Logika algorytmów w świecie pracy ery technologicznej — nowe możliwości i nowe ograniczenia
Uprawnienia kierownicze pracodawcy wynikające z przepisów prawa pracy są innej natury niż te kształtowane przez technologię, lokują one działanie kierownictwa pracodawcy w zupełnie innym obszarze niż technologia — w relacjach międzyludzkich, a nie w danych, w poleceniach, a nie w sygnałach, w odnoszeniu się do sposobów bycia jednostki, a nie do sprzężeń zwrotnych, do jej sumienności i staranności, a nie do nastawiania jej na wykorzystywanie. Kierownictwo technologiczne ma inne środki wyrazu, inną metodykę działania, inną skalę przymusu i porządku, jest inaczej zabezpieczane, nie zna granic, które stawia się kierownictwu normatywnemu. Technologia pozwala na zmianę paradygmatu kierownictwa dzięki dostępowi do tego, co było, które łączy z tym, co jest, by określać to, co będzie (mechanizm sprzężeń zwrotnych), odkrywa to, co do tej pory było skryte w sensie niemożliwości wydobycia z przepisów prawa pracy — ciągłość, permanentność nadzoru oraz możność swobodnego ustawiania jednostki jako przedmiotu do dyspozycji. Technologia jest nową manifestacją kierownictwa, a bardziej pierwotnie — nową manifestacją odnoszenia się do człowieka i do pracy. Za jej sprawą nastąpiło niezauważone dotychczas wyjście poza granice podmiotowości, a więc poza to, co osadzone w przedmiocie regulacji, w prawie, w godności osobowej, i wejście w obszar możności swobodnego uprzedmiotowienia jednostki. Artykuł jest próbą uchwycenia zjawiska technologicznego bycia-w-świecie oraz wynikających stąd konsekwencji dla prawa pracy.
Bibliografia
Bibliografia/References
Bąba, M. (2022). Podporządkowanie technologiczne w zatrudnieniu. Państwo i Prawo, (2).
Borkowski, P. (2007). Godność osoby ludzkiej — zasadą zasad społecznych. W A. Bałabucha (Red.). Jan Paweł II Promotorem godności człowieka. Świdnica.
Bosek, L. (2016). Uwagi do art. 30. W: M. Safjan, & L. Bosek, Konstytucja RP. Komentarz. Tom I. C.H.Beck.
Foucault, M. (1998). Trzeba bronić społeczeństwa. Wykłady z College de France, 1976 (M. Kowalska, Tłum.). Wydawnictwo KR.
Gutorow, J. (2001). Na kresach człowieka. Sześć esejów o dekonstrukcji. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Heidegger, M. (1977a). Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane. Czytelnik.
Heidegger, M. (1977b). Uber den Humanismus. Vittorio Klostermann.
Heidegger, M. (1995). List o humanizmie (J. Tischner, Tłum.). W M. Heidegger, Znaki drogi. Aletheia.
Heidegger, M. (2002). Pytanie o technikę (J. Mizera, Tłum.). Kraków.
Heidegger, M. (2007). Odczyty i rozprawy. Aletheia.
Kogge, W. (2010). Heidegger, Dreyfus i pytanie o etykę tego, co techniczne. Fenomenologia, (8).
Kuczyński, T. (2008). W H. Szurgacz (Red.), Prawo pracy. Zarys wykładu. Difin.
Maślanka, T. (2004). Korzenie technicznego myślenia w filozofii Martina Heideggera. Państwo i Społeczeństwo, (1).
Modrzejewski, M. (2009). Systemy mrówkowe w zastosowaniu do rozwiązania problemu komiwojażera. Studia i Materiały Informatyki Stosowanej, I(1).
Mrozek, J. J. (2014). Godność osoby ludzkiej jako źródło praw człowieka i obywatela. Civitas et Lex, (1).
Parrika, J. (2010). Owady i media. Księgarnia Akademicka.
Piecuch, J. (1996–1997). Mistrz Heidegger. Principia, XVI–XVII.
Rozenberg, G., Baeck, T., & Kok, J. N. (2011). Handbook of natural computing. Springer Publishing Company.
Stiglitz, J. (2015). Cena nierówności. W jaki sposób dzisiejsze podziały społeczne zagrażają naszej przyszłości. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Urban, J. (2004). Co Martinn Heidegger rozumie pod pojęciem ,,technika”? Na ile jest ona poddana roszczeniu zasady, że wszystko ma swoją przyczynę? Studia Redemptorystowskie, (2).
Warzyński, S. (2019). Współczesne wyzwanie dla podmiotowości — w stronę człowieka nieokreślonego. Studia Philosophiae Christianae, (55).
Wiener, N. (1960). Cybernetyka i społeczeństwo, Książka i Wiedza.
Wilk, E. (2008). Technologia wobec nowoczesności. Na marginesie pytań Heidegger. Instytut Sztuk Audiowizualnych Uniwersytet Jagielloński. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/87422/wilk_technologia_wobec_nowoczesnosci_2008.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Wojtyła, K. (2003). Rozważania o istocie człowieka. Kraków.
Zielinski, S. (2006). Deep Time of the Media. Toward an Archaeology of Hearing and Seeing by Technical Means. Cambridge. MA: MIT Press.
Zieliński, S. (2019). Rozumienie godności człowieka i jej znaczenie w procesie stanowienia i stosowania prawa. Propozycja testu zgodności regulacji prawnych z zasadą godności człowieka. Przegląd Sejmowy, (4).