochodzenia roszczenia o sprostowanie świadectwa pracy, decydujące o właściwym zakwalifikowaniu sprawy do jednego z trybów sądowego postępowania rozpoznawczego. Następnie w niezbędnym zakresie omówiono przebieg postępowania o sprostowanie świadectwa pracy w procesie cywilnym oraz osobno w postępowaniu nieprocesowym, eksponując istotne dla przebiegu obu postępowań różnice. We wnioskach dokonano oceny obowiązujących rozwiązań prawnych.

Zmiany wprowadzone ustawą z 16 maja 2019 r. dodały do Kodeksu postępowania cywilnego cztery nowe przepisy (art. 477^1a, art. 477^1b, 691¹⁰ oraz art. 691¹¹ k.p.c.), dzięki którym jest dopuszczalne dochodzenie przez pracownika roszczenia o uzyskanie lub sprostowanie świadectwa pracy w trybie procesu cywilnego albo postępowania nieprocesowego. Zmiany te sprawiły, że roszczenie pracownika nie tylko zyskało wyraźną podstawę normatywną, ale uczyniło ochronę prawną efektywniejszą. Autorka szczegółowo omawia dochodzenie roszczenia o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy w procesie cywilnym. Przybliża także nową nieznaną wcześniej ustawie procesowej problematykę ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy w postępowaniu nieprocesowym. W artykule dokonuje również oceny charakteru prawnego orzeczenia, który po jego uprawomocnieniu, zastępuje świadectwo pracy.

Autorka referuje wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi, w którym Sąd dokonał wykładni pojęcia „zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej” jako jednej z przesłanek przyznania prawa do wcześniejszej emerytury rolniczej. Wyrok ten ma szczególne znaczenie ze względu na brak definicji legalnej tego pojęcia. W ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników pojęcie „zaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej” zostało wyjaśnione w art. 28 ust. 4 na potrzeby częściowego zawieszenia emerytury lub renty rolniczej, a nie przyznania prawa do tego świadczenia. Według autorki na aprobatę zasługuje pogląd Sądu Apelacyjnego, że przesłanka przyznania prawa do wcześniejszej emerytury jest spełniona, gdy rolnik faktycznie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.

Artykuł jest poświęcony przedstawieniu zmian dokonanych ustawą z 4 lipca 2019 r. oraz ustawą z 16
maja 2019 r. o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, ale jedynie w
zakresie mającym wpływ na obecny kształt postępowania odrębnego w sprawach z zakresu prawa
pracy. Dwie przywołane ustawy obejmują zarówno zmiany mające przełomowe znaczenie z punktu
widzenia stosowania prawa, jak również takie o charakterze terminologicznym, jak i
technicznoorganizacyjnym, mające na celu usunięcie dotychczasowych niejasności, które można
uznać za porządkujące. Przyjętą przez autorkę kolejność omawianych zmian wyznaczają etapy
postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy. Artykuł zasadniczo koncentruje się na
przedstawieniu najważniejszych zmian k.p.c., autorka jednak nie stroni od ich oceny.