Rola wniosku o zapewnienie dostępności w egzekwowaniu praw, wolności i interesów osób z niepełnosprawnościami w zatrudnieniu

Celem opracowania jest ustalenie odpowiedzi na zasadnicze pytanie czy wniosek o zapewnianie dostępności, przewidziany w ustawie z 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r., poz. 1062 ze zm., dalej jako: UZD lub ustawa o zapewnianiu dostępności), mogą składać również osoby z niepełnosprawnościami zatrudnione w podmiocie zobowiązanym do jej zapewniania. Odpowiedź na zadane wyżej pytanie umożliwi ustalenie, czy osoby te mogą korzystać z tego środka prawnego w celu egzekwowania ochrony prawnej przewidzianej w obowiązującym ustawodawstwie pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Będzie to wymagało w pierwszej kolejności zarysowania samej koncepcji dostępności oraz jej znaczenia dla ochrony praw i wolności osób z niepełnosprawnościami, w następnej kolejności zostanie podjęta próba określenia roli wniosku o zapewnienie dostępności poprzez ustalenie jego relacji z obowiązkiem nałożonym na określone podmioty. W dalszej części opracowania analizie zostanie poddany zakres podmiotów uprawnionych do złożenia wniosku, katalog podmiotów zobowiązanych do jego rozpatrzenia, jak również zasady i możliwe sposoby realizacji tego wniosku wraz z konsekwencjami braku jego realizacji. Całość wieńczyć będą konkluzje z przeprowadzonych rozważań, uzupełnione o ewentualne postulaty de lege ferenda.

Albin, E. (2015). Universalizing the Right to Work of Persons with Disabilities: An Equality and Dignity Based Approach. Hebrew University of Jerusalem Legal Studies Research Paper Series No. 15–9.

Arnardóttir, O.M. (2009). A Future of Multidimensional Disadvantage Equality. W: O.M. Arnardóttir, G. Quinn, The UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities: European and Scandinavian Perspectives, Martinus Nijhoff, Leiden.

Broderick, A. (2020). Of rights and obligations: the birth of accessibility. The International Journal of Human Rights, 24:4.

Broderick, A. (2015). The Long and Winding Road to Equality and Inclusion for Persons with Disabilities: The United Nations Convention on the Rights of Persons with Disabilities. School of Human Rights Research Series, (74).

Degener, T. (2016). Disability in a human rights context. MDPI Laws, 5(3).

Duda, A.S. (2008). Interes prawny w polskim prawie administracyjnym, C.H.BECK.

Galasiński, D. (2013). Osoby niepełnosprawne czy z niepełnosprawnością? Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania, (9) IV.

Greco, G. M. (2018). The nature of accessibility studies. Journal of Audiovisual Translation, 1(1).

Paluszkiewicz, M. (2023). Komentarz do art. 1, uwaga 7. W: E. Bielak-Jomaa, M. Paluszkiewicz, E. Staszewska, M. Włodarczyk, T. Wrocławska, Rehabilitacja zawodowa i społeczna oraz zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami. Komentarz. Wolters Kluwer.

Paluszkiewicz, M. (2019). Wolność pracy osób z niepełnosprawnościami jako wartość prawnie chroniona, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Roszewska, K. (2021a). Accessibility – One of the Human Rights or the Means of Their Implementation? Prawo i Więź, 3(37). Roszewska, K. (2021b). Komentarz do art. 1. W: K. Roszewska (Red.), Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Komentarz, LEX/el.

Roszewska, K. (2021c). Komentarz do art. 2. W: K. Roszewska (Red.), Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Komentarz, LEX/el.

Roszewska, K. (2021d). Komentarz do art. 3. W: K. Roszewska (Red.), Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Komentarz, LEX/el.

Roszewska, K. (2021e). Komentarz do art. 4. W: K. Roszewska (Red.). Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Komentarz, LEX/el.

United Nations (2014). Convention on the Rights of Persons with Disabilities. General comment No. 2, CRPD/C/GC/2.

Uzasadnienie projektu ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, Sejm VIII kadencji, druk sejmowy nr 3579.