Kolegialność „versus” jednoosobowość orzekania w sprawach pracowniczych oraz ubezpieczeniowych – uwagi na tle uchwały SN z dnia 26 kwietnia 2023 r., III PZP 6/22

W dniu 26 kwietnia 2023 r. Sąd Najwyższy wydał przełomową uchwalę w sprawie III PZP 6/22. To rozstrzygnięcie wpisuje się w bardziej generalne ramy problemu wyboru między orzekaniem przez kolegium sędziów a orzekaniem przez pojedynczego sędziego w określonych sądach. Chodzi o takie sądy, które procedują na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego, zatem w szczególności w sprawach pracowniczych i ubezpieczeniowych. Jak wskazuje się w niniejszym artykule, wartościowa argumentacja zaprezentowana w tej uchwale SN zachowa w sporej części aktualność również w dalszej perspektywie czasowej, mimo szybkich zmian w polskiej kulturze prawnej, jakie już nastąpiły po jej podjęciu i jakie jeszcze być może nastąpią w przyszłości.

Bibliografia/References

Ciapała, J. (2017). Carl Schmitt vs. Hans Kelsen, czyli o niektórych doktrynalnych uwarunkowaniach aktualnego kryzysu ustrojowo-politycznego w Polsce, część I. In Gremio (113).

Jankowiak, J. (2023a). Glosa do wyroku SN z dn. 18.01.2023 r., II NsNc 13/23, Orzecznictwo Sądów Polskich (9). (tekst przyjęty do publikacji).

Jankowiak, J. (2023b). Paradygmat sędziego niezawodowego (w szczególności „ławnika”) w świetle dotychczasowej i postulowanej egzegezy tekstu Konstytucji RP, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (2). DOI: 10.33226/0032-6186.2023.2.4

Łazarska, A. (2022). Skład sądu drugiej instancji w postępowaniu cywilnym. Ius Novum (2). DOI: 10.26399/iusnovum.v16.2.2022.17/a.lazarska

Markiewicz, K. (2015). Właściwość sądu, skład sądu i wyłączenie sędziego w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego. Polski Proces Cywilny (2).

Markiewicz, K. (2022). Wpływ regulacji »covidowych« na zasadę niezmienności (stabilności) oraz kolegialność składów sądów odwoławczych. Polski Proces Cywilny (1).

Moras, M. & Kroczek, P. (2016). Nowelizacja »Zasad techniki prawodawczej«: przepisy epizodyczne, Forum Prawnicze (2).

Olaś, A. (2020). Kolegialność a jednoosobowość – skład sądu I instancji w procesie cywilnym: doświadczenia i perspektywy, Polski Proces Cywilny (3).

Pietryga, T. (2023a). Czy według Sądu Najwyższego pandemii koronawirusa nie było? (www.rp.pl, dostęp: 21 czerwca 2023 r.).

Pietryga T. (2023b). Szybcy i wściekli (www.rp.pl, dostęp: 21 czerwca 2023 r.)

Rozmowa A. Łukaszewicza z P. Prusinowskim, Prezesem IPiUS SN (2023a): Piotr Prusinowski: Sąd Najwyższy to wewnętrznie skłócony dom (www.rp.pl, dostęp z 8 maja 2023 r.)

Rozmowa A. Łukaszewicza z P. Prusinowskim, Prezesem Izby Pracy SN (2023b): „Starzy” sędziowie SN nie ulegają bylejakości (www.rp.pl, dostęp: 15 czerwca 2023 r.). Sąd pomija ustawę ograniczającą udział ławników w orzekaniu – o co wnosił RPO (www.bip.brpo.gov.pl, dostęp: 28 marca 2022 r.).

Skibińska, M. (2023). O zasadności przepisu art.15zzs1 ust.1 pkt 4 ustawy antycovidowej z perspektywy konstytucyjnej zasady proporcjonalności. Polski Proces Cywilny (1).

Wengerek, E. (1975). Demokratyzacja procesu cywilnego w Polsce Ludowej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny (1).

Wielomski, A. & Bała, P. (2008). Carl Schmitt a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Studium przypadku ratyfikacji Traktatu lizbońskiego – rola Prezydenta RP, Warszawa 2008. Cytowane za: A. Meller, (2010). Aktualność Carla Schmitta, Dialogi Polityczne (13), 438.

Woźnicki, Ł. (2023). Ławnicy SN też nie chcą orzekać z neosędziami. Władze sądu grożą konsekwencjami (www.wyborcza.pl, dostęp: 22.06.2023 r.).

Zieliński, M. (2002). Wykładnia Prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki. Wolters Kluwer.