Specyfika skutków nieopłacenia przez przedsiębiorców składek na własne ubezpieczenia społeczne

Celem artykułu jest charakterystyka roli składek w ubezpieczeniu społecznym przedsiębiorców. Sytuacja prawna tej grupy ubezpieczonych, będących płatnikami składek na własne ubezpieczenia, została ukształtowana w sposób szczególny, gdyż jedną z przesłanek przyznania im świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jest faktyczna zapłata składek ubezpieczeniowych. Warunek ten dotyczy zarówno świadczeń krótkoterminowych, jak i długoterminowych. Wspomniana zależność prawa do świadczenia od uiszczenia składek na własne ubezpieczenia jest cechą szczególną metody ubezpieczeniowej. Ponadto przyjęcie takiej konstrukcji wobec ubezpieczonych – przedsiębiorców jest uzasadnione prowadzoną przez nich we własnym imieniu i na własne ryzyko aktywnością zarobkową. Bazując na racjonalności ekonomicznej ubezpieczonych, posiadających osobisty interes w rzetelnym i terminowym opłacaniu składek, realizowany jest także ogólny cel społeczny, w postaci efektywnego pozyskiwania składek do funduszy ubezpieczeniowych.

Antonów, K. (2021). Kompetencje ZUS w zakresie weryfikacji prowadzenia działalności gospodarczej oraz deklarowanej podstawy wymiaru składek z tego tytułu, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (2). DOI: 10.33226/0032-6186.2021.2.1

Antonów, K. (2003). Prawo do emerytury. Kantor Wydawniczy Zakamycze.

Antonów, K. (2020). Właściwości prawa ubezpieczeń społecznych. W: A. Wypych-Żywicka (Red.) System prawa ubezpieczeń społecznych, część ogólna, tom I. Wolters Kluwer.

Babińska-Górecka, R. (2022). W: K. Walczak (Red.), Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wyd. 2. C.H.Beck.

Bińczycka-Majewska, T. (2004). Konstrukcje prawa emerytalnego, Kantor Wydawniczy Zakamycze.

Dzienisiuk, D. (2020). Miejsce prawa ubezpieczeń społecznych w systemie prawa i związki z innymi gałęziami prawa. W: A. Wypych-Żywicka (Red.), System prawa ubezpieczeń społecznych, część ogólna, tom I. Wolters Kluwer.

Jackowiak, Cz. (1992). Ochrona praw nabytych w polskim systemie emerytalno-rentowym, Przegląd Sądowy, (11–12).

Jędrasik-Jankowska, I. (2014). Geneza, rozwój i stan ubezpieczenia społecznego w Polsce. W: Ubezpieczenia społeczne w procesie zmian. 80 lat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, IPiSS.

Jędrasik-Jankowska, I. (2016). Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego. Wolters Kluwer.

Kaczyński, L. (1986). Pojęcie zabezpieczenia społecznego i kryterium rozróżnienia jego technik, Praca i Zabezpieczenie Społeczne (5–6).

Kolasiński, K. (1978). Rozstrzyganie sporów o świadczenia z ubezpieczenia społecznego. Wydawnictwo Prawnicze.

Lach, D. E. (2020). Pojęcie i systematyka prawa ubezpieczeń społecznych. W: A. Wypych-Żywicka (Red.) System prawa ubezpieczeń społecznych, część ogólna, tom I. Wolters Kluwer.

Łabanowski, M. (2015). W: J. Wantoch-Rekowski (Red.), Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz. Wolters Kluwer.

Łazowski, J. (1934). Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, Warszawa, Powszechny Zakład Ubezpieczeń (adaptacja naukowa W. Mogilskiego).

Piotrowski, J. (1966). Zabezpieczenie społeczne. Problematyka i metody. Książka i Wiedza.

Płażek, S. (1992). Terminy ograniczające prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego – uwagi krytyczne, Praca i Zabezpieczenie Społeczne, 10–11.

Pogonowski, M. (2015). Charakter prawny umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne – aspekty ekonomiczne i społeczne. W: Składki na ubezpieczenie społeczne, Warszawa–Poznań.

Radwański, Z. & Olejniczak, A. (2013). Prawo cywilne – część ogólna. C.H.Beck.

Sanetra, W. (2014). Aksjologiczne podstawy prawa ubezpieczeń społecznych. W: Ubezpieczenia społeczne w procesie zmian. 80 lat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, IPiSS.

Sanetra, W. (2015). O genezie i ewolucji składki na ubezpieczenia społeczne, W: Składki na ubezpieczenie społeczne, Warszawa–Poznań.

Stelmachowski, A. (1984). Wstęp do teorii prawa cywilnego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Stopka, K. (2022). Świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Komentarz, Wolters Kluwer.

Szubert, W. (1987). Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu. PWE.

Szumlicz, T. (2014). Publiczne fundusze socjalne – istota oraz organizacja i funkcjonowanie w Polsce, Studia z Polityki Publicznej (1).

Ślebzak, K. (2015). Prawo do zabezpieczenia społecznego w Konstytucji RP, Zagadnienia podstawowe. C.H.Beck.

Ślebzak, K. (2001). Próba charakterystyki prawnej ubezpieczenia społecznego pracowników, Państwo i Prawo (12).

Wantoch-Rekowski, J. (2005). Składki na ubezpieczenie emerytalne. Konstrukcja i charakter prawny. TNOiK.

Warkałło, W. (1948). Tradycje ubezpieczeń osobowych w świetle aktualnych postulatów polityki społecznej, Przegląd Ubezpieczeń Społecznych (9).

Zieleniecki, M. (2005). Prawo do zabezpieczenia społecznego, Gdańskie Studia Prawnicze, (XIII)

Zieliński, T. (1994). Ubezpieczenia społeczne pracowników, Wydawnictwo Naukowe PWN.