Kodyfikacja samozatrudnienia – perspektywa prawa pracy (część I)

W artykule omawiane są główne czynniki delimitujące zakres zatrudnienia podlegającego prawu pracy oraz model świadczenia pracy przez osoby samozatrudnione z perspektywy stworzenia docelowego modelu ustawowego samozatrudnienia (kodyfikacji). Analiza obejmuje przegląd relacji samozatrudnienie a system prawa pracy, przyczyn oddziaływania samozatrudnienia na rynek pracy a dzięki temu omówiono ogólne podejście do uregulowaniu samozatrudnienia w UE oraz potencjalne kierunki unormowania samozatrudnienia w Polsce. W szczególności podjęto próbę odpowiedzi czy kodyfikacja samozatrudnienia jako odrębnej od prawa pracy podstawy prawnej zatrudnienia jest kierunkiem właściwym oraz jakie społeczne i ekonomiczne czynniki determinują wybór formy zatrudnienia podlegającego prawu pracy oraz zakres świadczenia pracy przez osoby samozatrudnione.

 

Bibliografia/References

Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC). (2021). Guidelines on Providing Social Protection to Digital Platform Workers, APEC Human Resources Development Group, December 2021.

Bar, Ch. Von, Clive, E. (2009). Study Group on a European Civil Code/Research Group on EC Private Law (Acquis Group). Principles, Definitions and Model Rules of European Private Law. Draft Common Frame of Reference (DCFR). Full Edition.

Behrendt, Ch., Nguyen, Q. A. & Rani, U. (2019). Social protection systems and the future of work: Ensuring social security for digital platform workers, International Social Security Review, Vol. 72 (3). DOI.10.1111/issr.12212

Bierć, A. (2012). Zarys prawa prywatnego. Część ogólna. Wolters Kluwer Polska.

De Stefano, V. & Aloisi, A. (2018). European legal framework for "digital labour platforms", Publications Office of the European Union, The Joint Research Centre (JRC), JRC Science Hub, https://ec.europa.eu/jrc

Duraj, T. (2022). Prawny model ochrony pracy na własny rachunek-wprowadzenie do dyskusji, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 101, DOI.10.18778/0208-6069.101.01

Florczak I. (2020). Precarious Employment V. Atypical Employment in the EU, In: A. Ludera-Ruszel, J. Wratny (Red.), New Forms of Employment Current Problems and Future Challenges, Springer Fachmedien Wiesbaden.

Gardawski, J. (2009). Świat pracy a fordyzm i postfordyzm, W: J. Gardawski (Red.), Polacy pracujący a kryzys fordyzmu. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Gersdorf, M. (Red.), Raczkowski, M. & Wyziński, R., (2012). Zatrudnieni i zatrudniający na aktualnym rynku pracy. Wydawnictwo Lexis Nexis.

Gołaś, J., Skąpski, M., Szostak, K., Grzybowska, J., Przewoźniak, N. & Kaczmarek, M. (2023). Employment and Self-employment in Platform Work – Polish report, DOI:10.13140/RG.2.2.27111.62880

Igorevna Ashmarina, S. & Vyacheslavovna Mantulenko, V. (2020). Digital Economy and the New Labor Market: Jobs, Competences and Innovative HR Technologies, Springer International Publishing.

Kobroń-Gąsiorowska, Ł. (2023). „Pracownicy zależni” w gospodarce Gig w ujęciu standardów prawa międzynarodowego – aktualne wyzwania, Kwartalnik Prawa Międzynarodowego 2 (II), 161–173. DOI: 10.5604/01.3001.0053.6686

Kocher, E. (2020). Digital Work Platforms at the Interface of Labour Law. Regulating Market Organisers, Bloomsbury Publishing.

Kresal, B. (2022). Enforcing the Rights of Non-standard Workers. W: A. Koukiadaki, K. Lörcher, N. Bruun, Z. Rasnaca (Red.), Effective Enforcement of EU Labour Law, Bloomsbury Publishing.

Liszcz, T. (2016). Praca ludzka – wartość ekonomiczna czy etyczna? Etnolingwistyka. Problemy języka i kultury, 28. DOI: DOI.10.17951/et.2016.28.59

Męcina, J. (2018). Polityka społeczna i rynek pracy 4.0 a przyszłość prawa pracy, czyli aksjologiczny i pragmatyczny wymiar wyzwań w pracach nad nowym kodeksem pracy, Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, 4. DOI.10.4467/25444654SPP.18.020.8948

Musiała, A. (2014). Prawna problematyka świadczenia pracy przez samozatrudnionego ekonomicznie zależnego, Monitor Prawa Pracy, 2.

Nowik, P. (2020). Specyfika pracy na globalnych platformach internetowych w świetle zarządzania algorytmicznego, Studia Prawnicze KUL, 1 (810).

OECD (2016). Working Party on Measurement and Analysis of the Digital Economy, New Forms of Work in the Digital Economy, DSTI/ICCP/IIS(2015)13/FINAL.

OECD (2018). Managing self-employment, new forms of work, and the platform economy. W: Good Jobs for All in a Changing World of Work: The OECD Jobs Strategy, OECD Publishing, Paris, DOI.1787/9789264308817-en (pobrano 28.10.2023)

Skupień, D. (2022). Praca na własny rachunek w ramach Unii Europejskiej w świetle prawa i orzecznictwa, Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, 3. DOI.10.4467/25444654SPP.22.023.16568

Spasova, S. & Wilkens, M. (2018). The social situation of the self-employed in Europe: labour market issues and social protection. W: Vanhercke B., Ghailani D., Sabato S. (Red.), Social Policy in the European Union: State of Play, Brussels.

Spasova, S., Bouget, D., Ghailani, D. & Vanhercke, B. (2017). Access to social protection for people working on non-standard contracts and as selfemployed in Europe. A study of national policies, https://www.eurofound.europa.eu/fr/events/self-employment-in-europe-labour-market-and-social protection (dostęp: 27.06.2023)

Świątkowski, A.M. (2014). Autonomiczna definicja pracownika, Monitor Prawa Pracy, 11.

Świątkowski, A.M. (2015). Flexicurity unijna strategia elastycznego zatrudnienia, Polityka Społeczna, 1.

Świątkowski, A.M. (2022). Pracowniczy model samozatrudnienia, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 101, DOI.10.18778/0208-6069.101.05

Świątkowski, A.M. (2022). Projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych, Praca i Zabezpieczenie Społeczne,10. DOI:10.33226/0032-6186.2022.10.7

Waas, B., Liebman, W. B., Lyubarsky, A. & Kezuka K. (2017). Crowdwork – A Comparative Law Perspective, Bund-Verlag GmbH. Walczak, K. (2015). W: K.W. Baran (Red.), System Prawa Pracy. Tom VII. Zatrudnienie niepracownicze, Wolters Kluwer.

Wilejczyk, M. (2018), Zasady Draft Common Frame of Reference na tle zasad polskiego prawa prywatnego, Państwo i Prawo, 1