Kodyfikacja samozatrudnienia – perspektywa prawa pracy (część II)

W artykule omawiane są główne kwestie determinujące model ustawowej kodyfikacji samozatrudnienia, w szczególności samozatrudnienia zależnego. Zakres analizy obejmuje także konsekwencje wynikające z faktu, że samozatrudnienie jest instytucja prawa zobowiązań, fundamentalnej części prawa prywatnego. Wymaga to świadomości szeregu ryzyk związanych z nieprawidłową kodyfikacją samozatrudnienia, przesunięciem ciężaru jego regulacji wyłącznie w obszar klasycznych instytucji prawa pracy, bez uwzględnienia całości zasad prawa prywatnego. W ramach uwag de lege ferenda podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o pożądany kształt kodyfikacji samozatrudnienia jako odrębnej od prawa pracy podstawy prawnej zatrudnienia. W tym zakresu zaproponowano model oparty na analizie ryzyk wynikających z nieprawidłowego modelu unormowania samozatrudnienia, szczególnie w wariancie ustawy pozakodeksowej, wzmacniającej odrębność samozatrudnienia od prawa pracy.

Bachmann, R., Gonshor, M., Milasi, S. & Mitra, A. (2023). Technological Progress and the Dynamics of Self-Employment: Worker-level Evidence for Europe, https://www.ilo.org/employment/Whatwedo/Projects/building-partnerships-on-the-future-of-work/WCMS_837902/lang--en/index.htm – dostęp 28.10.2023 r.

Bąk-Grabowska, D. (2011). Realizacja interesów wykonawców zadań przedsiębiorstwa w ramach zatrudnienia niepracowniczego. W: B. Olszewska (Red.) Nauki o zarządzaniu. Zarządzanie w praktyce, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu (7), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Bierć, A. (2018). Prawo umów wobec konstytucyjnego zakazu dyskryminacji. W: B. Bajor, P. Saganek (Red.), Wyzwania współczesnego prawa. Księga pamiątkowa dedykowana SSN Tadeuszowi Szymankowi, EWSPA.

Bierć, A. (2006). Racjonalna procedura prawodawcza jako podstawa dobrego prawa. W: W. Czapliński (Red.), Prawo w XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia INP PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Bierć, A. (2018). Zarys Prawa Prywatnego. Część Ogólna, Wolters Kluwer.

Borysiak, W. (2023). W: Osajda K. (Red. serii). Kodeks cywilny. Komentarz. Borysiak W. (Red. Tomu), wyd. 31, C.H.Beck

Böheim, R. & Muehlberger, U. (2006). Dependent Forms of Self-employment in the UK: Identifying Workers on the Border between Employment and Self-employment, IZA Discussion Paper (No. 1963).

Dąbrowski, P. (2022). O znaczeniu kodyfikacji prawa – dookoła sporu pomiędzy Friedrichem Carlem von Savigny a Antonem Friedrichem Justusem Thibaut, Prawo i Więź (4).

Duraj, T. (2019). Przyszłość cywilnoprawnych stosunków zatrudnienia, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 88, DOI 10.18778/0208-6069.88.01

Florczak, I. (2015). Granice rozszerzania instytucji praw pracy na zatrudnienie cywilnoprawne, Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis (4)

Jończyk, J. (2011). O społecznej naturze zatrudnienia, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (6).

Kochanowski, J. (2006). Jak powinno być tworzone prawo w Polsce? Reforma procesu stanowienia prawa – Rada Stanu, RPO 2006, www.bip.brpo.gov.pl

Krajewski, M. (2022). Economically Dependent Self-Employment – Is it Time to Single out a New Title to Social Security?, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica (101).

Ludera-Ruszel, A. (2017). Samozatrudnienie ekonomicznie zależne a konstytucyjna zasada ochrony pracy, Roczniki Nauk Prawnych, Tom XXVII, (1). DOI: 10.18290/rnp.2017.27.1-3

Męcina, J. , Skorupa, P. (2023), Założenia kodyfikacji samozatrudnienia z perspektywy prawa pracy, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (11). DOI 10.33226/0032-6186.2023.11.3

Muehlberger, U. (2007). Dependent Self-Employment. Workers on the Border Between Employment and Self-Employment, Palgrave Macmillan.

Mucha-Kujawa, J. (2018). Standaryzacja umów jako przejaw publicyzacji prawa prywatnego, Studia Prawnicze (5).

Musiała A. (2017), Kim jest: "pracownik" w ujęciu przepisów Konstytucji? Monitor Prawa Pracy (4).

Perulli, A. (2003). Economically dependent/quasi subordinate (parasubordinate) employment: legal, social and economic aspects, Committee on Employment and Social Affairs of the European Parliament and DG Employment and Social Affairs.

Reuschke, D. & Zhang, M. (2020). Precarious self-employment in urban Europe, European Urban and Regional Studies, 29(4), DOI 10.1177/09697764221095756

Safjan, M. (2012). W: Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego. Tom 1, wyd. 2, C.H. Beck

Skrzek-Lubasińska, M. & Gródek-Szostak, Z. (2019). Różne oblicza samozatrudnienia, Oficyna Wydawnicza SGH.

Sobczyk, A. & Buch, D. (2016). W: Safjan M., Bosek L. (Red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Legalis. C.H. Beck.

Spasova, S. & Wilkens, M. (2018). The social situation of the self-employed in Europe: labour market issues and social protection. W: Vanhercke B., Ghailani D. and Sabato S. (Red.), Social Policy in the European Union: State of Play, Brussels 2018.

Ślebarska, K., Stremska, A. & Kowalski, G. (2023). Managing effective labor market entry: proactive coping and self-employment intention among Polish small business owners, Central European Management Journal, 31 (1). Emerald Publishing Limited, https://www.emerald.com/ insight/content/doi/10.1108/CEMJ-03-2022-0040/full/pdf (dostęp 5.06.2023)

Świątkowski, A.M. (2016). Konstytucyjna koncepcja pracownika, Monitor Prawa Pracy (1).

Szewczyk, H. (2013). Ochrona praw i interesów osób zatrudnionych a nietypowe formy zatrudnienia w społecznej gospodarce rynkowej, Roczniki Administracji i Prawa (13).

Walczak. K. (2015). W: System Prawa Pracy. Tom VII. Zatrudnienie niepracownicze, K.W. Baran (Red.), Wolters Kluwer.

Williams, C.C. & Lapeyre, F. (2017). Dependent self-employment: Trends, challenges and policy responses in the EU, Working Paper No. 228, www.ilo.org

Williams, C., Llobera, M., Horodnic, A. (2020). Tackling Undeclared Work in the Collaborative Economy and Bogus Self-Employment, http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3707054